کیکاووس

wiki: کی کاووس یا کیوس. در متن های دینی فرزند کی اَپیوِه است که او فرزند کیقباد است؛ ولی در شاهنامه و در روایت های بعدی کیکاوس را فرزند کیقباد دانسته اند. او یکی از فرمانروایان نامدار کیانی است. در برخی روایت های متأخر او را با نمرود یکی دانسته اند.غم نامهٔ رستم و سهراب و داستان سیاوش نیز به دوران پادشاهی کیکاووس تعلق دارد. کیکاووس در داستان های اسطوره ای ایران بیشتر به عنوان مظهر و قدرتی یاد شده است که با همهٔ تسلط و شکوه، در برابر جهان، ناچیز و رفتنی است. وی یکصد و شصت سال سلطنت کرد و پس از او کیخسرو به پادشاهی رسید.
بنا بر باورهای ایرانیان کهن، کیکاووس بر دیوان و آدمیان هفت کشور فرمانروایی مطلق می یابد. او بر سر کوه البرز هفت کاخ می سازد: یکی از زر، دو از سیم، دو از پولاد و دو از آبگینه. او از این کاخ ها بر همه حتی بر دیوان مازندران فرمان می راند. این هفت کاخ چنانند که هر کسی بر اثر پیری نیرویش کم شود، به کاخ او در می آید و دیگر باره توان بدو بازمی گردد و جوان می شود.
کیکاووس همچون فریدون و جمشید بی مرگ آفریده شده بود و دیوان برای این که مرگ را بر او چیره گردانند، دیو خشم (آئیشما) را به یاری می گیرند و او را می فریبند. دیوان کیکاووس را فریب داده و به فرمانروایی هفت کشور مغرورش می کنند آنگاه هوس پرواز به آسمان را در دل او زنده می کنند. آمده کیکاووس در اصرار بر پرواز از لجاجت و عناد دست برنداشت تخت خود را بر پای چهار عقاب بست و پرواز کرد تا مرز نور و تاریکی پیش رفت و از همراهان جدا ماند. در آسمان ها فرّه ایزدی از سیمایش پر کشید و از آن جای بلند بر زمین سقوط کرد.
نریوسنگ، پیک اهورا مزدا، می خواهد او را بکـُشد که ناگاه، فره وشی کیخسرو، که هنوز به دنیای مادی نیامده بود، در می رسد و به او می گوید: او را مکش که از او سیاوش و از سیاوش من به وجود خواهم آمد. پس بدین طریق کیکاووس از مرگ رهایی یافت، اگرچه پس از آن میرا شد.