( اسم ) ماه چهارم از سال شمسی .
تیر ماه
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
تیرماه. ( اِ مرکب ) نام ماه چهارم از سالهای شمسی که بودن آفتاب در برج سرطان باشد. ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). نام ماهی است در تاریخ فرس. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). اول آن مطابق است تقریباً با نوزدهم ژوئن فرانسوی. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). اندرین ماه آفتاب در برج سرطان باشد و اول ماه از فصل تابستان بود. ( نوروزنامه منسوب به خیام ). رجوع به تیر ( بهمین معنی ) شود. || گاه از آن مطلق خزان و خریف اراده کنند. پائیز. برگ ریزان. ماه اول پائیز یا آخرتابستان. ( از یادداشتهای مرحوم دهخدا ) :
همی نوبهار آید و تیرماه
جهان گاه برنا شود گاه زر.
تا کی گله کنی که نه خوب است کار من
وز تیرماه تیره تر آمد بهار من.
آمد آن تیرماه سردسخن
گرم در گفتگوی شد با من.
خلق مانند شبند و پیر ماه.
- تیرماهان ؛ هنگام تیرماه :
تیرماهان برگ زرین کیمیای شب شود
وزنهیب دی حصار سیمگون سیما شود.
همی نوبهار آید و تیرماه
جهان گاه برنا شود گاه زر.
دقیقی ( از یادداشت ایضاً ).
و دیگر هوای فصول سال ، چون تابستان و زمستان و بهارگاه و تیرماه... ( هدایة المتعلمین ).تا کی گله کنی که نه خوب است کار من
وز تیرماه تیره تر آمد بهار من.
ناصرخسرو.
و خزان از پس درآید... و هرگاه که طبیعت جهد کند و خاطر را بپزاند و خواهد که دفع کند خنکی تیرماهی آن را بازدارد.( ذخیره خوارزمشاهی ). و بباید دانست که [ تب ] ربع تابستانی زودتر گذرد... و آنچه اندر تیرماه تولد کنددراز آهنگ باشد. ( ذخیره خوارزمشاهی ).آمد آن تیرماه سردسخن
گرم در گفتگوی شد با من.
ابوالفرج رونی.
پیر تابستان و خلقان تیرماه خلق مانند شبند و پیر ماه.
مولوی.
اتفاقاً فصل تیرماه بود. ( انیس الطالبین بخاری ص 184 ). آن زمین را تیرماه جو کشتم. ( انیس الطالبین ایضاً ص 184 ).- تیرماهان ؛ هنگام تیرماه :
تیرماهان برگ زرین کیمیای شب شود
وزنهیب دی حصار سیمگون سیما شود.
ناصرخسرو.
پیشنهاد کاربران
بهترین و خاص تمرین ماه سال که . . . . .
هرگز یه تیر ماهی رو دست کم نگیر
هرگز یه تیر ماهی رو دست کم نگیر
ماه تیر :
دکتر شفیعی کدکنی در مورد " ماه تیر " در بیت زیر می نویسد : ( ( منظور تیرماه زمستانی است که در گاه شماری قدیمی ایرانی وجود داشته است و منظور از مثل شمشیر و سپر شدن غدیر ( برکه ) در ماه ِتیر یخ بستن آن است. ) )
( ( هم درخت از تو چو پیکان و سنان وقت بهار
هم غدیر از تو چو شمشیر و سپر در ماه تیر ) )
( تازیانه های سلوک، نقد و تحلیل قصاید سنائی، دکتر شفیعی کدکنی، زمستان ۱۳۸۳، ص 392. )
دکتر شفیعی کدکنی در مورد " ماه تیر " در بیت زیر می نویسد : ( ( منظور تیرماه زمستانی است که در گاه شماری قدیمی ایرانی وجود داشته است و منظور از مثل شمشیر و سپر شدن غدیر ( برکه ) در ماه ِتیر یخ بستن آن است. ) )
( ( هم درخت از تو چو پیکان و سنان وقت بهار
هم غدیر از تو چو شمشیر و سپر در ماه تیر ) )
( تازیانه های سلوک، نقد و تحلیل قصاید سنائی، دکتر شفیعی کدکنی، زمستان ۱۳۸۳، ص 392. )
کلمات دیگر: