کلمه جو
صفحه اصلی

مؤمن ال فرعون

دانشنامه عمومی

مؤمن آل فرعون. مؤمن آل فرعون مردی بود از فرعونیان که به موسی ایمان آورده بود اما ایمان خود را مخفی می داشت، تا بتواند در موقع مناسب به موسی کمک کند.این شخص بنابر روایات اسلامی و تفاسیر قرآن، پسر عمو یا پسر خاله فرعون بوده و حزقیل یا حزبیل نامیده می شده است. فخر رازی می نویسد: گفته اند پسر عم فرعون بود. او مسئولیت حفاظت از خزائن و گنجینه های فرعون را بر عهده داشت.
قرآن در آیات ۲۸ الی ۴۵ سوره غافر از دفاع جانانه وی از موسی و خنثی شدن توطئه ترور موسی توسط او سخن می گوید. در ابتدای داستان وی ذکر شده است که مؤمن آل فرعون در یک موقعیت مناسب و بحرانی گفت: «آیا می خواهید موسی را -که می گوید خدای من الله است- بکُشید؛ در حالی که او معجزات روشنی برای شما آورده است؟ اگر موسی دروغ بگوید که دروغش علیه خودش است؛ ولی اگر راست بگوید، بعضی از آن عذاب هایی که می گوید گریبانگیر شما می گردد، و خداوند هر کس را که زیاده روی کند و دروغ بگوید، هدایت نمی کند و امرش را اصلاح نمی فرماید...» (سوره غافر، آیه ۲۸)
در بعضی از روایات از پیامبر اسلام نقل شده: "صدّیقان (نخستین تصدیق کنندگان پیامبران بزرگ) سه نفر بودند: ۱- حبیب نجار، همان مؤمن آل یس همان کسی که به مردم (انطاکیه) می گفت «از فرستادگان خدا پیروی کنید، از کسانی پیروی کنید که پاداشی از شما نمی خواهند و خود هدایت یافته اند»، ۲- حزقیل مؤمن آل فرعون، ۳- علی بن ابی طالب که او از همه برتر است". این حدیث هم در منابع شیعه و هم در منابع اهل سنت به چشم می خورد.
یکی از مواردی که شیعیان در اثبات صحیح بودن تقیه به آن استناد می جویند، ماجرای مؤمن آل فرعون است که در قرآن ذکر شده وی ایمان خود را مکتوم می داشته است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مؤمن آل فرعون. مؤمن آل فرعون مردی بود از فرعونیان که به موسی ایمان آورده بود اما ایمان خود را مکتوم می داشت، در دل به موسی عشق می ورزید و خود را موظف به دفاع از او می دید.
او مردی بود هوشیار و دقیق و وقت شناس و از نظر منطق بسیار نیرومند و قوی که در لحظات حساس به یاری موسی شتافت، و چنان که در دنباله این آیات خواهد آمد او را از یک توطئه خطرناک قتل رهایی بخشید. این شخص بنا بر روایات و تفاسیر پسر عمو و یا پسر خاله فرعون بوده و تعبیر به آل فرعون را نیز شاهد بر این معنی دانسته اند زیرا تعبیر به آل معمولا در مورد خویشاوندان به کار می رود هر چند در مورد دوستان و اطرافیان نیز گفته می شود. بعضی دیگر او را یکی از پیامبران خدا به نام (حزبیل) یا (حزقیل) می دانند.
بعضی گویند او حزبیل، همان نجاری بود که صندوق برای حضرت موسی ساخت تا مادرش او را در میان رود نیل بیاندازد.

مومن آل فرعون در قرآن
قرآن کریم از او به عنوان « مومن من ءال فرعون » یاد کرده و در آیات ۲۸تا۴۵ سوره مومن(غافر) از دفاع جانانه او از حضرت موسی و خنثی شدن توطئه ترور حضرت موسی توسط او سخن می گوید. همچنین قرآن ایمان کامل او را به خدا، معاد و دعوت انبیاء و خصوصا موسی را گوشزد می کند.

مومن آل فرعون در روایات
بعضی روایت کرده اند که او خازن (سرپرست خزائن و گنجینه های) فرعون بوده است از ابن عباس نقل شده که در میان فرعونیان تنها سه کس به موسی ایمان آوردند: مؤمن آل فرعون، و ] و آن مردی که قبل از نبوت موسی به او خبر داد که فرعونیان تصمیم دارند تو را به خاطر قتل یکی از اتباعشان به قتل برسانند و هر چه زودتر از مصر بیرون رو. ولی قرائتی در دست است که نشان می دهد بعد از ماجرای موسی با ساحران گروه قابل ملاحظه ای به موسی ایمان آوردند و ظاهر این است که ماجرای مؤمن آل فرعون بعد از جریان ساحران بود. بعضی نیز احتمال داده اند که او از بنی اسرائیل بوده که در میان فرعونیان می زیسته و مورد اعتماد شان بوده است، ولی این احتمال بسیار ضعیف به نظر می رسد چرا که با تعبیر" آل فرعون"، و همچنین" یا قوم" (ای قوم من) سازگار نیست، ولی به هر حال نقش مؤثر او در تاریخ موسی و بنی اسرائیل کاملا روشن است، هر چند تمام خصوصیات زندگی او امروز برای ما روشن نیست.
در بعضی روایات از پیغمبر گرامی اسلام نقل شده: نخستین تصدیق کنندگان (پیامبران بزرگ) سه کس بودند: حبیب نجار، مؤمن آل یس همان کسی که به مردم (انطاکیه) می گفت از فرستادگان خدا پیروی کنید، از کسانی پیروی کنید که پاداشی از شما نمی خواهند و خود هدایت یافته اند، و حزقیل مؤمن آل فرعون، و علی بن ابی طالب (ع) و او از همه برتر است".
این حدیث هم در منابع شیعه و هم در منابع اهل سنت به چشم می خورد". و به راستی این هر سه در بحرانی ترین لحظات به پیامبران الهی ایمان آوردند و پیش گام و پیش قدم بودند و شایسته نام صدیقند، آنها در رأس کسانی قرار دارند که پیامبران الهی را تصدیق کردند.

اسوه اصلاحگری و حمایت
...


کلمات دیگر: