مترادف تافته : تابیده، گداخته، تابناک، درخشنده، روشن، بافته، پارچه، آزرده، دلگیر، مکدر، ملول، آزرده خاطر، سوزان، گرم ، سرد، خسته، کوفته
متضاد تافته : خشک
تافته
مترادف تافته : تابیده، گداخته، تابناک، درخشنده، روشن، بافته، پارچه، آزرده، دلگیر، مکدر، ملول، آزرده خاطر، سوزان، گرم ، سرد، خسته، کوفته
متضاد تافته : خشک
فارسی به انگلیسی
twisted, spun, set in a glow, [n.] taffeta
plait
فرهنگ اسم ها
اسم: تافته (دختر) (فارسی) (تلفظ: tāfte) (فارسی: تافته) (انگلیسی: tafte)
معنی: گداخته، پیچیده، درخشنده و تابناک، روشن، نوعی پارچه ابریشمی
معنی: گداخته، پیچیده، درخشنده و تابناک، روشن، نوعی پارچه ابریشمی
(تلفظ: tāfte) گداخته ؛ (در قدیم) درخشنده و تابناک ، روشن .
مترادف و متضاد
۱. تابیده، گداخته
۲. تابناک، درخشنده، روشن
۳. بافته، پارچه
۴. آزرده، دلگیر، مکدر، ملول، آزردهخاطر
۵. سوزان، گرم ≠ خشک
۶. سرد
۷. خسته، کوفته
پیچیده، حلقه حلقه شده، تافته، دور هم انداخته
صفت ≠ خشک
تابیده، گداخته ≠ سرد
تابناک، درخشنده، روشن
بافته، پارچه
آزرده، دلگیر، مکدر، ملول، آزردهخاطر
سوزان، گرم ≠ خسته، کوفته
فرهنگ فارسی
نوعی پارچه ابریشمی که دریزدبادست میبافند
( اسم ) ۱- پیچیده تاب داده.۲- بافته. ۳- آزرده مکدر.
( اسم ) ۱- پیچیده تاب داده.۲- بافته. ۳- آزرده مکدر.
فرهنگ معین
(تِ ) (ص مف . ) ۱ - برافروخته ، روشن شده . ۲ - گداخته ، گرم شده . ۳ - آسیب دیده ، کوفته . ۴ - رنجیده ، آزرده . ۵ - پیچیده شده ، تاب داده .
( ~. ) (اِ. ) نوعی پارچة ابریشمی .
( ~. ) (اِ. ) نوعی پارچة ابریشمی .
(تِ) (ص مف .) 1 - برافروخته ، روشن شده . 2 - گداخته ، گرم شده . 3 - آسیب دیده ، کوفته . 4 - رنجیده ، آزرده . 5 - پیچیده شده ، تاب داده .
( ~.) (اِ.) نوعی پارچة ابریشمی .
لغت نامه دهخدا
تافته. [ ت َ / ت ِ ] ( ن مف / نف ) تابیده. ( فرهنگ رشیدی ). روشن. ( فرهنگ نظام ). پرتو انداختن آفتاب و ماه و ستارگان و چراغ و آتش. ( فرهنگ جهانگیری ) ( برهان ) ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). پرتواندازنده مانند آفتاب و ماه و ستاره و چراغ و آتش. ( ناظم الاطباء ) :
سه من تافته باده سالخورد
به رنگ گل نار یا زرّ زرد.
بشنگرف کاری عمل یافته.
چو باران نبودی جگرتافته
بدندی لب از تشنگی کافته.
از ره طاعت خدای متاب.
با شمع خرد باش که عالم شب تار است.
به خواب و به بیداری و رنج و ناز
از این بارگه کس مگردید باز
مگر آرزوها همه یافته
مخسبید یک تن ز ما تافته.
تا کنی بی سببی تافته ای را شادان.
از بهر بوسه ای که ز تو خواهم ای نگار.
سه من تافته باده سالخورد
به رنگ گل نار یا زرّ زرد.
فردوسی.
بیا ساقی آن زیبق تافته بشنگرف کاری عمل یافته.
نظامی.
|| برفروخته. ( فرهنگ رشیدی ). برافروخته از حرارت آفتاب و تابش آتش. ( از برهان ). گرم شدن چیزی از حرارت آفتاب و آتش. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) . گرم شده. ( فرهنگ خطی کتابخانه مؤلف ) : امیّه دست و پای بلال بسته بود و سنگ تافته بر شکم او نهاده بود و گفت مسلمان نباید شدن و بلال همی گفت : اﷲ احد، اﷲ احد. ( ترجمه طبری بلعمی ).چو باران نبودی جگرتافته
بدندی لب از تشنگی کافته.
اسدی.
گر بترسی ز تافته دوزخ از ره طاعت خدای متاب.
ناصرخسرو.
در سایه دین رو که جهان تافته ریگی است با شمع خرد باش که عالم شب تار است.
ناصرخسرو.
|| برافروخته و گرم شده بسبب قهر و غضب. ( از برهان ) ( از ناظم الاطباء ). گرم شدن بسبب قهر و غضب. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). || گرم شده بسبب تب. ( از برهان ) ( از ناظم الاطباء ). || آزرده از غم و اندوه و جز آن. ( فرهنگ جهانگیری ) ( برهان ). کوفته غم و اندوه. ( فرهنگ رشیدی ). آزرده. ( شرفنامه منیری ). مکدر. ( برهان ) ( شرفنامه منیری ). مغموم و اندوهگین و مکدرشده. ( ناظم الاطباء ): اول آیتی که از عیسی پیدا آمدآن بود که آن دهقان را دزدی کردند و دینار بسیار ازوی ببردند و او ندانست که این دینارها که برد و تافته شد و شب بخانه وی جز درویشان نبودندی ندانست تا کرا تهمت کند و مردمان نیز تافته شدند و عیسی چون مردمان را تافته دید گفت چه بوده است... ( ترجمه طبری بلعمی ).به خواب و به بیداری و رنج و ناز
از این بارگه کس مگردید باز
مگر آرزوها همه یافته
مخسبید یک تن ز ما تافته.
فردوسی.
عذرها سازی و آن را همه تأویل نهی تا کنی بی سببی تافته ای را شادان.
فرخی.
دل تافته مدار و بر ابرو گره مزن از بهر بوسه ای که ز تو خواهم ای نگار.
فرخی.
تافته . [ ت َ / ت ِ ] (ن مف / نف ) تابیده . (فرهنگ رشیدی ). روشن . (فرهنگ نظام ). پرتو انداختن آفتاب و ماه و ستارگان و چراغ و آتش . (فرهنگ جهانگیری ) (برهان ) (آنندراج ) (انجمن آرا). پرتواندازنده مانند آفتاب و ماه و ستاره و چراغ و آتش . (ناظم الاطباء) :
سه من تافته باده ٔ سالخورد
به رنگ گل نار یا زرّ زرد.
بیا ساقی آن زیبق تافته
بشنگرف کاری عمل یافته .
|| برفروخته . (فرهنگ رشیدی ). برافروخته از حرارت آفتاب و تابش آتش . (از برهان ). گرم شدن چیزی از حرارت آفتاب و آتش . (آنندراج ) (انجمن آرا) . گرم شده . (فرهنگ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ) : امیّه دست و پای بلال بسته بود و سنگ تافته بر شکم او نهاده بود و گفت مسلمان نباید شدن و بلال همی گفت : اﷲ احد، اﷲ احد. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
چو باران نبودی جگرتافته
بدندی لب از تشنگی کافته .
گر بترسی ز تافته ٔ دوزخ
از ره طاعت خدای متاب .
در سایه ٔ دین رو که جهان تافته ریگی است
با شمع خرد باش که عالم شب تار است .
|| برافروخته و گرم شده بسبب قهر و غضب . (از برهان ) (از ناظم الاطباء). گرم شدن بسبب قهر و غضب . (آنندراج ) (انجمن آرا). || گرم شده بسبب تب . (از برهان ) (از ناظم الاطباء). || آزرده از غم و اندوه و جز آن . (فرهنگ جهانگیری ) (برهان ). کوفته ٔ غم و اندوه . (فرهنگ رشیدی ). آزرده . (شرفنامه ٔ منیری ). مکدر. (برهان ) (شرفنامه ٔ منیری ). مغموم و اندوهگین و مکدرشده . (ناظم الاطباء): اول آیتی که از عیسی پیدا آمدآن بود که آن دهقان را دزدی کردند و دینار بسیار ازوی ببردند و او ندانست که این دینارها که برد و تافته شد و شب بخانه ٔ وی جز درویشان نبودندی ندانست تا کرا تهمت کند و مردمان نیز تافته شدند و عیسی چون مردمان را تافته دید گفت چه بوده است ... (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
به خواب و به بیداری و رنج و ناز
از این بارگه کس مگردید باز
مگر آرزوها همه یافته
مخسبید یک تن ز ما تافته .
عذرها سازی و آن را همه تأویل نهی
تا کنی بی سببی تافته ای را شادان .
دل تافته مدار و بر ابرو گره مزن
از بهر بوسه ای که ز تو خواهم ای نگار.
|| آزرده از کوفت راه و سواری . (فرهنگ جهانگیری ) (برهان ) (ناظم الاطباء). کوفته ٔ راه . (فرهنگ رشیدی ) :
همه خسته و مانده و تافته
ز بس تشنگی کام برتافته .
|| برگشته . (فرهنگ جهانگیری ) (برهان ) (فرهنگ رشیدی ) (فرهنگ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ) (ناظم الاطباء). برگردیده . (برهان ) (فرهنگ رشیدی ) (ناظم الاطباء). روی گردانیده . بعربی معطوف . (برهان ) (ناظم الاطباء) :
گر بمثل جا کند در پس آئینه شخص
بیند تمثال خویش تافته رو بر قفا.
|| پیچیده . (برهان ) (آنندراج ) (انجمن آرا)(فرهنگ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ) (ناظم الاطباء). || موی زلف و گیسو و ریسمان و امثال آن را گویندکه تاب داده باشند. (فرهنگ جهانگیری ). موی زلف و گیسو و ریسمان و ابریشم و هر چیز که آن را تابیده باشند. (از برهان ) (از ناظم الاطباء). زلف و ریسمان تاب داده . (فرهنگ رشیدی ). ریسمان تاب داده یعنی تابیده را نیز گویند. (آنندراج ) (انجمن آرا) :
حلقه ٔ جعدش پر تاب و گره
حلقه ٔ زلفش از آن تافته تر.
دمش چون تافته بند بریشم
سمش چون ز آهن و پولادهاون .
تنم از اشک به زررشته ٔ خونین ماند
هیچ زررشته از این تافته تر، کس را نی .
بموی تافته پای دلم فروبستی
چو موی تافتی ای نیکبخت روی متاب .
رجوع به تافته شود. || نوعی از بافته ٔ ابریشمین است . (فرهنگ جهانگیری ). نوعی از بافته و پارچه ٔ ابریشمی . (از فرهنگ رشیدی ) (برهان ) (ناظم الاطباء). پارچه ٔ ابریشمی که از آن لباس کنند. (آنندراج ) (انجمن آرا). یک قسم پارچه ٔ لطیف ابریشمی . (فرهنگ نظام ). قماش ابریشمی . (غیاث اللغات ). قز که آن جامه ٔ ابریشمین است . (شرفنامه ٔ منیری ). محمّد معین در حاشیه ٔ برهان آرد: گورانی «تافته » ، گیلکی «تفته » معرب آن «تفتا» ودر مصر «تفته » :
نگشتی کسی از گدا تافته
زر و سیم دادیش و هم تافته .
آسمان خرگه و زیلوست زمین خارا کوه
اطلس و تافته دان مهر و مه پرانوار.
یک زمان نرمدست گشت و حریر
یک زمان تافته شد و والا.
از جیب تافته چون لؤلوی دکمه تابد
گویم مگر ثریا در ماه کرده منزل .
|| جامه ای را گویند که از کتان بافته باشند. (برهان )(ناظم الاطباء). رجوع به تافتن و تابیدن و ترکیبات آنها شود.
سه من تافته باده ٔ سالخورد
به رنگ گل نار یا زرّ زرد.
فردوسی .
بیا ساقی آن زیبق تافته
بشنگرف کاری عمل یافته .
نظامی .
|| برفروخته . (فرهنگ رشیدی ). برافروخته از حرارت آفتاب و تابش آتش . (از برهان ). گرم شدن چیزی از حرارت آفتاب و آتش . (آنندراج ) (انجمن آرا) . گرم شده . (فرهنگ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ) : امیّه دست و پای بلال بسته بود و سنگ تافته بر شکم او نهاده بود و گفت مسلمان نباید شدن و بلال همی گفت : اﷲ احد، اﷲ احد. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
چو باران نبودی جگرتافته
بدندی لب از تشنگی کافته .
اسدی .
گر بترسی ز تافته ٔ دوزخ
از ره طاعت خدای متاب .
ناصرخسرو.
در سایه ٔ دین رو که جهان تافته ریگی است
با شمع خرد باش که عالم شب تار است .
ناصرخسرو.
|| برافروخته و گرم شده بسبب قهر و غضب . (از برهان ) (از ناظم الاطباء). گرم شدن بسبب قهر و غضب . (آنندراج ) (انجمن آرا). || گرم شده بسبب تب . (از برهان ) (از ناظم الاطباء). || آزرده از غم و اندوه و جز آن . (فرهنگ جهانگیری ) (برهان ). کوفته ٔ غم و اندوه . (فرهنگ رشیدی ). آزرده . (شرفنامه ٔ منیری ). مکدر. (برهان ) (شرفنامه ٔ منیری ). مغموم و اندوهگین و مکدرشده . (ناظم الاطباء): اول آیتی که از عیسی پیدا آمدآن بود که آن دهقان را دزدی کردند و دینار بسیار ازوی ببردند و او ندانست که این دینارها که برد و تافته شد و شب بخانه ٔ وی جز درویشان نبودندی ندانست تا کرا تهمت کند و مردمان نیز تافته شدند و عیسی چون مردمان را تافته دید گفت چه بوده است ... (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
به خواب و به بیداری و رنج و ناز
از این بارگه کس مگردید باز
مگر آرزوها همه یافته
مخسبید یک تن ز ما تافته .
فردوسی .
عذرها سازی و آن را همه تأویل نهی
تا کنی بی سببی تافته ای را شادان .
فرخی .
دل تافته مدار و بر ابرو گره مزن
از بهر بوسه ای که ز تو خواهم ای نگار.
فرخی .
|| آزرده از کوفت راه و سواری . (فرهنگ جهانگیری ) (برهان ) (ناظم الاطباء). کوفته ٔ راه . (فرهنگ رشیدی ) :
همه خسته و مانده و تافته
ز بس تشنگی کام برتافته .
اسدی (از فرهنگ جهانگیری ).
|| برگشته . (فرهنگ جهانگیری ) (برهان ) (فرهنگ رشیدی ) (فرهنگ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ) (ناظم الاطباء). برگردیده . (برهان ) (فرهنگ رشیدی ) (ناظم الاطباء). روی گردانیده . بعربی معطوف . (برهان ) (ناظم الاطباء) :
گر بمثل جا کند در پس آئینه شخص
بیند تمثال خویش تافته رو بر قفا.
حسین ثنائی (از فرهنگ جهانگیری ).
|| پیچیده . (برهان ) (آنندراج ) (انجمن آرا)(فرهنگ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ) (ناظم الاطباء). || موی زلف و گیسو و ریسمان و امثال آن را گویندکه تاب داده باشند. (فرهنگ جهانگیری ). موی زلف و گیسو و ریسمان و ابریشم و هر چیز که آن را تابیده باشند. (از برهان ) (از ناظم الاطباء). زلف و ریسمان تاب داده . (فرهنگ رشیدی ). ریسمان تاب داده یعنی تابیده را نیز گویند. (آنندراج ) (انجمن آرا) :
حلقه ٔ جعدش پر تاب و گره
حلقه ٔ زلفش از آن تافته تر.
فرخی .
دمش چون تافته بند بریشم
سمش چون ز آهن و پولادهاون .
منوچهری .
تنم از اشک به زررشته ٔ خونین ماند
هیچ زررشته از این تافته تر، کس را نی .
خاقانی .
بموی تافته پای دلم فروبستی
چو موی تافتی ای نیکبخت روی متاب .
سعدی .
رجوع به تافته شود. || نوعی از بافته ٔ ابریشمین است . (فرهنگ جهانگیری ). نوعی از بافته و پارچه ٔ ابریشمی . (از فرهنگ رشیدی ) (برهان ) (ناظم الاطباء). پارچه ٔ ابریشمی که از آن لباس کنند. (آنندراج ) (انجمن آرا). یک قسم پارچه ٔ لطیف ابریشمی . (فرهنگ نظام ). قماش ابریشمی . (غیاث اللغات ). قز که آن جامه ٔ ابریشمین است . (شرفنامه ٔ منیری ). محمّد معین در حاشیه ٔ برهان آرد: گورانی «تافته » ، گیلکی «تفته » معرب آن «تفتا» ودر مصر «تفته » :
نگشتی کسی از گدا تافته
زر و سیم دادیش و هم تافته .
(مؤلف شرفنامه ٔ منیری ).
آسمان خرگه و زیلوست زمین خارا کوه
اطلس و تافته دان مهر و مه پرانوار.
نظام قاری (دیوان چ استانبول ص 11).
یک زمان نرمدست گشت و حریر
یک زمان تافته شد و والا.
نظام قاری (دیوان چ استانبول ص 21).
از جیب تافته چون لؤلوی دکمه تابد
گویم مگر ثریا در ماه کرده منزل .
نظام قاری (دیوان چ استانبول ص 31).
|| جامه ای را گویند که از کتان بافته باشند. (برهان )(ناظم الاطباء). رجوع به تافتن و تابیدن و ترکیبات آنها شود.
فرهنگ عمید
۱. پیچیده، تاب داده.
۲. (اسم ) نوعی پارچۀ ابریشمی دست بافت.
۳. (صفت فاعلی ) [قدیمی، مجاز] افسرده، ناراحت.
۱. گداخته، تفته، حرارت دیده.
۲. (صفت فاعلی ) [قدیمی] تابناک.
۲. (اسم ) نوعی پارچۀ ابریشمی دست بافت.
۳. (صفت فاعلی ) [قدیمی، مجاز] افسرده، ناراحت.
۱. گداخته، تفته، حرارت دیده.
۲. (صفت فاعلی ) [قدیمی] تابناک.
۱. پیچیده؛ تاب‌داده.
۲. (اسم) نوعی پارچۀ ابریشمی دست‌بافت.
۳. (صفت فاعلی) [قدیمی، مجاز] افسرده؛ ناراحت.
۱. گداخته؛ تفته؛ حرارت‌دیده.
۲. (صفت فاعلی) [قدیمی] تابناک.
پیشنهاد کاربران
. t‛a - ten ، ( = ) – dan4 ( = ) *dap، tap - tan ، قالیچه های پشمی. این بافته در Wei lio از سده سوم میلادی محصولی از خاور پیشین ( تا تسین ( Ta Ts‛in /5 و در سالنامه هان محصولی از هند شمرده شده است. 6 در سالنامه سوئی در شمار محصولات ایران آمده است. 7 شاوان بجا توضیحات تخیلی را که در فرهنگ Ši min آمده و تنها پایه اش جناس سازی است پذیرا نیست. راست اینکه آوانگاشتی است همبرابر با واژه ای در فارسی میانه که با ریشه ( ’’تابیدن‘‘ ) ارتباط دارد: بسنجید با واژه فارسی تافتن، tāftan ( ’’پیچاندن، تابیدن‘‘ ) ، tābaδ ( ’’او می تابد‘‘ ) ، تافته، tāfte ( لباس کتانی، نوعی پارچه ابریشمین، همان taffeta در انگلیسی ) . واژه یونانی و ( که بارها در پاپیروسها یافت می شود؛ ، ’’قالی بافان‘‘ ) سربسر وام از فارسی اند. 8 همین واژه به صورت جدیدتر در یونانی آتنی هست. صورت فارسی میانه ای که در زبان چینی آوانگاری شده احتمالاً *tāptān، tāpetān بوده که ān ـ پایانه جمع است. taffeta در انگلیسی از همین واژه فارسی آمده است ( taffata در لاتینی سده های میانه، taffeta در ایتالیایی، tafetan’ در اسپانیولی ) .
حالتی که عشق بر دل سنگینی غالب می کند، چه گرمایی که آن را برافروزد وآب کند و چه به قصد تسخیر پیچ و تاب دهد و افسار دل را به دست گیرد.
تافته : تافته. [ ت َ / ت ِ ] ( ن مف / نف ) تابیده. ( فرهنگ رشیدی ) . روشن. ( فرهنگ نظام ) . پرتو انداختن آفتاب و ماه و ستارگان و چراغ و آتش. ( فرهنگ جهانگیری ) ( برهان ) ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) . پرتواندازنده مانند آفتاب و ماه و ستاره و چراغ و آتش.
تافته : /tāfte/ تافته 1 - گداخته؛ 2 - ( در قدیم ) درخشنده و تابناک، روشن.
اسم تافته مورد تایید ثبت احوال ایران برای نامگذاری دختر است .
تافته : /tāfte/ تافته 1 - گداخته؛ 2 - ( در قدیم ) درخشنده و تابناک، روشن.
اسم تافته مورد تایید ثبت احوال ایران برای نامگذاری دختر است .
تافته ، tafteh ، تفت دیده ، شهر بابکی ها به نوعی از غذا که از روعن وآرد درست می شود می گویند ، کاچی
کلمات دیگر: