کرز

گيلا س

(کَ رَ) [ ع . ] (اِ.) آلبالو.

(کُ) (اِ.) = کرزه : زمینی که به جهت سبزی کاشتن یا زراعت دیگر هموار کنند و کناره های آن را بلند سازند.

کرز. [ ] (اِخ ) نام گروهی وحشی و چادرنشین . مسکن آنها کوهستان میانه بیخه ٔ احشام وبیخه ٔ فال لارستان در زمستان و تابستان است . معیشت آنها از شکار کوه و بزداری است . (فارسنامه ٔ ناصری ).

کرز. [ ک َ ] (ع اِ) وعظ. موعظه . تذکیر. ج ، کُروز. (دزی ج 2 ص 454).

کرز. [ ک َ رَ ] (ع مص ) دوام کردن بر خوردن قروت . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). دوام کردن بر خوردن کشک . (ناظم الاطباء).

کرز. [ ک ُ ] (اِ) زمینی را گویند که به جهت سبزی کاشتن و زراعت دیگر هموار کرده و کناره های آن را بلند ساخته باشند. (برهان )(ناظم الاطباء). کرزه . (فرهنگ رشیدی از حاشیه ٔ برهان چ معین ). کرد. کرت . رجوع به کرزه ، کرد و کرت شود.

کرز. [ ک ُ ] (اِخ ) ابن جابر صحابی است . (منتهی الارب ). رجوع به الامتاع ج 1 ص 54، 272 و 380 شود.

کرز. [ ک ُ ] (اِخ ) ابن علقمةبن هلال بن جریبه . کسی بود که در هجرت پیغامبر اسلام از مکه به مدینه به دنبال او رفت ، اما چون نسج عنکبوت بر در غار دید بازگشت . (از الامتاع ج 1 ص 40).

کرز. [ ک ُ ] (ع اِ) خرجینه ٔ شبان . ج ، کِرِزه . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). خرجین چوپان که در آن توشه و متاع خویش را حمل کند و به قولی جوال کوچک است وعبارت اساس چنین است : جعل متاعه فی الکرز و هو الجوالق (جوال ). ج ، اکراز، کِرَزه . (از اقرب الموارد).

کرز. [ ک ُ ] (ع مص ) وعظ و ندا کردن به بشارت انجیل . (از اقرب الموارد).

کرز. [ ک ُ ] (اِخ ) ناحیتی است هم از روم و بیشتر از وی اندر جزیره هااند خرد و اندر دریای کرز ایشان را شهری است که کرز خوانندو اندر روم است بر کران دریا و همه ٔ اخلاق این مردمان با رومیان ماند راست به همه روی . (حدود العالم چ ستوده ص 185). شمال این دریا صقلابست و بلغار و مروات و جنوب وی الان و مشرق بجناک خزر. (یادداشت مؤلف ).

کرز. [ ک ُ ](اِخ ) ابن اسامة و کرزبن ثعلبه ، و قیل : اسمه یزیدبن انیس ، و کرزبن وبرة صحابیان اند. (از منتهی الارب ).

کرز. [ ک ُرْ رَ ] (ع ص ) ناکس و فرومایه . (منتهی الارب ). لئیم . (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) و فی الاساس : لا احوجک الی کرز؛ ای الی غنی لئیم . (اقرب الموارد). || خبیث . || حاذق . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). || نجیب . (از اقرب الموارد). || عاجز فرومانده در سخن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || (اِ) چرخ و باز که بسته باشند تا پر ریزانند. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). باز و گفته اند بازی که بسته باشند تا پرش افتد. (از اقرب الموارد). || باز دوساله . (ناظم الاطباء). و هر مرغ که در سال دوم درآمده باشد. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). و گفته اند پرنده ای که یک سال بر او گذشته باشد و کلمه ٔ دخیل است . (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). ج ، کَرارِزه . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). باز و کلمه از کُرّه فارسی است . قال ابن درید: الکرز، الطائز الذی یحول علیه الحول من طیور الجوارح و اصله کره ؛ ای حاذق فعرب فقیل کرز. (المعرب جوالیقی ص 280). اما ظاهراً مأخوذاز کریز باشد. نه معرب از کره . رجوع به کریز شود.

کَرْت#NAME?

قنات،کاریز