کلمه جو
صفحه اصلی

محتسب الممالک

فرهنگ فارسی

( اسم ) کسی که مسئول قیمت اجناس و تعیین نرخ آزوقه و خوراک مردم بود ( صفویه ). توضیح همه ماهه قیمت بنام صاحب نسق باصوابدید ریش سفیدان هر صنف تعین میکرد و از ایشان التزام می گرفت و به محتسب الممالک میداد . او نیز آن صورتها را پس از رسیدگی و دقت تصویب میکرد و نزد ناظر بیوتات میفرستاد . هر گاه پس از تعیین نرخ هر جنس یکی از کسبه از آن تخلف می نمود او را تخته کلاه می کردند و در شهر می گرداندند تا مایه عبرت دیگران گردد .

دانشنامه آزاد فارسی

مُحْتَسِبُ الْمَمالک
(یا: رئیس دیوان انتظامات) از مناصب دیوانی در تاریخ ایران پس از اسلام. این منصب از مناصب دورۀ سامانی و اقتباسی از دیوان سالاری محلی آسیای میانه در دورۀ ساسانیان و عباسیان بود. سلاجقه نیز آن را از سامانیان اقتباس کردند، و آن را از وظایف قاضی قرار دادند. در دورۀ ایلخانان، مُحْتَسِبُ الْمَمالک بر همۀ امور اجتماعی و مذهبی روزانۀ مردم، ازجمله اقلیت ها، اصناف و حتی اَقطاع داران و قاضیان و تعیین و نظارت بر بهای کالاها و اوزان و اَکْیال نظارت می کرد. این منصب در عهد صفویه و افشاریه به امور بازار و اصناف محدود شد.


کلمات دیگر: