زبان نبطی

زبان نبطی آرامی گونه ای از زبان آرامی غربی است که در کتیبه های اقوام نبطی در صحرای نگب واقع در شرق کرانهٔ رود اردن و صحرای سینا مورد استفاده بوده است. در اوایل عصر طلایی اسلامی مورخان عرب از واژهٔ «نبطی» برای اشاره به دیگر زبان های آرامی شرقی بابل در دشت عراق و بیابان سوریه سود می جستند.
زبان های سامی
سامی مرکزی
سامی شمال غربی
زبان آرامی
آرامی غربی
نبطی آرامی
با فروپاشی امپراتوری هخامنشی (۳۳۰ پیش از میلاد) زبان آرامی نیز به طور فزاینده ای اهمیت خود را به عنوان زبان رایج در خاورمیانه از دست داد. زبان یونانی در کنار آن قرار گرفت و فرهنگ نوشتاری که قبلاً یکپارچه می نمود از هم گسسته شده و به مدارس محلی رانده شده و گویشهای قدیمی هم زمان به اندازه زبان های مکتوب اهمیت یافت. زبان نبطی یکی از این گویشهای محلی بود که کتیبه های نبطی دو قرن پیش از میلاد نشانه ای از گسترش یکی از این زبان های محلی است.
زبان نبطی شاخه ای از زبان های آرامی باستان بود که با افزایش مهاجرت قبایل عرب کوچ نشین به طور فزاینده ای تحت تأثیر زبان عربی قرار گرفت. از دوره اسلامی نفوذ زبان عربی به حدی گسترش یافت که می توان گفت زبان نبطی به طور کامل به زبان عربی منتقل یا تبدیل شد.
پیشتر محققان دربارهٔ ریشه نوشتار عربی به دو گروه تقسیم شده بودند. (گروهی که اکنون در حاشیه اند) ریشه نوشتار عربی را سریانی که همچنین سرچشمه نوشتار آرامی است می دانند. گروه دوم به رهبری «تی نودولکه» که ریشه نوشتار عربی را ناشی از نبطی می دانند. این نظریه توسط «جی هیلی» تأیید شده و به طور کامل در تحقیقات او دربارهٔ الفبای عربی و سریانی مستندسازی شده است. کتیبه های به دست آمده در کاوش های باستان شناسی در ام الجمال در اردن که تاریخ آن مربوط به به قرن ششم میلادی است، تأییدی بر اشتقاق خط عربی از خط نبطی و تولد انواع نوشته های عربی منسوخ شده می باشد.