کلمه جو
صفحه اصلی

کردی ایلامی

دانشنامه عمومی

کردی ایلامی که گاه آن را کردی فیلی نیز نامیده اند، یکی از گویش های جنوبی کردی است. کردی ایلامی زبان رایج ساکنان استان ایلام و مناطقی از کشور عراق نظیر بدره (عراق)، مندلی و خانقین است. در استان ایلام، طوایف و ایلات مختلف در تمامی شهرستان های استان به جز شهرستان ایوان که ساکنین این شهر به تمامی از ایل کلهرهستند و به زبان کردی کلهری تکلم می کنند، با تفاوت اندک در ادای الفاظ و کلمات، بدان تکلم می کنند. واژهٔ فِیلی در بین مردم ایلام معروفیت بسیار ندارد. این را کردهای ساکن عراق معرب کلمه پهله یا پهلوانی موسوم به «پهلی» بر ایلام، رواج داده اند و آن از مقولهٔ مجاز خاص و عام است.البته باید اشاره کرد که نامگذاری کردی فیلی بر روی گویش کردی ایلامی از سوی کردهای ساکن در عراق صورت گرفته، اما باید یادآور شد که این نام چندان مقبول مردم کرد ایلام نیست و به نظر می رسد استفاده از کردی ایلامی را بیشتر از هر نام دیگر می پسندند.
الفبای کردی (۳۴ حرف دارد):
کردی ایلامی، به عنوان گونه ای از زبان کردی (در کنار گونه های کلهری، جاف،) قرار دارد و گویش عمدهٔ مردم استان ایلام است که با تفاوت اندک در شهرهای ایلام، اَرکواز ملکشاهی،مهران،جعفرآباد (ایلام)،سَرابله، بدره، بخش های عمده ای از نواحی جنوبی استان، مانند دهلران، دره شهر، آبدانان و مناطقی از کشور عراق، نظیر بدره، مندلی و خانقین بدان تکلم می شود. گویش کردی ایلامی از اصیل ترین گویش های کردی ایرانی است که ریشه در زبان ایرانی میانهٔ باستانی دارد. علیرضا اسدی، پژوهشگر، در کتاب خود چنین می آورَد: «از مقایسهٔ واژگان ایرانی میانه (پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی) با واژگان کردی ایلامی، به این نتیجه می توان رسید که بسیاری از واژگان پهلوی اشکانی و ساسانی با این واژگان کردی هم ریشه اند و ساخت های هجاییِ یکسانی دارند. این هم آوایی در بسیاری از افعال، مفاهیم سیاسی، دینی، اجتماعی، مشاغل، اسامی خاص، اسامی عام و حتی اصطلاحات عامیانه دیده می شود».
ی، ێ, ﮪ، ه، وو، و، ﯙ, ن، م، ل، ڵ, گ، ک، ق، ڤ, ف، غ، ع، ش، س، ژ، ز، ڕ, ر، د، خ، ح، چ، ج، ت، پ، ب، ئ، ا
به صورت خلاصه یادآوری نماییم که رسم الخط کردی بر اساس یکسانی تلفظ و نگارش واژگان استوار است. یعنی همان طور که یک واژه تلفظ می شود به همان شکل نیز نوشته می شود:

پیشنهاد کاربران

آموزش راحت و صحیح باشه

حالا که فراق تو تقدیر من است
مینشینم تا بیایی ای همه زندگی ام

مه کور کوردم، هامه شاره ایلام، وه خدا درو وت نیم، هرچگه وتمست راس بوه

قابلمه

هرگز ندیدم لبخندت را

کسی کردی ایلامی یا کرمانشاهی بلده این جمله رو ب کردی بگه


کلمات دیگر: