کلمه جو
صفحه اصلی

گاودانه

فارسی به انگلیسی

American vetch, buffalo pea


grommet


buffalo pea, american vetch, grommet

فرهنگ فارسی

( اسم ) گیاهی است از تیر. پروانه واران و از دست. پیچها که در حدود ۱۲ گونه از آن شناخته شده است و بیشتر در هوای معتدل میروید . گلهای این گیاه کوچک و غلاف میوه اش نیز کوچک و اغلب شامل دو دانه است . گاو دانه از گیاهان خوب علوفه یی است و دانه اش جهت تغذیه نیز مورد استفاده قرار میگیرد مشنگ گاوی مشتر میشو کشنی کوشنه کرسنه کسنگ حب البقر اورنس کسنا فارسطاریون .

لغت نامه دهخدا

گاودانه. [ ن َ / ن ِ ] ( اِ مرکب ) حب البقر. سنگنک. ملک. خُلر. کلول. جلبان. کرسنه. ( تحفه حکیم مؤمن ) ( فهرست مخزن الادویه ). گرشنه. رجوع به ارونس شود.

دانشنامه عمومی

گاودانه یا کرسنه گیاهی از خانواده بقولات و ماشکها است. گاودانه یکی از قدیمی ترین دانه های مورد استفاده بشر است که منطقه اصلی آنرا مدیترانه می دانند. در گذشته گیاه گاودانه به منظور تأمین غذای دام کشت می گردیده است ولی امروزه می توان آنرا می توان از جمله گیاهان فراموش شده بشمار آورد. این گیاه کشت و کار آسانی دارد و می تواند در خاک های قلیایی و کم عمق به راحتی رشد کند. کشت این گیاه از سالهای قبل در غرب و شمال غرب ایران انجام می شده و از لحاظ بومشناسی سازگاری با خشکسالی و پراکنش نامطلوب باران دارد و در تناوب با گندم توصیه می گردد.
این گیاه دارای اسامی متنوعی است. در فرهنگ دهخدا آمده کرسنه گیاهی است که به دانه اش گاودانه گویند. در افغانستان به آن مشنگ گویند و در آذربایجان به آن کوروشنه گویند. در کردی به آن کرزن و در ترکیه به آن بورچاک گویند. در اسپانیایی یرو و یونانی رووی و بالاخره در انگلیسی به bitter vetch معروف است.
گاودانه دارای مزه تلخی است؛ و در صورتی که بخواهد بر ای انسان استفاده شود باید مزه تلخ آن با استفاده از فرآوری با روش ها خاص از بین برود. معمولاً در برخی از جوامع فقیر و در قحطی از گاودانه به منظور تغذیه انسان استفاده می شود. البته با توجه به برخی از گزارش ها گاودانه می تواند مصرف دارویی نیز داشته باشد.در ایران این دانه را پس از فراوری و پخت طولانی به صورت غذایی هلیم مانند به رنگ قهوه ای در آورده که به ان سنگک خوراک یا هلیم سنگک می گویند و جزئ صبحانه هایشان محسوب می شود
قابلیت هضم گاودانه ۸۸ درصد است و دارای ۲۳ درصد پروتیین است و در می توان از آن به عنوان منبع پروتینی در جیره غذایی دام استفاده شود. گزارش شده است در کشور مراکش برخی از دامداران ۳۳ الی ۶۶ درصد کنستانتره مورد استفاده در جیره گاوهای پرواری را از گاودانه استفاده می نماید و در گاوهای شیری دو الی ۴ کیلوگرم گاودانه به ازای هر راس گاو برای افزایش شیر استفاده می گردد.

واژه نامه بختیاریکا

کِسِن

پیشنهاد کاربران

گاودانه گیاهی است از بقولات و ماشک ها. که به منظور تغذیه گاو نر ( برای افزایش توان جنسی ) وهمچنین برای تغذیه انسان در مواقع قحطی مورد استفاده قرار می گیرد.
نام عربی آن کَرسَنه است. در فرهنگ دهخدا آمده کرسنه گیاهی است که به دانه اش گاودانه گویند. در آذربایجان به آن کوروشنه گویند. در کردی به آن کرزن و در ترکیه به آن بورچاک گویند. در اسپانیایی یرو ویونانی رووی و بلاخره در انگلیسی به bitter vetch معروف است.
ریخت شناسی [ویرایش]
گیاهی یک ساله
علفی
با ساقه کوتاه ومنشعب
رویش به صورت هیپوژیل
دارای یک ریشه اصلی و تعدادی ریشه ها فیبری جانبی
ریشه ها دارای گره های باکتری تثبیت کننده نیتروژن
برگ ها نظیر نخود و عدس نسبتاً کوچک
برگها به صورت مرکب متقابل
رنگ گل سفید استخوانی یا سفید مایل به کرم با خطوط طولی بنفش یا زرشکی
گل ها در دست جات یک تا سه تایی
برگ ها فاقد پیچک و یا هر نوع استطاله
اغلب بذور چند وجهی
بررسی عملکرد کشت مخلوط جو وگاودانه
بمنظور بررسی کشت مخلوط جو بهاره و گاودانه بصورت افزایشی و جایگزینی از نظر تاثیر بر روی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و سایر صفات این دو گیاه، امکان کاهش در مصرف کود ازته، اثر بر روی LER و همچنین بررسی رقابت بین این دو گیاه، نه تیمار شامل تک کشتی های جو و گاودانه، چهارتراکم مخلوط افزایشی و سه تراکم مخلوط جایگزینی در چهار تکرار و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج حاکی از این بودند که مخلوطهای افزایشی نسبت به مخلوطهای جایگزینی از نظر بیوماس، عملکرد دانه و LER برتری داشتند. مخلوطهای افزایشی از نظر بیوماس و عملکرد دانه از تک کشتی ها نیز برتر بودند. در بین مخلوطها بیشترین عملکرد بیوماس و دانه و بالاترین LER به تیمار مخلوط افزایشی «N جو + ۰/۷۵N گاودانه» تعلق داشت. در این آزمایش LER برای تمام مخلوطها بزرگ تر از واحد بود که نشان دهنده برتری کارآئی استفاده از واحد سطح نسبت به تک کشتی ها است. مخلوطهای افزایش علاوه بر بالابردن محصول جو نسبت به تک کشتی آن به میزان ۲۳ درصد، موجبات کاهشی برابر ۷۵ درصد در مصرف کود ازته را نیز فراهم نمودند. از نظر رقابتی، جو گیاهی و گاودانه مغلوب بود. عملکرد گاودانه در مخلوطها به شدت کاهش یافت در حالیکه عملکرد جو چندان تغییری نکرد. کاشت و برداشت مکانیزه این مخلوط نیز به علت یکسان بودن تاریخ کاشت و برداشت، یکسان بودن قطر تقریبی بذور و بالابودن فاصله تشکیل غلاف گاودانه به حد کافی، امکان پذیر به نظر می رسد.
ژنتیک
گاودانه دارای کاریوتیپ ۲n=۱۴ می باشد ( وحشی و اهلی ) از صفات مطالعه شده این گیاه بازشدن غلاف و سازوکار انتشار دانه می باشد که پژوهش ها نشان داده این دو صفت هر دو مغلوب می باشند.
منابع
فرهنگ دهخدا
گاودانه ژنتیک زراعت گیاه شناسی پایانامه کارشناسی زراعت دانشگاه آزاد امیر نجم
زراعت واصلاح گیاهان علوفه ای کریمی هادی
بررسی ساختار ژنتیکی گاودانه ولی زاده مصطفی
agronomi potential of vicia elviria /adel moein
رحیم زاده خویی ریخت شناسی گاودانه ( کنگره )
عین الله عبدی قزبجه گاودانه پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز
ویکی پدیا


کلمات دیگر: