کاخ مرمر

کاخ مرمر یکی از کاخ های تاریخی تهران در دوره پهلوی است که در مرکز تهران جای گرفته است. این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای همگان قابل بازدید بود.نمای عمومی کاخ مرمر از بالای ساختمان اختصاصی   نمای پشتی دروازه ورودی کاخ مرمر و کاخ اختصاصی از میان آن   نمایی از دروازه ورودی کاخ مرمر   نمای بیرونی کاخ مرمر   نمای تالار طبقه دوم کاخ   نمای تالار طبقه دوم کاخ   نمای دروازه کاخ مرمر، اواخر دهه ۴۰ خورشیدی   نمای پوسته داخلی گنبد کاخ مرمر
کاخ مرمر به دستور رضا شاه پهلوی و با معماری لئون تادوسیان بنا نهاده شد. این کاخ در آغاز به عنوان دفتر کار رضاشاه مورد بهره برداری بود و تا پیش از تدوین قانون خزانه ملی، جواهرات ملی ایران از کاخ گلستان به این کاخ آورده شده و در زیر زمین آن نگهداری می شد.
در سال های نخست پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی، از این کاخ به عنوان دفتر رسمی شاه و محل برگزاری دیدارها، ملاقات ها و شرفیابی ها بکار گرفته می شد. فوزیه و محمدرضا پهلوی در این کاخ با یکدیگر زندگی می کردند و مراسم عقد پادشاه با ثریا اسفندیاری و همچنین مراسم نامزدی ایشان با دوشیزه فرح پهلوی همگی در این کاخ برگزار شده است. پس از رخ دادن حادثه ترور شاه در محوطه این کاخ توسط رضا شمس آبادی، دفتر ویژه شاه به کاخ صاحبقرانیه جابجا شد، این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای همگان قابل بازدید بود. از میان موارد به نمایش آمده در این موزه، لباس افسری و کلاه گلوله خورده شاه در واقعه ترور ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ بود.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، «موزه پهلوی» تعطیل شد و از این کاخ مدتی به عنوان مقر کمیته انقلاب اسلامی استفاده می شد. پس از مدتی این کاخ بی کاربرد ماند تا در میانه های دهه ۱۳۷۰ خورشیدی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و پس از پایان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی دفتر هاشمی رفسنجانی به این کاخ نقل مکان کرد. امروزه از این ساختمان در نامه نگاری های دولتی با نام ساختمان قدس یاد می شود. بخش هایی از کاخ مرمر در سال ۱۳۸۷ مرمت و بازسازی شد.

کاخ مَرمَر (تهران)
کاخ مَرمَر
اقامتگاه و محل کار رضاشاه و محمدرضاشاه پهلوی در تهران. در اراضی ای بنا شده است که پیش از آن به عبدالحسین میرزا فرمانفرما و اعضای خانوادۀ او تعلق داشت. از جنوب به خیابان سپه (امام خمینی)، از شرق به خیابان پهلوی (ولی عصر)، از شمال به خیابان پاستور و از غرب به خیابان کاخ (فلسطین) محدود می شد. در مجموع ده کاخ بود که هر یک به یکی از فرزندان رضاشاه تعلق داشت. کاخ محمدرضا ولیعهد و ملکۀ مادر کاخ اختصاصی نام داشت. نمای خارجی و سرسرای کاخ مرمر از سنگ مرمر زرد است. گنبد کرم رنگ، سردر سنگی، دفتر کار سراسر خاتم کاری و تالار آینه از مختصات کاخ مرمر به شمار می رفت. میدان روبه روی کاخ به میدان درب سنگی شهرت داشت. یکی از کاخ ها در ۱۳۱۹ش به بنگاه حمایت از مادران و نوزادان واگذار شد. بعدها کاخ علیرضا پهلوی به مجلس سنا، کاخ اشرف پهلوی به نخست وزیری و کاخ شمس پهلوی به منزل نخست وزیر تبدیل شد. در جنگ جهانی دوم، در جریان برگزاری کنفرانس تهران، استالین رهبر اتحادیه جماهیر شوروی در کاخ مرمر با محمدرضاشاه ملاقات کرد. در ۱۳۲۸، در جریان ملی شدن صنعت نفت، دکتر محمد مصدق و بیست نفر از طرفداران او، در کاخ مرمر متحصن شدند. جشن ازدواج محمدرضاشاه و ثریا اسفندیاری در ۱۳۲۹ در کاخ مرمر برگزار شد. در ۱۳۴۴، محمدرضاشاه در کاخ مرمر مورد سوءقصد قرار گرفت و پس از آن به کاخ نیاوران نقل مکان کرد. کاخ مرمر از ۱۳۴۹، به موزه تبدیل شد.