کلمه جو
صفحه اصلی

عدد ماخ

فرهنگ فارسی

نسبت سرعت پرواز هواگَرد به سرعت صوت


دانشنامه عمومی

عدد ماخ (به آلمانی: Mach-Zahl) طبق تعریف، نسبت سرعت شیئی در یک سیال به سرعت صوت در همان سیال است. عدد ماخ یک پارامتر بی بعد و بدون یکا است که در آیرودینامیک جریان های تراکم پذیر دارای اهمیت زیادی است. تعریف ریاضی عدد ماخ که با M {\displaystyle M} نشان داده می شود، به صورت زیر است:
v {\displaystyle v} سرعت جریان گاز؛ و
a {\displaystyle a} سرعت صوت در محیط است.
M = v a {\displaystyle M={\frac {v}{a}}}
که
عدد ماخ از نام ارنست ماخ، فیلسوف و فیزیکدان چک – اتریشی تبار گرفته شده است. عدد ماخ بیشتر به عنوان یک کمیت بدون اندازه شناخته می شود تا یک واحد اندازه گیری، به این خاطر عدد در هنگام همراه بودن با کلمهٔ ماخ، بعد از آن قرار می گیرد. برای نوشتن دو ماخ به جای ۲ماخ (2 mach)، شکل ماخ 2 (mach2) بکار برده می شود. این کلمه تا اندازه ای یادآور واحد قدیمی ژرفاسنجی مدرن اقیانوس مارک مترادف قولاج است که زودتر از ماخ به وجود آمده و احتمالاً بر استفاده از واژهٔ ماخ تأثیرگذارده است. یک دهه قبل از آنکه انسان سریعتر از صوت پرواز کند، مهندسان هوانوردی برای اشاره به سرعت صوت از کلمهٔ عدد ماخ استفاده می کردند، نه ماخ.

دانشنامه آزاد فارسی

عدد ماخ (Mach number)
نسبت سرعت حرکت جسم در هر محیط، به سرعت انتقال صوت در همان محیط. در جوّ زمین، هنگامی که سرعت جسم به سرعت صوت، برابر ۳۳۱ متر در هر ثانیه در سطح دریا، برسد عدد ماخ یک است. شاتل های فضایی در فاصلۀ زمانی۶.۵ دقیقه پس از شروع حرکت به سرعت ۱۵ ماخ، حدود ۱۷,۷۰۰ کیلومتر در ساعت می رسند. این عدد را به افتخار فیزیک دان اتریشی، ارنست ماخ، نام گذاری کرده اند.

فرهنگستان زبان و ادب

{Mach number} [حمل ونقل هوایی] نسبت سرعت پرواز هواگَرد به سرعت صوت


کلمات دیگر: