کلمه جو
صفحه اصلی

شاه محمود نیشابوری

دانشنامه عمومی

شاه محمود نیشابوری ملقب به زرین قلم از خوشنویسان قرن دهم است. او در خط نستعلیق استادی بی نظیر بوده و از این نظر مولانا عبدی عمو و استاد خود را که در اوایل سلطنت شاه تهماسب بهترین خطاط سلطنتی محسوب می شده تحت الشعاع قرار داد و از او لقب زرین قلم را گرفت.
فضایلی، حبیب الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش. ص ۴۸۹–۴۹۱
گری، بازیل. نقاشی ایران. انتشارات عصرجدید. ترجمه: شروه، عربعلی. تهران ۱۳۶۹ش. ص ۱۲۹ و ۱۲۵
مکتب تبریز (۸۷۷ تا ۹۶۴ ه‍. ش ). وب گاه تبیان بازدید ۱۵ شهریور ۱۳۸۹
زندگی نامه هنرمندان مکتب هرات بازدید ۱۵ شهریور ۱۳۸۹
شاه محمود نیشابوری. وب گاه آفتاب بازدید ۱۶ شهریور ۱۳۸۹
شاه اسماعیل برای او احترام خاصی قائل بود. به طوری که در جنگ چالدران با عثمانی (۹۲۰ه‍. ق/۸۹۳ه‍. ش) چنان نگران سلامتی او بود که دستور داد این خوشنویس بزرگ و نیز نقاش معروف، کمال الدین بهزاد را همچون گنجی گران بها در غاری امن پنهان کردند. گفته می شود پس از جنگ، شاه قبل از هر چیز سلامتی این دو استاد را جویا شد.
شاه محمود نیشابوری ازجمله خوشنویسانی بود که همراه با خوشنویسان صاحب نامی چون مولانا مالک دیلمی و تنی چند از نستعلیق نویسان دیگر مانند محب علی (سرپرست کتابخانه)، ملا عیشی هروی و مولانا رستم علی که در ابتدا برای بهرام میرزا صفوی کار می کرد، مشغول نوشتن نسخه خطی هفت اورنگ جامی شد. این کتاب از مشهورترین نسخه های خطی است و اکنون در نگارخانه فری یر در واشینگتن است. اتمام این کتاب با بیست و هشت مینیاتوری که دارد نه سال طول کشید.
در جوانی از ملازمان شاه تهماسب صفوی شد و همراه خوشنویسان و نقاشان دیگر در کتابخانه سلطنتی در تبریز مشغول کتابت بود. سپس به مشهد رفت و بیست سال در آنجا زیست. شاه محمود تمام عمر مجرد زیست و ازدواج نکرد. گفته می شود در سال ۹۷۲ در مشهد درگذشته و در جوار قبر سلطان علی مشهدی به خاک سپرده شده، اما آثار تاریخ دار وی پس از این تاریخ هم موجود است.


کلمات دیگر: