کلمه جو
صفحه اصلی

باب الحوائج

فرهنگ معین

(بُ لْ حَ ئِ ) [ ع . ] (ص مر. ) ۱ - آستانة رفع حاجت ها. ۲ - لقب حضرت موسی ابن جعفر امام هفتم شیعیان . ۳ - لقب حضرت عباس ابن علی برادر امام حسین (ع ).

لغت نامه دهخدا

باب الحوائج. [ بُل ْ ح َ ءِ ] ( اِخ ) از القاب امام موسی کاظم ( ع ). || لقبی که شیعیان به ابوالفضل عباس بن علی بن ابیطالب دهند.

دانشنامه آزاد فارسی

بابُ الحَوایج
لقب و شهرت دو تن از شخصیت های خاندان پیامبر (ص). نخست، ابوالفضل العباس (س) که در رکاب سیدالشهدا در روز عاشورا (۶۱ ق) به شهادت رسید و در فاصله اندکی از آن حضرت در کربلا مدفون است (← ابوالفضل العباس). مزار ایشان همواره مورد توجه مسلمانان از شیعه و سنی بوده و برآورده شدن حاجات در تحت قبّۀ آن حضرت در بین همگان مشهور و مجرب است. دوم، حضرت امام موسی کاظم (ع) امام هفتم شیعیان که مزار وی در شهر کاظمین در مقابر قریش است (← امام موسی کاظم). دربارۀ اجابت دعا در کنار مدفن آن امام بسیار گفته و نوشته اند حتی برخی از بزرگان اهل سنت، ازجمله به گفتۀ خطیب بغدادی در تاریخ بغداد، به مجرب بودن آن برای خود اذعان کرده اند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] باب الحوائج ــ به صورت تحت اللفظی به معنای دروازه حاجت ها و در اصطلاح به معنای برآورنده حاجت ها یا راه رسیدن به حاجت هاــ عنوانی است برای اشاره به افرادی که بسیاری از شیعیان معتقدند توسل به این افراد برای رسیدن به حاجت ها بسیار مؤثر است از جمله امام کاظم (ع)، حضرت عباس (ع) و علی اصغر(ع) .
در میان شیعیان سه نفر از بزرگان به باب الحوائج بودن مشهور هستند: امام کاظم (ع)، حضرت عباس (ع) و علی اصغر(ع) .
ریشه اصطلاح
علت انتساب این لقب به این افراد، این اعتقاد است که توسل به این افراد برای رسیدن به حاجت ها بسیار مؤثر است، اما ظاهراً در روایات و یا منابع دلیل خاصی بر اینکه این لقب به این افراد اختصاص داده شده باشد وجود ندارد. اولین سندی که چنین عبارتی را درباره امام کاظم (ع) به کار برده است ابن شهر آشوب (۴۸۸/۹ - ۵۸۸ ق) در کتاب مناقب است:و دفن ببغداد بالجانب الغربی- فی المقبرة المعروفة بمقابر قریش من باب التین- فصارت باب الحوائج. و او در منطقه غربی بغداد، در مقبره معروف به قبرستان قریش در نزدیکی باب التین، دفن شد و قبر او به «باب الحوائج» تبدیل شد.علامه مجلسی در بحار الانوار همین عبارت را در توصیف امام کاظم(ع) آورده است. در منابع اهل سنت نیز به شهرت امام کاظم به باب الحوائج اشاره شده است. برای مثال ابن حجر هیتمی (متوفای ۹۷۴ق) می نویسد: « وی به سبب گذشت و بردباری بسیارش، کاظم نامیده شد و در نزد عراقیان به باب قضاء الحوائج عندالله معروف بود ». شبلنجی از علمای شافعی نیز به شهرت این صفت در میان مردم عراق اشاره کرده است::: کاظم امام بزرگواری بود... و او در نزد مردم عراق به باب الحوائج الی الله معروف بود و این لقب به علت برآورده شدن حاجات کسانی است که به او متوسل می شوند. امروزه در بین مردم و به ویژه در روضه ها و مداحی ها، علاوه بر امام کاظم (ع) به حضرت عباس (ع) و علی اصغر نیز باب الحوائج گفته می شود. طبق عقاید شیعیان می توان به تمام اهل بیت (ع) توسل کرد و از طریق آنها به درگاه خداوند دعا کرد؛ اما معروف شدن این اشخاص به باب الحوائج به علت تجربه عامه شیعه از برآورده شدن حاجات از طریق توسل به این افراد است.


کلمات دیگر: