تاریخ ژاپن

پارینه سنگی ۳۵٬۰۰۰–۱۴٬۰۰۰ ق.م.
دوره جومون ۱۴٬۰۰۰–۴۰۰ ق.م.
دوره یایویی ۴۰۰ ق.م. – ۲۵۰ م
دوره کوفون ۲۵۰–۵۳۸
دوره آسوکا ۵۳۸–۷۱۰
دوره نارا ۷۱۰–۷۹۴
دوره هی آن ۷۹۴–۱۱۸۵
دوره کاماکورا۱۱۸۵–۱۳۳۳
تجدید حیات کن مو۱۳۳۳–۱۳۳۶
تاریخ ژاپن شامل تاریخ رشته جزیره های ژاپن و مردم ژاپن است و از دوران پیش از تاریخ، تا تاریخ نوین این کشور به عنوان یک دولت-ملت را در بر می گیرد. نخستین ارجاع شناخته شده نوشتاری به ژاپن در قرن اول میلادی و در مجموعه متن های چینی بیست و چهار تاریخ دیده می شود. با این حال شواهد حاکی از آن است که بشر از اواخر دوران پارینه سنگی در جزیره های ژاپن زندگی می کرده است. تا پایان آخرین عصر یخبندان، ژاپن از طریق خشکی با قاره اوراسیا پیوند داشت. آب شدن یخ ها باعث جدا شدن جزیره های ژاپن از خشکی های قاره اوراسیا شد. الگوهای باثبات زندگی و نشانه های تمدن با فرهنگ جومون (از پایان عصر یخبندان تا هزاره نخست پیش از میلاد) ظاهر شد و از حدود پانصد سال پیش از میلاد در زمانی که به دوره یایویی مشهور است، کار با آهن آلات آغاز شد. در پایان همین دوران، جمعیت زیادی از شبه جزیره کره به سرزمین های ژاپن مهاجرت کردند.
از حدود قرن سوم میلادی با دوره کوفون (حدود ۲۵۰ تا سال ۵۳۸ میلادی) مرحله پیش از تاریخ ژاپن پایان یافته و عصر تاریخ باستان این سرزمین آغاز می شود. فرهنگی که در این دوره شکل می گیرد، مبتنی بر مذهب شینتو است. در دوره آسوکا (۵۳۸ تا سال ۷۱۰ میلادی) خط چینی برای نگارش زبان ژاپنی برگزیده شده و آیین بودایی از طریق سرزمین کره معرفی می شود. این آیین در دوران بعد که دوره نارا (۷۱۰ تا ۷۹۴ میلادی) نام دارد، از سوی امپراتور پذیرفته شده و به دستور او نیایشگاه های بودایی پرشکوهی همچون معبد تودای جی ساخته می شود. دوره هی آن (۷۹۴ تا ۱۱۸۵ میلادی)، عصر ظهور خاندان های پرقدرتی همچون خاندان فوجی وارا است که قدرت نظامی را در عمل به دست می گیرند و این مترادف است با پایان تاریخ باستان و آغاز دوران فئودالی در تاریخ ژاپن. با قدرت گیری شوگونها در دوره کاماکورا (۱۱۸۵ تا ۱۳۳۳ میلادی)، استبداد نظامی کاماکورا بنا نهاده می شود. در همین دوران مغولها دو بار به کشور ژاپن حمله کردند که هر بار در برابر توفان سهمگینی موسوم به کامی کازه، کشتی ها و آلات نظامی خود را از دست دادند و شکست خوردند. کمی بعد در دوره موروماچی (۱۳۳۶ تا ۱۵۷۳ میلادی) و در عصر جنگ های داخلی، کشتی های پرتغالی راه خود را به سواحل غربی ژاپن یافتند و ارتباط با اروپا آغاز شد. با پایان جنگ های داخلی دوره آزوچی-مومویاما (۱۵۶۸ تا ۱۶۰۰ میلادی) و عصر ثبات سیاسی از راه رسید. در دوره ادو (سال ۱۶۰۳ تا ۱۸۶۸ میلادی) تلاش استبداد نظامی توکوگاوا برای حفظ سامانه فرسوده سیاسی این کشور با شکست مواجه شد و با ورود کشتی های جنگی آمریکا به فرماندهی ناخدا متیو پری به خلیج توکیو در سال ۱۸۵۳ میلادی، عصر فئودالی ژاپن به پایان رسید.
در دوران نوین، ژاپن به سرعت راه نوسازی را در پیش گرفت و در دوره میجی (۱۸۶۸ تا ۱۹۱۲ میلادی) با شکست روسیه به قدرتی جهانی مبدل شد. در جنگ جهانی اول که در دوره تایشو (۱۹۱۲ تا ۱۹۲۶ میلادی) به وقوع پیوست، ژاپن در کنار بریتانیا، فرانسه و روسیه قرار گرفت و در شورای جامعه ملل صاحب کرسی دائم شد. با این حال ابهام در قانون اساسی میجی، سبب چرخش قدرت به سوی نظامیان و گسترش نظامی گری ژاپن شد. روند نظامی گری در دوره شووا (۱۹۲۶ تا ۱۹۸۹ میلادی)، یورش به کشور چین را در پی داشت. ژاپن اعتراض جامعه ملل را برنتافت و از این سازمان خارج شد.

---