سیحون

در تاریخ آمده است که در مرز شرقی خراسان بزرگ ( که امروزه به خراسان ایران و افغانستان تقسیم شده ) رود بزرگی به نام جیحون ( نام قدیم جیحون، امو است ) جاری بوده است و سرزمین های آن سوی رود را ماوراءالنهر ( فرارود یا ورارود ) می خواندند . انتهای سرزمین باستانی ماوراءالنهر، رود دیگری به نام سیحون جاری بوده است امروزه این دو رود به ترتیب به نام آمودریا ( amu darya ) و سیردریا ( syr darya ) ( نحوه تلفظ: sir ) خوانده می شوند.
سیر دریا یا همان سیحون، دو سرچشمه دارد، یکی از کوه های قرقیزستان و دیگری شرق ازبکستان که این رود پس از گذر از جنوب کشور قزاقستان از سمت شمال به دریاچه آرال می رسد.
آمودریا یا همان جیحون پس از سرچشمه گرفتن از فلات پامیر با گذر از مرزهای افغانستان با تاجیکستان و پس از گذر از کشورهای ترکمنستان و ازبکستان از سمت جنوب به دریاچهٔ آرال ( دریاچه خوارزم ) می ریزد. آمودریا پرآب ترین رود آسیای میانه و بعد از آن رود سیر دریا است.