کلمه جو
صفحه اصلی

شاپور سوم

دانشنامه عمومی

شاپور سوم که از ۳۸۳ تا سال ۳۸۸ میلادی فرمانروایی کرد، دوازدهمین شاهنشاه ایران و انیران از دودمان ساسانی بود. شاپور سوم پسر شاپور دوم بود و به جای عمویش، اردشیر دوم، بر تخت شاهنشاهی ایران نشست. مهم ترین دوران فرمانروایی او امضای توافق میان ایران و روم در رابطه با مسئله ارمنستان بود.
Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. London and New York: I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-645-3.
Daryaee, Touraj (2009). Sasanian Persia: The Rise and Fall of an Empire. I.B.Tauris. pp. 1–240. ISBN 0857716662.
Shahbazi, A. Shapur (1986). "Ardašīr II". Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 4. pp. 380–381.
Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). New York, New York and London, United Kingdom: Routledge (Taylor & Francis). ISBN 0-415-14687-9.
Shahbazi, A. Shapur (2005). "SASANIAN DYNASTY". Encyclopaedia Iranica, Online Edition.
Kia, Mehrdad (2016). The Persian Empire: A Historical Encyclopedia : A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. ISBN 978-1610693912.
شاپور یا شاهپور، به معنای «پسر شاه» است. این نام در پارسی میانه šhpwr (شهپور یا شاهپور) تلفظ می شده است و ریخت پارسی باستان آن را به شکل xšāyaθiyahyā-puθra بازسازی کرده اند. در منابع عربی به شکل سابور و در منابع یونانی و لاتین به ترتیب به ریخت Sapuris و Sapores ضبط شده است.
شاپور دوم در زمان مرگ خود برادرش اردشیر دوم را به عنوان شاهنشاه بعدی برگزید؛ اما تنها تا زمانی که پسرش شاپور سوم به بزرگسالی برسد و توانایی فرمانروایی را داشته باشد. اردشیر در سال ۳۸۳ توسط وزرگان ساسانی کشته شد و تنها چهار سال حکومت کرد. به نظر می رسد که این مسئله به دلیل ادامه سیاست های شاپور دوم، یعنی تلاش برای مهار قدرت موبدان و اشراف، روی داده است. با مرگ اردشیر، شاپور سوم به عنوان شاهنشاه جدید برتخت نشست. گفته شده که او در سخنرانی روز تاج گذاری اش، اعلام داشته که نیرنگ، آزمندی و زیرپاگذاشتن عدالت را در دربارش تحمل نخواهد کرد. به نظر می رسد که اشراف ساسانی این سخنرانی را نوعی کنایه و اعلان جنگ نسبت به خودشان برداشت کرده اند.
مذاکره میان دربار ایران و روم درباره مسئله ارمنستان که در دوران اردشیر دوم آغاز شده بود، سرانجام در زمان شاپور سوم به نتیجه رسید و طرفین در سال ۳۸۴ توافق نامه ای به امضا رساندند. دیپلمات ایرانی در این مذاکرات یزدان- فر-شاپور نام داشته است.


کلمات دیگر: