سر برکردن

( مصدر ) ۱ - سر بالا کردن . ۲ - نافرمانی کردن عصیان کردن .

( ~ . بَ کَ دَ ) (مص ل . ) سربلند کردن ، سر درآوردن .

سر برکردن. [ س َ ب َ ک َ دَ ] ( مص مرکب ) سر برآوردن که کنایه از یاغی شدن و نافرمانی کردن باشد. ( برهان ) ( آنندراج ). || گذشتن. بررفتن. درگذشتن :
گر خرد را بر سر هشیار خویش افسر کنی
سخت زود از چرخ گردان ای پسر سر برکنی. || بیرون آوردن سر از جایی. بیرون شدن نگاه کردن را. خروج. درآمدن. خارج شدن : کس را از غوریان زهره نبودی که از برج سر برکردندی. ( تاریخ بیهقی ).
سر برکن ای منوچهر از خاک تا پس از خود
ز اقبال بوالمظفر شروان تازه بینی.در نتوان بست از این کوی در
بر نتوان کرد از این بام سر.کین باز مرگ هرکه سر از بیضه برکند
همچون کبوترش برباید به چنگلی. || سر بلند کردن. بلند کردن سر. سر برآوردن :
خیره چه سر اندازم بر خاک سر کویت
گر بوسه زنم پایت سر برنکنی دانم.گر سر قدم نمی کنمش پیش اهل دل
سر برنمی کنم که مقام خجالت است.از آن تیره دل ، مرد صافی درون
قفا خوردو سر برنکرد از سکون.تحمل کنان را نخوانند مرد
که بیچاره از بیم سر برنکرد.گر چو چنگم بزنی پیش تو سر برنکنم
اینچنین یار وفادار چو بنوازی به. || طالع شدن.ظاهر شدن :
کوکب علم آخر سر برکند
گرچه کنون تیره و در خفیت است.سر چو آه عاشقان برکرد صبح
عطر آتش زای زآن برکرد صبح.سرو بلند بستان با آنهمه لطافت
هر روزش از گریبان سر برنکرد ماهی. || داخل شدن. درآمدن. رفتن :
هر لحظه سر به جایی برمیکند خیالم
تا خود چه بر من آیدزین منقطعلگامی.