ارباس

آرباس. آرباس آتری معروف به آرباس کبیر دومین پسر آتروپات و سومین پادشاه آتروپاتکان و از خاندان آترو بود وی اغلب در میدان جنگ بود مادر وی ویانا اولین همسر آتروپات بود که توسط آنیسا همسر دوم آتروپات به قتل رسید آرباس و مادرش ویانا مورد لطف و توجه و فراوان و بیش از حد پدرش بودند و همین موجب خشم و نفرت و حسادت برادر او آرته بازان و بالخصوص مادرش آنیسا شده بود از این رو او از کودکی تا بزرگسالی با مشکلات فراوانی مواجه شد که اغلب اوقات پدر او او را از دام این مشکلات نجات داد با اینکه در گذشته رسم بود که پسر بزرگ پادشاه می شد اما احتمالاً آتروپات قصد داشت وی را جانشین خود کند از این رو از کودکی به دستور او آموزش هایی همچون فلسفه و شمشیربازی و نبرد و علم داده شد از این رو او در بزرگسالی مردی قوی بار آمد ولی برادر او آرته بازان در آموزش ها هیچ علاقه ای از خود نشان نمی داد و تنها در نبرد مهارت داشت از رو دیگر مادر آرته بازان یک یونانی الاصل بود و احتمالاً پادشاه دوست نداشت که جانشینش یک نیمه یونانی باشد با این حال کار آتروپات نیمه تمام ماند و یک هفته قبل از اعلام جانشینی آرباس در نبرد لاکسیاس جان خود را از دست داد بعد از این ماجرا آرته بازان از فرصت استفاده کرد و رسما تاجگذاری کرد ولی پادشاهی او مدت زیادی طول نکشید (حدوداً دو سال) زیرا مورد هجوم ارتش سلوکی قرار گرفت و از خود مقاومت زیادی نشان نداد و تابع سلوکیه شد او سرانجام به خاطر استفاده بیش از حد مشروب درگذشت آرباس از این فرصت استفاده کرد و قیام بزرگی علیه سلوکیه تشکیل داد و بعد از بیرون کردن سپاهیان سلوکی و گرفتن یک مراسم تدفین برای پدرش سه ماه بعد تاجگذاری کرد و خود را پادشاه آتروپاتکان خواند او با نبردهای متداولی علیه سلوکیان انجام داد و همچنین مانند پدرش هیچکدام از فرماندهان و مناطق سلوکی و یونانی نشین را به رسمیت نشناختنبو
پس از به پادشاهی رسیدن آرته بازان او که از قدرتمند شدن آرباس می ترسید به دنبال بهانه ای بود تا او را سربه نیست کند زیرا در سلسله آترو برادرکشی بسیار زشت بود و حتی می توانست باعث شورش و سقوط یک پادشاه باشد از این رو او تعدادی سرباز ناشناس را مخفیانه به تورس (تبریز کنونی) فرستاد در همین هنگام به او پیغام داد که سلوکیان به آتروپاتکان حمله کردند و او به سرباز برای جنگ نیاز دارد آرباس هم بدون اطلاع از واقعیت ماجرا سربازان خود را برای او فرستاد و در قلعه او تعداد کمی سرباز باقی ماندند و در همین موقع سربازان ناشناس به قلعه حمله کردند و پس از اشغال قلعه او را دستگیر نموده و به آران بردند و در آنجا به عنوان یک برده فروختند این ضربه روحی بدی به او بود و دردهای زیادی را در اردوگاه کار متحمل شد اما وقتی اتفاقی پادشاه آران او را دیدید از او خوشش آمد و او را آزاد کرد و چون پادشاه آران پسری نیز نداشت با ازدواج او با دخترش این باعث به پادشاهی رسیدن او در آران نیز می شد
آرباس با کمک و پشتیبانی پادشاه آران پس از مرگ برادرش آرته بازان به علت زیاده روی در مصرف مشروب به آتروپاتکان رفت در آن زمان سلوکیان در حال مشورت برای انتخاب پادشاه و دست نشانده جدیدشان بودند قبل از اینکه یونانیان فکرش را بکنند آرباس سپاه بزرگی متشکل از نیروهای مردمی و سپاهیان آتروپاتکانی تحت سلطه سلوکی جمع آوری کرد و به جنگ با سلوکیان پرداخت این جنگ شش سال طول کشید به طوری که قسمت شرقی آتروپاتکان به دست آرباس افتاد و قسمت شرقی به دست یونانیان (سلوکیان) افتاد اما آرباس توانست درششمین سال نبرد بالاخره آرباس پس از تلاش های مداوم توانست تورس را تسخیر کند او ابتدا به خاطر استقامت تورس نمی توانست این شهر را تسخیر کند اما با کمک مردمان شهر تورس و حمایت آنان توانست شهر تورس را تصرف کرده و سپاهیان سلوکی را شکست بدهد او پس از این ه پاکسازی سلوکیان پرداخت و سپاهیان یونانی که درسراسر آتروپاتکان پراکنده بودند و به اذیت مردم می پرداختند را از آتروپاتکان بیرون کرد
بعد از مرگ آخرین پادشاه آران آرباس چون داماد پادشاه آران بود و پادشاه اران فرزندی نیز نداشت آرباس خود را پادشاه قانونی آران می دانست اما خاندان پادشاه چنین نمی دانستند و سلطنت یک خارجی را قبول نداشتند آرباس سه بار به آنان اخطار داد و وقتی نتیجه ای نگرفت به آران حمله کرد و یک نبرد خونین بین آران و آتروپاتکان که روزگاری با همدیگر روابط بسیار گرمی داشتند درگرفت از طرفی تعدادی از آرانی ها طرفدار او بودند و سلطنت او را حق می دانستند در آن زمان که برده داری نیز در آران رواج داشت باعث شد تعداد زیادی از بردگان فرار کرده و به او پیوندد با اینکه ارتش دریایی وی در نبرد موفق نبود اما توانست آران را فتح کند که این جنگ برای آتروپاتکان سودهای فراوانی داشت به خاطر این نبرد آرباس گنجینه های بسیار زیاد و از همه مهم تر نیروی دریایی آران را که قوی ترین نیروی دریایی آن زمان بود به دست آورد همچنین اعتبار او بین مردم افزایش چشمگیری پیدا کرد