قراقوم

قَرا قوم
(یا: پسکی کاراکومی؛ به معنایِ ریگ سیاه) شنزاری به وسعت حدود ۳۱۰,۸۰۰ کیلومتر مربع. حدود ۹۰درصد از خاک جمهوری ترکمنستان را فراگرفته است؛ قرا قوم در شرق دریای خزر، بین دریای آرال در شمال و مرز ایران در جنوب، واقع شده است. رود آمودریا آن را از صحرای قزل قوم جدا می کند. راه آهن ماورای خزر و کانال قرا قوم، بزرگ ترین کانال آبیاری جهان، از میان آن می گذرند. این منطقه سرشار از ذخایر نفت، گاز و گوگرد است ـ که از همۀ آن ها بهره برداری می شود. دمای بیش از ۵۰ درجۀ سانتی گراد در این جا به ثبت رسیده است. ترکمن ها، که درصد کمی از ساکنان قراقوم را تشکیل می دهند، به پرورش گوسفند و شتر اشتغال دارند. بیش از ۶هزار حلقه چاه به همراه کانال قرا قوم آب مورد نیاز منطقه را تأمین می کنند. عملیات احداث این کانال از ۱۹۵۴، به صورت مرحله ای آغاز شد و در آستانۀ دهۀ ۱۹۹۰ به پایان رسید. طول کانال مزبور ۱,۳۷۵ کیلومتر است و آب را به ترکمن باشی، در ساحل دریای خزر، منتقل می کند. ۱,۱۰۰ کیلومتر از بخش ابتدایی این کانال (از کرکی تا قازان جیق) روباز و بقیۀ آن سرپوشیده است. کانال قراقوم هر سال۱۲.۹ کیلومتر مکعب آب از آمودریا دریافت می کند، یعنی حدود دَه درصد از کل منابع آب حوضۀ دریای آرال، و بزرگ ترین مصرف کنندۀ آب در منطقه است. این کانال آب ۳,۵۰۰,۰۰۰ هکتار زمین را تأمین و حدود ۱میلیون هکتار زمین کشاورزی را آبیاری می کند - که بخش عمدۀ آن زیر کشت پنبه است. قرا قوم همچنین به صحرای کوچک تری در قزاقستان در نزدیکی دریاچۀ آرال اطلاق می شود.