مترادف چیره : پیروز، غالب، چیر، فاتح، فایق، قاهر، متسلط، متغلب، مستولی، مسلط، منتصر
متضاد چیره : مقهور
چیره
مترادف چیره : پیروز، غالب، چیر، فاتح، فایق، قاهر، متسلط، متغلب، مستولی، مسلط، منتصر
متضاد چیره : مقهور
فارسی به انگلیسی
prevailing, victorious
dominant, predominant, preponderant, prevailing, regnant, triumphant, victor
فرهنگ اسم ها
اسم: چیره (پسر) (فارسی) (تلفظ: čire) (فارسی: چيره) (انگلیسی: chire)
معنی: غالب، مسلط، مستولی، ماهر، پیروز، دارای مهارت
معنی: غالب، مسلط، مستولی، ماهر، پیروز، دارای مهارت
(تلفظ: čire) غالب ، پیروز ، مسلط ، دارای مهارت ، ماهر .
مترادف و متضاد
چیره، قهرمان، فاتح، پیروز، برنده مسابقه
جسور، بی پروا، دلیر، سرزنده، خیره، گستاخ، متهور، بی باک، باشهامت، خشن و بی احتیاط، چیره، غیور، بامروت، خیره سر، سرانداز، سلحشور
مافوق، برتر، چیره، برجسته، عمده، غالب، مسلط، حکمفرما، نافذ، نمایان، فائق، مشرف
چیره، فاتح، پیروز، فیروز، مظفر، ظفر نشان، ظفرامیز
پیروز، غالب، چیر، فاتح، فایق، قاهر، متسلط، متغلب، مستولی، مسلط، منتصر ≠ مقهور
فرهنگ فارسی
غالب، مسل ، مستولی، گستاخ، دلاور، پیروزی، غلبه
( اسم ) دستاری که بر سر پیچند .
دهیست از دهستان برادوست بخش صومای شهرستان رضائیه .
( اسم ) دستاری که بر سر پیچند .
دهیست از دهستان برادوست بخش صومای شهرستان رضائیه .
ویژگی بخشی از یک ترکیب‌بندی که بیش از هر عنصر دیگری بر بیننده تأثیر می‌گذارد
فرهنگ معین
(رِ ) (ص . ) نک چیر.
لغت نامه دهخدا
چیره.[ رَ / رِ ] ( ص ) چیر. مستولی. مسلط. ( از برهان ). غالب. ( غیاث اللغات ). پیروز. مظفر. فیروز. ( از ناظم الاطباء ). قاهر. این کلمه با افعال بودن و آمدن و شدن وکردن و غیره صرف شود. ( یادداشت مؤلف ) :
دل من پرآزار از آن بدسگال
نبد دست من چیره بربدهمال.
به پنجم که گردد بر او چیره آز
تو گر چیره باشی بر این پنج دیو
پدید آیدت راه کیهان خدیو.
به جنگ اندرون چیره بیند سپاه.
سواران بدخواه چیره شوند.
بر طبع چیره باشد و بر شعر کامگار.
نگاهداشت نیارد به حیله و نیرنگ.
آخر بیگانه را دست نبد بر عجم.
به از دوری نباشد هیچ درمان.
توان گفت بد با زبان دلیر
زبان چیره گردد چو شد دست چیر.
مکن خیره با زیردستان ستیز.
که بر اژدها چیر شد نره شیر.
ور نباشی تونباشد دیو چیره سوی ما.
هرگز نشد سپاه هدی چیره بر ضلال.
کنون ز بیم تو بیچاره تر ز روباهست.
دل من پرآزار از آن بدسگال
نبد دست من چیره بربدهمال.
بوشکور.
کجا اشک و خشم است و کین و نیازبه پنجم که گردد بر او چیره آز
تو گر چیره باشی بر این پنج دیو
پدید آیدت راه کیهان خدیو.
فردوسی.
ز مهمان چنان شاد گشتم که شاه به جنگ اندرون چیره بیند سپاه.
فردوسی.
اگر لشکر ما پذیره شوندسواران بدخواه چیره شوند.
فردوسی.
شاعر که مدح گوی چنین مهتری بودبر طبع چیره باشد و بر شعر کامگار.
فرخی.
ز دشمنان زبردست چیره خانه خویش نگاهداشت نیارد به حیله و نیرنگ.
فرخی.
آخر چیره نبود جز که خداوند حق آخر بیگانه را دست نبد بر عجم.
منوچهری.
چو بر دل چیره گردد مهر جانان به از دوری نباشد هیچ درمان.
( ویس و رامین ).
آن کس که آرزوی وی بتمامی چیره تواند شد چنان که همه سوی آرزو گراید و چشم خردش نابینا ماند. ( تاریخ بیهقی ). چون به خادم رسیدم به حالی بودم عرق بر من نشسته و دم بر من چیره شده. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 173 ). می ترسیم که اینجا خللی بزرگ افتد چون لشکر در گفتگو آمد مخالفان چیره شوند نباید که کار به جای بد رسد. ( تاریخ بیهقی ص 589 ).توان گفت بد با زبان دلیر
زبان چیره گردد چو شد دست چیر.
اسدی.
چو چیره شوی خون دشمن مریزمکن خیره با زیردستان ستیز.
اسدی.
رسانید مژده به شاه دلیرکه بر اژدها چیر شد نره شیر.
اسدی.
دست و قولت دست و قول دیو باشد زین قیاس ور نباشی تونباشد دیو چیره سوی ما.
ناصرخسرو.
قومی که تا نیافت از ایشان خرد نصیب هرگز نشد سپاه هدی چیره بر ضلال.
ناصرخسرو.
بسا کسا که همی گفت شیر چیره منم کنون ز بیم تو بیچاره تر ز روباهست.
معزی.
سپاه زنگ ( تاریکی شب ) به غیبت او( شاه ستارگان ، خورشید ) بر لشکر روم ( روز ) چیره گشت ( کلیله و دمنه ). در خدمت او طایفه نابکار و همه در خیانت و درازدستی چیره و دلیر. ( کلیله و دمنه ).چیره . [ رِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان برادوست بخش صومای شهرستان رضائیه . در 19هزارگزی جنوب خاوری هشتیان و هزارگزی باختری ارابه رو سرو به نازلو واقع است . 257 تن سکنه دارد. از رود سرو آبیاری میشود. محصولش غلات و توتون است . اهالی به کشاورزی و گله داری اشتغال دارند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
چیره . [رَ / رِ ] (هندی ، اِ) دستاری که بر سر پیچند. (برهان ). به معنی دستار هندی است ولی متأخرین به معنی بستن و پیچیدن بکار برده اند. (از آنندراج ). در هندی دستار است . (از فرهنگ نظام ). در اردو جیره (نواری که دور دستار بندند). (حواشی برهان چ معین ) :
ز عکس ماه و موج آب در شبها بجوش آیم
که پندارم بت من چیره ٔ زر تار می پیچد.
آسمان بر سر از مه و خورشید
چیره ٔ زر دگر نمی بندد.
سپهر بر سر خود چیره ز آفتاب نبست
که تا کمر بدر مالک الرقاب نبست .
ز عکس ماه و موج آب در شبها بجوش آیم
که پندارم بت من چیره ٔ زر تار می پیچد.
سلیم (از آنندراج ).
آسمان بر سر از مه و خورشید
چیره ٔ زر دگر نمی بندد.
کلیم (از فرهنگ نظام ).
سپهر بر سر خود چیره ز آفتاب نبست
که تا کمر بدر مالک الرقاب نبست .
درویش واله (از فرهنگ نظام ).
چیره .[ رَ / رِ ] (ص ) چیر. مستولی . مسلط. (از برهان ). غالب . (غیاث اللغات ). پیروز. مظفر. فیروز. (از ناظم الاطباء). قاهر. این کلمه با افعال بودن و آمدن و شدن وکردن و غیره صرف شود. (یادداشت مؤلف ) :
دل من پرآزار از آن بدسگال
نبد دست من چیره بربدهمال .
کجا اشک و خشم است و کین و نیاز
به پنجم که گردد بر او چیره آز
تو گر چیره باشی بر این پنج دیو
پدید آیدت راه کیهان خدیو.
ز مهمان چنان شاد گشتم که شاه
به جنگ اندرون چیره بیند سپاه .
اگر لشکر ما پذیره شوند
سواران بدخواه چیره شوند.
شاعر که مدح گوی چنین مهتری بود
بر طبع چیره باشد و بر شعر کامگار.
ز دشمنان زبردست چیره خانه ٔ خویش
نگاهداشت نیارد به حیله و نیرنگ .
آخر چیره نبود جز که خداوند حق
آخر بیگانه را دست نبد بر عجم .
چو بر دل چیره گردد مهر جانان
به از دوری نباشد هیچ درمان .
آن کس که آرزوی وی بتمامی چیره تواند شد چنان که همه سوی آرزو گراید و چشم خردش نابینا ماند. (تاریخ بیهقی ). چون به خادم رسیدم به حالی بودم عرق بر من نشسته و دم بر من چیره شده . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 173). می ترسیم که اینجا خللی بزرگ افتد چون لشکر در گفتگو آمد مخالفان چیره شوند نباید که کار به جای بد رسد. (تاریخ بیهقی ص 589).
توان گفت بد با زبان دلیر
زبان چیره گردد چو شد دست چیر.
چو چیره شوی خون دشمن مریز
مکن خیره با زیردستان ستیز.
رسانید مژده به شاه دلیر
که بر اژدها چیر شد نره شیر.
دست و قولت دست و قول دیو باشد زین قیاس
ور نباشی تونباشد دیو چیره سوی ما.
قومی که تا نیافت از ایشان خرد نصیب
هرگز نشد سپاه هدی چیره بر ضلال .
بسا کسا که همی گفت شیر چیره منم
کنون ز بیم تو بیچاره تر ز روباهست .
سپاه زنگ (تاریکی شب ) به غیبت او(شاه ستارگان ، خورشید) بر لشکر روم (روز) چیره گشت (کلیله و دمنه ). در خدمت او طایفه ٔ نابکار و همه در خیانت و درازدستی چیره و دلیر. (کلیله و دمنه ).
نزدیک بود چشم زخمی رسد و کفار چیره شوند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
دشمن از آن گل که فسون خوان بداد
ترس بر او چیره شد و جان بداد.
چنان کآدمیزاد را زآن نوا
به رقص و طرب چیره گشتی هوا.
یا منم دیوانه و خیره شده
دیو بر من غالب و چیره شده .
کاشتران قربان همی کردند تا
چیره گردد تیغشان بر مصطفی .
- چیره تر ؛ مسلطتر. غالب تر :
گناه چیره تر از عفو میر زشت بود
که عفو میر فزون از گناه بسیارست .
به گیتی زآب و آتش چیره تر نیست
دو جانند و دو سلطان توانگر.
نباید زبان از هنر چیره تر
دروغ از هنر نشمرد دادگر.
خصمان چیره تر شدند. (تاریخ بیهقی 634).
|| دلاور. (از برهان ). شجاع . (غیاث اللغات ). قوی . توانا. دلیر. قادر. || پیش دستی . || زیرک . هوشیار. || گستاخ . بی ادب . درشت خوی . || حصه . بهره . نصیب . || مهیا. آراسته . ساخته . پسنده . آماده . سیجیده . (فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). احتمال میرود که معنی اخیر از تحریف کلمه ٔ «چیده » به صورت «چیره » حاصل شده باشد. || (اِ) انجام . آخر. (ناظم الاطباء).
دل من پرآزار از آن بدسگال
نبد دست من چیره بربدهمال .
بوشکور.
کجا اشک و خشم است و کین و نیاز
به پنجم که گردد بر او چیره آز
تو گر چیره باشی بر این پنج دیو
پدید آیدت راه کیهان خدیو.
فردوسی .
ز مهمان چنان شاد گشتم که شاه
به جنگ اندرون چیره بیند سپاه .
فردوسی .
اگر لشکر ما پذیره شوند
سواران بدخواه چیره شوند.
فردوسی .
شاعر که مدح گوی چنین مهتری بود
بر طبع چیره باشد و بر شعر کامگار.
فرخی .
ز دشمنان زبردست چیره خانه ٔ خویش
نگاهداشت نیارد به حیله و نیرنگ .
فرخی .
آخر چیره نبود جز که خداوند حق
آخر بیگانه را دست نبد بر عجم .
منوچهری .
چو بر دل چیره گردد مهر جانان
به از دوری نباشد هیچ درمان .
(ویس و رامین ).
آن کس که آرزوی وی بتمامی چیره تواند شد چنان که همه سوی آرزو گراید و چشم خردش نابینا ماند. (تاریخ بیهقی ). چون به خادم رسیدم به حالی بودم عرق بر من نشسته و دم بر من چیره شده . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 173). می ترسیم که اینجا خللی بزرگ افتد چون لشکر در گفتگو آمد مخالفان چیره شوند نباید که کار به جای بد رسد. (تاریخ بیهقی ص 589).
توان گفت بد با زبان دلیر
زبان چیره گردد چو شد دست چیر.
اسدی .
چو چیره شوی خون دشمن مریز
مکن خیره با زیردستان ستیز.
اسدی .
رسانید مژده به شاه دلیر
که بر اژدها چیر شد نره شیر.
اسدی .
دست و قولت دست و قول دیو باشد زین قیاس
ور نباشی تونباشد دیو چیره سوی ما.
ناصرخسرو.
قومی که تا نیافت از ایشان خرد نصیب
هرگز نشد سپاه هدی چیره بر ضلال .
ناصرخسرو.
بسا کسا که همی گفت شیر چیره منم
کنون ز بیم تو بیچاره تر ز روباهست .
معزی .
سپاه زنگ (تاریکی شب ) به غیبت او(شاه ستارگان ، خورشید) بر لشکر روم (روز) چیره گشت (کلیله و دمنه ). در خدمت او طایفه ٔ نابکار و همه در خیانت و درازدستی چیره و دلیر. (کلیله و دمنه ).
نزدیک بود چشم زخمی رسد و کفار چیره شوند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
دشمن از آن گل که فسون خوان بداد
ترس بر او چیره شد و جان بداد.
نظامی .
چنان کآدمیزاد را زآن نوا
به رقص و طرب چیره گشتی هوا.
نظامی .
یا منم دیوانه و خیره شده
دیو بر من غالب و چیره شده .
مولوی .
کاشتران قربان همی کردند تا
چیره گردد تیغشان بر مصطفی .
مولوی .
- چیره تر ؛ مسلطتر. غالب تر :
گناه چیره تر از عفو میر زشت بود
که عفو میر فزون از گناه بسیارست .
بوشکور.
به گیتی زآب و آتش چیره تر نیست
دو جانند و دو سلطان توانگر.
دقیقی .
نباید زبان از هنر چیره تر
دروغ از هنر نشمرد دادگر.
فردوسی .
خصمان چیره تر شدند. (تاریخ بیهقی 634).
|| دلاور. (از برهان ). شجاع . (غیاث اللغات ). قوی . توانا. دلیر. قادر. || پیش دستی . || زیرک . هوشیار. || گستاخ . بی ادب . درشت خوی . || حصه . بهره . نصیب . || مهیا. آراسته . ساخته . پسنده . آماده . سیجیده . (فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). احتمال میرود که معنی اخیر از تحریف کلمه ٔ «چیده » به صورت «چیره » حاصل شده باشد. || (اِ) انجام . آخر. (ناظم الاطباء).
فرهنگ عمید
دستار؛ دستاری که بر سر بپیچند.
۱. غالب، مسلط، مستولی.
۲. ماهر.
دستار، دستاری که بر سر بپیچند.
۲. ماهر.
دستار، دستاری که بر سر بپیچند.
۱. غالب؛ مسلط؛ مستولی.
۲. ماهر.
دانشنامه عمومی
چیره (آلبوم وسپ). «چیره » (به انگلیسی: Dominator) آلبومی از وسپ است.
wiki: چیره (آلبوم وسپ)
فرهنگستان زبان و ادب
{dominant} [هنرهای تجسمی] ویژگی بخشی از یک ترکیب بندی که بیش از هر عنصر دیگری بر بیننده تأثیر می گذارد
گویش مازنی
/chire/ چهره – روی و رخسار
چهره – روی و رخسار
پیشنهاد کاربران
غالب
تسلط ، ماهر
ماهر - زبر دست - مسلط
چیره : زبر دست ، پیروز ، ماهر
توضیح : کلمه چیره در بیشتر جملات شکل برتری دارد یعنی برتری چیزی را بر چیز دیگری نشان می دهد .
***
مثال : اگر سعی تلاش کنی در درس بر درس هایتان چیره ( پیروز ) می شوید .
توضیح : کلمه چیره در بیشتر جملات شکل برتری دارد یعنی برتری چیزی را بر چیز دیگری نشان می دهد .
***
مثال : اگر سعی تلاش کنی در درس بر درس هایتان چیره ( پیروز ) می شوید .
چیره در پهلوی چیرگ čērag بوده است و ریختی است پساوندی از " چیر".
( ( بجستند ز ن انجمن هر دُوان ؛
یکی پاکدل مرد چیره زبان ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 361. )
( ( بجستند ز ن انجمن هر دُوان ؛
یکی پاکدل مرد چیره زبان ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 361. )
چیره برابر واژه عربی غالب است که در اصول ژنتیک بسیار پرکاربرد است؛
می توان واژه انچیره ( اَن چیره ) که در معنای منفی آن است با واژه مغلوب عربی برابر در نظر گرفت.
می توان واژه انچیره ( اَن چیره ) که در معنای منفی آن است با واژه مغلوب عربی برابر در نظر گرفت.
پیروز_تسلط یافتن برچیزی _پیروزشدن
معنی چیره
معنی چیره پیروز تسلط غالب
کلمات دیگر: