زیرساخت

زیر ساخت، در عمومی ترین حالت، یک دسته از عوامل ساختاری به هم پیوسته می باشد که تکیه گاه اسکلت یک ساختمان کامل را فراهم می آورد. این واژه در زمینه های متفاوت معانی گوناگونی می دهد، اما شاید در بسیاری موارد جهت اشاره به جاده ها، و مجرای فاضلاب از آن استنباط شود. ممکن است این عوامل گوناگون مجتمعا زیرسازه شهری، زیرسازه مربوط به شهرداری، یا بطور ساده سازه های عمومی نامیده شوند، اگرچه ممکن است به عنوان بخش خصوصی یا تشکیلات اقتصادی دولتی گسترش یافته و اداره شوند. ممکن است در دیگر موارد کاربردی، زیرسازه جهت اشاره به تکنولوژی اطلاعات، کانال های غیررسمی و رسمی ارتباطات، ابزارهای گسترش نرم افزاری، شبکه های سیاسی و اجتماعی، یا اعتقادات مشترکی که اعضای گروه های خاص حفظ کرده اند به کار رود. معذالک متضمن عمومی ترین موارد استفاده این تصور کلی می باشد که زیرسازه تشکیلات ساختاری را فراهم آورده و سیستم یا سازمان خادم را حمایت می کند، خواه این سیستم یک شهر، یک ملت، یا یک اجتماع باشد.
سازه های عمومی
پوشش ارزش
روبنا
حفاظت از زیرساخت های حیاتی
پروژه مگا
زیر ساخت رهیاب رایانه البرز
به نظر می رسد این واژه در فرانسه قرن نوزدهم ریشه داشته باشد، و سراسر نیمه اول قرن بیستم اصولاً جهت اشاره به تأسیسات نظامی استفاده شده است. در سال ۱۹۸۰ در ایالات متحده واژه برتری در پی انتشار «امریکن این روئینز» (چوایت و والتر، سال ۱۹۸۱) آمد، که یک مباحثه سیاسی – عمومی از «بحران سازه» ملتها را آغاز کرد، حاکی از آن بود که سرمایه گذاری ناکافی و تأسیسات ضعیف عملکردهای عمومی دلیل به وجود آمدن آن باشد.
این مباحثه سیاسی – عمومی به واسطه فقدان معنی دقیق برای زیرسازه مختل شد.آ.یو. اس کمیته انجمن پژوهش ملی (ان آر سی) سناتور استفورد را مشخص کرد، او کسی بود که نظراتش را پیش از ایجاد کمیته های فرعی منابع آبی، حمل و نقل، و زیر ساخت، کمیته ای ناظر بر کارهای محیطی و عمومی، عنوان نموده بود؛ که «احتمالاً واژه زیر ساخت جهت مردم متفاوت معنائی متفاوت دربردارد.» هیئت ان آر سی سپس در پی اصلاح وضعیت به وسیله اتخاذ واژه «اعمال زیربنائی عمومی»، در اشاره به "... هردو حالتهای خاص کارکردی-- بزرگراه ها، خیابان ها، جاده ها، و پل ها؛ حمل و نقل عمومی؛ فرودگاه ها و خطوط هوائی؛ فراورده آبی و منابع آبی؛ مدیریت فاضلاب؛ مدیریت مواد زائد|چگونگی کار بر روی مواد زائد جامد و مصرف؛ تولید جریان برق و مخابرات؛ ارتباطات؛ و مدیریت مواد زائد خطرناک (--و سیستمی مختلط که این عوامل کیفیتی را شامل می شود، از آن استفاده نمود. تعریفی جامع از محدوده زیر ساخت نه تنها این تسهیلات) عمرانی عمومی می باشد، بلکه روش های عملیاتی، مدیریت شیوه ها، و سیاست های گسترده ای که همراه با تقاضای اجتماعی و دنیای فیزیکی بر روی یکدیگر اثر متقابل دارند و تسهیل حمل و نقل مردم و کالاها، تدارک آب جهت نوشیدن و دیگر استفادهای گوناگون، دفع ایمن محصولات زائد جامعه، تدارک برق هر جا که احتیاج شود، و انتقال اطلاعات درون و میان جوامع را نیز در بر می گیرد.
این واژه در سالهای اخیر محبوبیت یافته است و با افزایش عمومیت پیشنهاد قالب داخلی قابل تشخیص در هر نوع سیستم تکنولوژی یا سازمان های بازرگانی استعمال شده است. واژه «زیر ساخت بنیادین» به گونه ای گسترده جهت متمایز نمودن آن دسته عوامل زیرسازه پذیرفته شده است که، چنانچه بطور عمده خسارت دیده یا ویران شد، سبب شکست جدی سیستم یا سازمان وابسته شود. خسارت طوفان یا زلزله به از دست دادن منابع حمل و نقل خاص در یک شهر (به عنوان مثال، پلهای گذری از یک رودخانه) منجر گشته، قادر بود امر تخلیه مردم در مواقع اضطراری و ارائه سرویس های اورژانسی را غیرممکن سازد؛ این راه ها را به عنوان زیرسازه های بنیادین می نامند. به همین صورت، امکان دارد یک سیستم رزرو نمودن آن لاین بلیط هواپیما را نیز به عنوان زیر ساخت بنیادین تلقی نمود. امروزه برای کنترل و اجرای پروژه های زیرساخت از ابزارهای نوین همچون مدل سازی اطلاعات ساختمان BIM استفاده می کنند که علاوه بر مزایایی همچون بهبود بهره وری و کاهش هزینه ها به موفقیت پروژه نیز منجر می شود.

زیرساخت (رایانه)(infrastructure)
(یا: بستر اصلی) مجموعه ای از عناصر ساختاریمتصل به هم که پشتیبانیاز کل چارچوبرا در سراسر ساختار فراهم می آورد. مفهوم زیرساخت در حوزه های فناوری اطلاعات، کانال های رسمی و غیر رسمی ارتباطی، ابزارهای توسعه نرم افزار، شبکه های اجتماعی و سیاسی و یا باورهای مشترکی که از سوی گروه های خاصی پشتیبانی می شوند، مطرح می شود. زیرساخت موجب سازمان دهیو پشتیبانی از ساختار سیستم و یا سازمانی می شود که متعلق به آن می باشد. این سیستم یا سازمان می تواند یک شهر، یک ملت و یا یک شرکت باشد. در حوزۀ اقتصاد صنعتی، زیرساخت عبارت است از جاده ها، خطوط آهن و دیگر شبکه های ارتباطی، منابع تأمین انرژی و آب و تسهیلات آموزشی و کارورزی. برخی از تعاریف زیرساخت، تأسیسات اجتماعی ـ فرهنگی ازقبیل تسهیلات مراقبت های بهداشتی و تفریحی را نیز دربرمی گیرند.