پیل بزرگ . فیل بزرگ . فیل کلان .
ژنده پیل
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
ژنده پیل. [ ژَ دَ / دِ ] ( اِ مرکب ) پیل بزرگ. فیل بزرگ. فیل کلان. فیل مست و خشمگین. معرب آن زندفیل است. ( از تاج العروس ). کلثوم :
رده برکشیده سپاهش دو میل
به دست چپش هفتصد ژنده پیل.
به دندان زمین ژنده پیلان کنان.
همان ژنده پیلان و هندی درای.
به تن ژنده پیل و به دل نرّه شیر.
بر او تخت زرین بپیراستند.
چو شاپور یل ژنده پیل دلیر.
چو غوطه است خوردن به دریای نیل.
که او ژنده پیل اندرآرد ز جان.
خدای جهان یاور و جبرئیل.
کشیده دورویه رده ژنده پیل.
یکی ژنده پیل است گوئی بتن.
پس ژنده پیلان یلان دلیر.
ابا ژنده پیلان پرخاشجوی.
به بزم اندرون آسمان وفاست.
به دست دگر ژنده پیلان جنگ.
همان گرزه گاوپیکر به دست.
بر آن تخت پیروزه برسان نیل.
به کف ابر بهمن به دل رود نیل.
خروشنده مانند دریای نیل.
همه جامه و فرش کردند بار.
بر این ژنده پیلان و پیروزه تاج.
وزان ژنده پیلان و چندین سپاه.
رده برکشیده سپاهش دو میل
به دست چپش هفتصد ژنده پیل.
فردوسی.
گرازان سواران دمان و دنان به دندان زمین ژنده پیلان کنان.
فردوسی.
خروشیدن کوس با کرّنای همان ژنده پیلان و هندی درای.
فردوسی.
یکی پهلوان است گرد و دلیربه تن ژنده پیل و به دل نرّه شیر.
فردوسی.
یکی ژنده پیلی بیاراستندبر او تخت زرین بپیراستند.
فردوسی.
مبارز چو شیروی درنده شیرچو شاپور یل ژنده پیل دلیر.
فردوسی.
بدل گفت پیکار با ژنده پیل چو غوطه است خوردن به دریای نیل.
فردوسی.
نبرد کسی جوید اندر جهان که او ژنده پیل اندرآرد ز جان.
فردوسی.
پس لشکرش هفت صد ژنده پیل خدای جهان یاور و جبرئیل.
فردوسی.
ز لشکرگه پهلوان بر دو میل کشیده دورویه رده ژنده پیل.
فردوسی.
بزیر اندرش باره گامزن یکی ژنده پیل است گوئی بتن.
فردوسی.
به پیش سپاه اندرون پیل و شیرپس ژنده پیلان یلان دلیر.
فردوسی.
سوی سام نیرم نهادند روی ابا ژنده پیلان پرخاشجوی.
فردوسی.
به رزم اندرون ژنده پیل بلاست به بزم اندرون آسمان وفاست.
فردوسی.
به یک دست بربسته شیر و پلنگ به دست دگر ژنده پیلان جنگ.
فردوسی.
ابا کوس و با ژنده پیلان مست همان گرزه گاوپیکر به دست.
فردوسی.
همی رفت شاه از بر ژنده پیل بر آن تخت پیروزه برسان نیل.
فردوسی.
به تن ژنده پیل و به جان جبرئیل به کف ابر بهمن به دل رود نیل.
فردوسی.
همی رفت تازان سوی ژنده پیل خروشنده مانند دریای نیل.
فردوسی.
وزان ژنده پیلان هندی چهارهمه جامه و فرش کردند بار.
فردوسی.
سه دیگر فرستادن تخت عاج بر این ژنده پیلان و پیروزه تاج.
فردوسی.
مرا خیره گشتی سر از فرّ شاه وزان ژنده پیلان و چندین سپاه.
فردوسی.
ژنده پیل . [ ژَ دَ / دِ ] (اِ مرکب ) پیل بزرگ . فیل بزرگ . فیل کلان . فیل مست و خشمگین . معرب آن زندفیل است . (از تاج العروس ). کلثوم :
رده برکشیده سپاهش دو میل
به دست چپش هفتصد ژنده پیل .
گرازان سواران دمان و دنان
به دندان زمین ژنده پیلان کنان .
خروشیدن کوس با کرّنای
همان ژنده پیلان و هندی درای .
یکی پهلوان است گرد و دلیر
به تن ژنده پیل و به دل نرّه شیر.
یکی ژنده پیلی بیاراستند
بر او تخت زرین بپیراستند.
مبارز چو شیروی درنده شیر
چو شاپور یل ژنده پیل دلیر.
بدل گفت پیکار با ژنده پیل
چو غوطه است خوردن به دریای نیل .
نبرد کسی جوید اندر جهان
که او ژنده پیل اندرآرد ز جان .
پس لشکرش هفت صد ژنده پیل
خدای جهان یاور و جبرئیل .
ز لشکرگه پهلوان بر دو میل
کشیده دورویه رده ژنده پیل .
بزیر اندرش باره ٔ گامزن
یکی ژنده پیل است گوئی بتن .
به پیش سپاه اندرون پیل و شیر
پس ژنده پیلان یلان دلیر.
سوی سام نیرم نهادند روی
ابا ژنده پیلان پرخاشجوی .
به رزم اندرون ژنده پیل بلاست
به بزم اندرون آسمان وفاست .
به یک دست بربسته شیر و پلنگ
به دست دگر ژنده پیلان جنگ .
ابا کوس و با ژنده پیلان مست
همان گرزه ٔ گاوپیکر به دست .
همی رفت شاه از بر ژنده پیل
بر آن تخت پیروزه برسان نیل .
به تن ژنده پیل و به جان جبرئیل
به کف ابر بهمن به دل رود نیل .
همی رفت تازان سوی ژنده پیل
خروشنده مانند دریای نیل .
وزان ژنده پیلان هندی چهار
همه جامه و فرش کردند بار.
سه دیگر فرستادن تخت عاج
بر این ژنده پیلان و پیروزه تاج .
مرا خیره گشتی سر از فرّ شاه
وزان ژنده پیلان و چندین سپاه .
یکی تخت بر کوهه ٔ ژنده پیل
ز پیروزه تابان بکردار نیل .
به گرد اندرش ژنده پیلان دویست
تو گفتی به گیتی جز او شاه نیست .
ز هاماوران بود صد ژنده پیل
یکی لشکری ساخته تا دو میل .
تهمتن بپوشید ببر بیان
نشست از برژنده پیل دمان .
تو گفتی هر زمانی ژنده پیلی
بلرزاند ز رنج پشگان تن .
بارکش چون گاومیش و حمله بر چون نره شیر
گامزن چون ژنده پیل و بانگ زن چون کرگدن .
از ننگ آنکه شاهان باشند بر ستوران
بر پشت ژنده پیلان این شه کند سواری .
پر خوری ژنده پیل باشی تو
کم خوری جبرئیل باشی تو.
|| کنایه از پهلوان بسیار نیرومند و دلیر :
بگفتا دریغ از چنین ژنده پیل
که بودی خروشان چو دریای نیل .
تن ژنده پیل اندرآمد به خاک
جهان گشت از این درد ما را خباک .
رده برکشیده سپاهش دو میل
به دست چپش هفتصد ژنده پیل .
فردوسی .
گرازان سواران دمان و دنان
به دندان زمین ژنده پیلان کنان .
فردوسی .
خروشیدن کوس با کرّنای
همان ژنده پیلان و هندی درای .
فردوسی .
یکی پهلوان است گرد و دلیر
به تن ژنده پیل و به دل نرّه شیر.
فردوسی .
یکی ژنده پیلی بیاراستند
بر او تخت زرین بپیراستند.
فردوسی .
مبارز چو شیروی درنده شیر
چو شاپور یل ژنده پیل دلیر.
فردوسی .
بدل گفت پیکار با ژنده پیل
چو غوطه است خوردن به دریای نیل .
فردوسی .
نبرد کسی جوید اندر جهان
که او ژنده پیل اندرآرد ز جان .
فردوسی .
پس لشکرش هفت صد ژنده پیل
خدای جهان یاور و جبرئیل .
فردوسی .
ز لشکرگه پهلوان بر دو میل
کشیده دورویه رده ژنده پیل .
فردوسی .
بزیر اندرش باره ٔ گامزن
یکی ژنده پیل است گوئی بتن .
فردوسی .
به پیش سپاه اندرون پیل و شیر
پس ژنده پیلان یلان دلیر.
فردوسی .
سوی سام نیرم نهادند روی
ابا ژنده پیلان پرخاشجوی .
فردوسی .
به رزم اندرون ژنده پیل بلاست
به بزم اندرون آسمان وفاست .
فردوسی .
به یک دست بربسته شیر و پلنگ
به دست دگر ژنده پیلان جنگ .
فردوسی .
ابا کوس و با ژنده پیلان مست
همان گرزه ٔ گاوپیکر به دست .
فردوسی .
همی رفت شاه از بر ژنده پیل
بر آن تخت پیروزه برسان نیل .
فردوسی .
به تن ژنده پیل و به جان جبرئیل
به کف ابر بهمن به دل رود نیل .
فردوسی .
همی رفت تازان سوی ژنده پیل
خروشنده مانند دریای نیل .
فردوسی .
وزان ژنده پیلان هندی چهار
همه جامه و فرش کردند بار.
فردوسی .
سه دیگر فرستادن تخت عاج
بر این ژنده پیلان و پیروزه تاج .
فردوسی .
مرا خیره گشتی سر از فرّ شاه
وزان ژنده پیلان و چندین سپاه .
فردوسی .
یکی تخت بر کوهه ٔ ژنده پیل
ز پیروزه تابان بکردار نیل .
فردوسی .
به گرد اندرش ژنده پیلان دویست
تو گفتی به گیتی جز او شاه نیست .
فردوسی .
ز هاماوران بود صد ژنده پیل
یکی لشکری ساخته تا دو میل .
فردوسی .
تهمتن بپوشید ببر بیان
نشست از برژنده پیل دمان .
فردوسی .
تو گفتی هر زمانی ژنده پیلی
بلرزاند ز رنج پشگان تن .
منوچهری .
بارکش چون گاومیش و حمله بر چون نره شیر
گامزن چون ژنده پیل و بانگ زن چون کرگدن .
منوچهری .
از ننگ آنکه شاهان باشند بر ستوران
بر پشت ژنده پیلان این شه کند سواری .
منوچهری .
پر خوری ژنده پیل باشی تو
کم خوری جبرئیل باشی تو.
سنائی .
|| کنایه از پهلوان بسیار نیرومند و دلیر :
بگفتا دریغ از چنین ژنده پیل
که بودی خروشان چو دریای نیل .
فردوسی .
تن ژنده پیل اندرآمد به خاک
جهان گشت از این درد ما را خباک .
فردوسی .
دانشنامه اسلامی
[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
ابونصر شهاب الدین احمد ژنده پیل
صوفی و شاعر. مشهور به شیخ جام، پیر جام و احمد نامقی. احمد جام در ده نامق کاشمر متولد شد. وی از فرزندان جریر بن عبدلله جبلی است. دوران جوانی را صرف عشرت و می خوارگی کرد، اما به دنبال شوریدگی شدید روحی در بیست و دو سالگی به تصوف روی آورد. مدت هیجده سال در دامنه ها و ارتفاعات نامق و کوهستان بزد به کوه نشینی و مطالعه و تحقیق در احوال عرفا پرداخت.
در چهل سالگی به جام رفت و به ارشاد پرداخت و مریدان بسیاری یافت. وی سنی مذهب بود. او با عدی بن مسافر، غزالی، عین القضاه همدانی و سنائی معاصر بود. شیخ جام در نود و پنج سالگی در تربت جام معروف است. آثار وی عبارتند از: «روضه المذنبین و خبه»؛ «رساله ی سمرقندیه»؛ «زهدیات»؛ «فتوح الروح»؛ «کنوز الحکمه»؛ «سراج السائرین»؛ «اعتقادات»؛ «انیس التائبین»؛ «مفتاح النجاه»؛ «بحارالحقیقه» و دیوان (شعر) نیز به وی منتسب است که جای تردید است.
ابونصر شهاب الدین احمد ژنده پیل
صوفی و شاعر. مشهور به شیخ جام، پیر جام و احمد نامقی. احمد جام در ده نامق کاشمر متولد شد. وی از فرزندان جریر بن عبدلله جبلی است. دوران جوانی را صرف عشرت و می خوارگی کرد، اما به دنبال شوریدگی شدید روحی در بیست و دو سالگی به تصوف روی آورد. مدت هیجده سال در دامنه ها و ارتفاعات نامق و کوهستان بزد به کوه نشینی و مطالعه و تحقیق در احوال عرفا پرداخت.
در چهل سالگی به جام رفت و به ارشاد پرداخت و مریدان بسیاری یافت. وی سنی مذهب بود. او با عدی بن مسافر، غزالی، عین القضاه همدانی و سنائی معاصر بود. شیخ جام در نود و پنج سالگی در تربت جام معروف است. آثار وی عبارتند از: «روضه المذنبین و خبه»؛ «رساله ی سمرقندیه»؛ «زهدیات»؛ «فتوح الروح»؛ «کنوز الحکمه»؛ «سراج السائرین»؛ «اعتقادات»؛ «انیس التائبین»؛ «مفتاح النجاه»؛ «بحارالحقیقه» و دیوان (شعر) نیز به وی منتسب است که جای تردید است.
wikiahlb: ژنده_پیل
کلمات دیگر: