یا این یا ان

یا این یا آن. یا این یا آن (Enten-Eller)
کتابی فلسفی و حسبِ حال گونه آمیخته با فلسفۀ زندگی، نوشتۀ سورن آبه کی یرکِگور، به دانمارکی در ۱۸۴۳، با نام مستعار ویکتور ارمیتا. کتاب در دو بخش تدوین یافته است: بخش نخست (یا: اوراق الف) در باب نگرش زیباشناختی وجود، و بخش دوم (یا: اوراق ب) دربارۀ اخلاق است. مؤلف در اوراق الف، به کمک منطقی سرسخت اما تغزلی، می کوشد نظامی را بیابد که بتوان زندگی را بر مبانی زیباشناختی بنا کرد و نگرشی اصیل از زندگی و جهان به دست داد. در این بخش پس از هفت بحثِ زیباشناختی و سپس پرداختن به مطالعات و تحقیقات مختلفِ مربوط به نقد ادبی، یادداشت های روزانۀ یک اغواگر آمده است که بیانگر نگاه شاعرانه و روان شناسانۀ کی یرکگور به روابط عاشقانه است؛ یوهانس با ترفندهای ظریف و بی رحمانه، دختری به نام کوردلیا را به ابتذال بورژوایی ازدواج و تسلیم آزادانۀ خود به او، اغوا می کند و سرانجام ترکش می گوید. در اوراق ب، با دو نامه با عنوان های «مشروعیت زیباشناختی ازدواج» و «تعادل میان زیباشناسی و اخلاق در پرورش شخصیت»، و موعظۀ کشیش دهکده دربارۀ پیراستن اخلاق با اندیشۀ همواره خطاکاربودن در مقابل خداوند، اخلاق را در برابر زیبایی شنایی قرار داده است. یا این یا آن از مهم ترین و پرمعناترین آثار کی یرکگور بوده، و برای آشنایی با شخصیت و اندیشه های او اثری بسیار ارزشمند است.