قدم خیر

قدم خیر قلاوند دختر کیخاقنی از ایل قلاوند در بخش الوار اندیمشک و از زنان مبارز اواخر قاجار و ابتدای حکومت پهلوی در زمان رضاخان بود.
قدم خیر از آن پایین می آید و عزم نبرد می آید. هیچ مبارزی در میدان رزم او روی خوش ندیده است!
قدم خیر از پایین می آید و عزم نبرد دارد. موزر پر از فشنگی در پیچ گلونی سربندش مخفی کرده است.
خانه پدر قدم خیر در منطقه کوس و کاوه است و چشمان او از زیبایی به شیشه ای پر از شراب شبیه است!
قدم خیر در منطقه مین گلالو قدم می زند. سرزین اسبش را برف و جلوی سربندش را باران فراوان گرفته است.
سایبانی از برگ های ظریف پونه برات درست کنم. تا چشمان نازنین و ناز پرورده ات را آفتاب اذیت نکند.
کلنجهٔ (لباس لری) زیبایی پوشیده و بیایید ببینید خیلی دلرباست.
لباس سرداری به تن این زن زیبا روی است و خوش قدو بالا با گلونی زیبایش
قدم خیر متولد ۱۲۷۸ در بخش الوار شهرستان اندیمشک در میان عشایر قلاوند بود. پدرش کیخا قأنی (کدخدا قندی) ریاست ایل بزرگ قلاوند را به عهده داشت و مادرش جواهر همسر اول کدخدا قأنی بود. بواسطه زندگی در خانواده بزرگ طایفه، دانش مردم داری و نیز مهارتهای سوارکاری و تیر و تفنگ را با شایستگی فراگرفت. تنها فرزند او پسری به نام محمدخان از شوهرش صف قلی قلاوند بود، شوهر وی صف قلی قلاوند در نبرد با ارتش ایران کشته شد.
قدم خیر زنی دلاور، رشید و خوش هیکل بود که در هنگام هجوم نیروهای رضاخان برای سرکوب عشایر (۱۳۱۱–۱۳۰۵ هجری شمسی) به سبب رشادت های زیاد ازجمله مبارزه مسلحانه در کنار برادرانش و کمک به رساندن خوراک و تجهیزات نبرد به نیروهای جنگی عشایری شهرت بسیاری پیدا کرد. این نبردها به کشته شدن شوهرش صف قلی خان و دو برادرش انجامید و اگرچه این جنگ ها نهایتاً به شکست عشایر انجامید، دلاوری های قدم خیر و دوشادوش شدن با جنگاوران عشایر و ویژگی هایی مانند وفاداری و ذلت ناپذیری از او درمیان مردم لر چهره ای محبوب و افسانه ای ساخته است. فریا استارک از سیاحان خارجی ای که به لرستان سفر کرده و نویسنده کتاب سفرنامه لرستان و ایلام و الموت در مورد قدم خیر می نویسد: «داستان قدم خیر یعنی زنی که پنج سال قبل با دولت جنگیده بود را برایم بازگفت و روایت می کرد که قدم خیر زنی زیبا بوده است که با پسرعموی خود ازدواج کرده بود، زن و شوهر عادت داشته اند که با هم به جنگ دشمنان بروند. قدم خیر مانند مردان ایل سوار بر اسب تیراندازی می کرد». وقتی که گوینده لر شجاعت های قدم خیر را با آن همه برازندگی و زیبائی و دلاوری می ستاید، شنونده به یاد حماسه گردآفرید شاهنامه حکیم طوسی می افتد.
ترجمه: