[ویکی فقه] ملک آرا. ملک آرا، پسر دوم "محمدشاه" و برادر کوچکتر "ناصرالدین شاه" می باشد و در تاریخ رجب سال ۱۲۵۵ه.ق. در تهران متولد شد، وی پس از مرگ پدر به حکومت
قم منصوب گردید، و بعد از مدتی نیز با زدن
اتهام توطئه به
عراق تبعید شد. ملک آرا پس از بیست و هفت سال اقامت در بغداد به تهران بازگشت و پس از ورود به تهران، شاه او را ملقب به ملک آرا نمود. وی بر اثر عارضه سکته درگذشت و
جنازه او را به قم حمل کردند و در جنب
قبر پدرش محمدشاه به
خاک سپردند.
"عباس میرزا" پسر دوم "محمدشاه" و برادر کوچکتر "ناصرالدین شاه" می باشد و در تاریخ رجب سال ۱۲۵۵ه.ق. در تهران متولد شد و قریب هشت سال از ناصرالدین شاه کوچکتر است. مادر او "خدیجه خانم" دختر "یحیی خان چهریقی" کرد بود که مدعی رساندن
نسب خویش به خلفای
بنی عباس بودند. علت
ازدواج محمدشاه با خدیجه خانم این بود که پدرش از مریدان شیوخ طریقه «نقش بندیه» (از فرقه های صوفیه) و مادرش از ارادتمندان «شیخ حله» (از شیوخ صوفیه) بود و محمدشاه نیز منش صوفی گری داشت. و از طرفی از "ملک جهان خانم" (مهدعلیا) مادر ناصرالدین شاه هم، دل خوشی نداشت، لذا بیشتر به خدیجه خانم و فرزندش عباس میرزا مهر می ورزید و نام پدر خود "عباس میرزا" و لقب "نایب السلطنه" را بر این فرزندش گذاشت. این امر باعث شد که ناصرالدین شاه و مادرش نسبت به این
طفل و مادرش دشمن و
کینه توز شوند. وقتی که محمدشاه در قصر «محمدیه» تجریش جان سپرد، عباس میرزا قریب به نه سال و سه ماه داشت و تحت «للگی» "رضاقلی خان هدایت" قرار داشت.
عباس میرزا بعد از مرگ پدر
"حاجی میرزا آقاسی" که در دوران
سلطنت محمدشاه به صدارت عظمی برگزیده شده بود و با
استبداد و بی کفایتی
مملکت را اداره می کرد، پس از مرگ شاه از ترس دشمنان خویش، کوشید عباس میرزا را نزد خود نگه دارد، تا زمان ورود ناصرالدین شاه تحت حمایت او در امان باشد ولی رضاقلی خان هدایت، حاضر به انجام این درخواست حاج میرزا آقاسی نشد و در نتیجه "مهدعلیا" کینه و
عداوت بیشتری از عباس میرزا و مادرش به دل گرفت و پس از ورود ناصرالدین شاه مصمم شد که او را کور کند ولی اطرافیان عباس میرزا، مخصوصاً "فرهاد میرزا معتمدالدوله" عموی او، از این امر اطلاع یافتند و او را تحت حمایت "کلنل فرانت" کاردار سفارت انگلیس قرار دادند. دو سه روز بعد از ورود شاه به تهران، تمام
جواهر و
اموال عباس میرزا و مادرش مصادره شد و آنها را متهم کردند به وسیله خواندن ورد و دعا، تاثیر بر محمدشاه گذاشته و این اموال را بدست آورده اند و برای اینکه او در پایتخت نباشد او را به حکومت قم منصوب کرد و به این شهر فرستاد. و بعد از مدتی نیز با زدن اتهام توطئه به او و تعیین مقرری سالیانه سه هزار تومان برای او، در سال ۱۲۶۸ه.ق. به عراق
عرب تبعید کرد و به این ترتیب وی سال ها در بغداد ساکن شد.
بازگشت به ایران
"عباس میرزا" پس از بیست و هفت سال اقامت در
عتبات و بغداد و مدت کمی هم در استامبول، در
محرم سال ۱۲۹۵ه.ق. به تهران بازگشت و پس از ورود به تهران، شاه او را ملقب به ملک آرا نمود، شش هزار تومان مواجب سالیانه برای او و یک هزار و پانصد تومان برای "محمدمیرزا" پسرش برقرار نمود و چندی بعد، به وساطت "حاج میرزا حسین خان سپهسالار" صدر اعظم به حکومت زنجان منصوب و روانه آن دیار گردید اما چیزی از حکومتش نگذشت که او از آنجا به
قفقازیه فرار کرد ولی در
ذی القعده ۱۲۹۶ه.ق. به وساطت "حاجی میرزا حسین خان سپهسالار" باز به ایران مراجعت نمود و حکمران قزوین شد، سپس استعفا کرد و خانه نشین بود تا در
رمضان ۱۳۱۱ه.ق. به حکومت
گیلان معین گشت و تا
شعبان ۱۳۱۳ه.ق. در این سمت بود. زمانی که استعفا کرد و به تهران آمد، شاه به اصرار وزیر مختار روس، او را به «سفارت فوق العاده» برای تبریک جلوس "نیکلای دوم" برگزید. عباس میرزا پس از قتل ناصرالدین شاه به امر "مظفرالدین شاه" به روسیه رفت و پس از مراجعت و مدت کوتاهی که سمتی را عهد ه دار نبود، در تاریخ ۱۳۱۴ه.ق. به جای "میرزا محسن خان مشیرالدوله" به «وزارت عدلیه» انتخاب شد.
اختلاف دولت انگلستان با وی
...
