شاخص جینی یا ضریب جینی شاخصی اقتصادی برای محاسبهٔ توزیع ثروت در میان مردم است. بالا بودن این ضریب در یک کشور معمولاً به عنوان شاخصی از بالا بودن اختلاف طبقاتی و نابرابری درآمدی در این کشور در نظر گرفته می شود.
مزیت اصلی شاخص جینی اینست که آن یک معیار نابرابری به وسیله میانگین های یک تجزیه و تحلیل نسبی است، بلکه آن یک متغیر ناهماهنگ از مردم است.
می توان آن را برای مقایسه توزیع درآمدی در بخش های مختلف جامعه و همچنین در کشورها مورد استفاده قرار داد. برای مثال شاخص جینی برای مناطق شهری با مناطق روستایی در بسیاری از کشورها متفاوت است (هر چند شاخص جینی در شهر و روستاهای ایالت متحده آمریکا تقریبآ یکسان است).
شاخص جینی را به راحتی می توان با سراسر کشور مقایسه کرد و تفسیر آن نیز آسان است. آمار تولید ناخالص داخلی اغلب انتقاد شده هستند، آن ها تغییرات نمایندگی برای کل جمعییت انجام نمی دهند. شاخص جینی چگونگی تغییرات درآمدی بین فقیر و ثروتمند رانشان می دهد. اگر شاخص جینی به خوبی تولید ناخالص داخلی در حال افزایش باشد، نمی توان فقر را برای اکثریت مردم بهبود بخشید.
از شاخص جینی می توان برای نشان دادن چگونگی توزیع درآمد در داخل کشور در طی یک دوره از زمان استفاده کرد. در نتیجه این امکان وجود دارد تا ببینید که آیا نابرابری در حال افزایش است یا کاهش.
۳ بخش قانع کننده شاخص جینی:
طبق گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۴، سوئد کمترین نابرابری درآمدی را دارد و نمره ضریب جینی این کشور ۲۵ اعلام شده است. اوکراین با نمره ۲۵٫۶ در جایگاه دوم و نروژ با نمره ۲۵٫۸ در رتبه سوم از این نظر قرار گرفته اند.
رتبه ایران از نظر ضریب جینی در سال ۲۰۱۳ و همچنین سال ۲۰۱۴ با نمره ۳۸٫۳ درصد، میان ۱۳۶ کشور جهان ۶۸ بوده است و بالاتر از کشورهایی نظیر آمریکا، قطر، روسیه و ترکیه قرار دارد. متوسط ضریب جینی ایران بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ نیز همین مقدار بوده است. البته باید توجه داشت که بر اساس نتایج طرح آمارگیری مرکز آمار ایران از هزینه و درآمد خانوارهای ایرانی در سال ۱۳۹۲، ضریب جینی در مناطق شهری ایران اندکی بیشتر از ۳۵ درصد، در مناطق روستایی حدود ۳۲ درصد و در کل کشـــور حدود ۳۶٫۵ درصد بوده است.
طبق گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۴، برخی از کشورهای صنعتی و توسعه یافته، شکاف درآمدی بیشتری نسبت به ایران دارند که از جمله آن ها آمریکاست با ضرب جینی ۴۰٫۸ است.
مزیت اصلی شاخص جینی اینست که آن یک معیار نابرابری به وسیله میانگین های یک تجزیه و تحلیل نسبی است، بلکه آن یک متغیر ناهماهنگ از مردم است.
می توان آن را برای مقایسه توزیع درآمدی در بخش های مختلف جامعه و همچنین در کشورها مورد استفاده قرار داد. برای مثال شاخص جینی برای مناطق شهری با مناطق روستایی در بسیاری از کشورها متفاوت است (هر چند شاخص جینی در شهر و روستاهای ایالت متحده آمریکا تقریبآ یکسان است).
شاخص جینی را به راحتی می توان با سراسر کشور مقایسه کرد و تفسیر آن نیز آسان است. آمار تولید ناخالص داخلی اغلب انتقاد شده هستند، آن ها تغییرات نمایندگی برای کل جمعییت انجام نمی دهند. شاخص جینی چگونگی تغییرات درآمدی بین فقیر و ثروتمند رانشان می دهد. اگر شاخص جینی به خوبی تولید ناخالص داخلی در حال افزایش باشد، نمی توان فقر را برای اکثریت مردم بهبود بخشید.
از شاخص جینی می توان برای نشان دادن چگونگی توزیع درآمد در داخل کشور در طی یک دوره از زمان استفاده کرد. در نتیجه این امکان وجود دارد تا ببینید که آیا نابرابری در حال افزایش است یا کاهش.
۳ بخش قانع کننده شاخص جینی:
طبق گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۴، سوئد کمترین نابرابری درآمدی را دارد و نمره ضریب جینی این کشور ۲۵ اعلام شده است. اوکراین با نمره ۲۵٫۶ در جایگاه دوم و نروژ با نمره ۲۵٫۸ در رتبه سوم از این نظر قرار گرفته اند.
رتبه ایران از نظر ضریب جینی در سال ۲۰۱۳ و همچنین سال ۲۰۱۴ با نمره ۳۸٫۳ درصد، میان ۱۳۶ کشور جهان ۶۸ بوده است و بالاتر از کشورهایی نظیر آمریکا، قطر، روسیه و ترکیه قرار دارد. متوسط ضریب جینی ایران بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ نیز همین مقدار بوده است. البته باید توجه داشت که بر اساس نتایج طرح آمارگیری مرکز آمار ایران از هزینه و درآمد خانوارهای ایرانی در سال ۱۳۹۲، ضریب جینی در مناطق شهری ایران اندکی بیشتر از ۳۵ درصد، در مناطق روستایی حدود ۳۲ درصد و در کل کشـــور حدود ۳۶٫۵ درصد بوده است.
طبق گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۴، برخی از کشورهای صنعتی و توسعه یافته، شکاف درآمدی بیشتری نسبت به ایران دارند که از جمله آن ها آمریکاست با ضرب جینی ۴۰٫۸ است.
wiki: شاخص جینی