بوشتو

بوشتو (Buštu) بارها به مثابه مرکز مهمی، به مناسبت ماننا و پارسوآ در الواح اورارتویی آمده است. اینجا محل سکونت و دفاع یکی از قبایل ماننا در آغاز حکومت آرگیشتی یکم پادشاه اورارتو در سال ۷۸۰ پ. م. بود. طبق آنچه اصطلاحاً سال نامهٔ خورخور آرگیشتی یکم نامیده می شود آرگیشتی در نقطه ای واقع در جنوب ماننا، یعنی در ناحیهٔ آرسیتا در اراضی بوشتو و باروآتا سه بار پیکار کرد و با لشکریان آشور تلاقی نمود و حتا وارد درّهٔ رود دیاله و نامار شد. آرگیشتی بار دیگر در سال ۷۷۵ پ. م. موفق به تصرف قلعهٔ بوشتو گردید..
ای. م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ترجمه کریم کشاورز. انتشارات: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. تهران ۱۳۸۰. شابک ‎۹۶۴-۴۴۵-۱۰۶-۶
ناحیهٔ آرسیتا Arsita به مرکزیت قلعهٔ بوشتو ناحیهٔ کوهستانی بود که در سرزمین قبیلهٔ کوموردیان در حدّ ماننا قرارداشته و کتیبه های آشور بانی پال بوشتو را نقطهٔ مسکونی در پارسوآ می خوانند. قلعهٔ بوشتو واقع در مرز ماننا و پارسوآ از لحاظ اهمیت با ایزرتا پایتخت ماننا رقابت می کرده و در قرن های هشتم و هفتم پ. م. جزو کشور ماننا بشمار می رفت.
دایان آشور سردار سلمنسر سوم در لشکرکشی به نواحی دریاچه اورمیه از زاموای داخلی ( ماننا ) و پارسوآ گذشت و به سوی نامار سرازیر شد و در بین راه دژ کوهستانی بوشتو را در مرز ماننا و پارسوآ تصرف کرد.
سال نامه های تیگلت پیلسر سوم در سال ۷۴۴ پ. م. از تصرف ناحیهٔ دیگری بنام بوشتو در سرزمین اتحادیه قبایل ماد خبر می دهند اما این بوشتو را با دژی به همین نام که در ملتقای ماننا و پارسوآ و گیزیل بوندا واقع بوده نباید اشتباه گرفت. آشوریان پس از تصرف ناحیهٔ بوشتوی ثانی وارد خاک اصلی اتحادیه قبایل ماد و جلگهٔ کنونی قزوین شدند.