کلمه جو
صفحه اصلی

تابان

مترادف تابان : براق، تابنده، تابناک، درخشنده، درخشان، رخشان، رخشنده، روشن، فروزان، لامع، متجلی، مشعشع، مضی ء، منیر ، تاوان، خسارت، غرامت، مغرم
متضاد تابان : بی نور، تاریک، مستنیر

فارسی به انگلیسی

agleam, bright, flashy, lustrous, shining, shiny, luminous

shining, luminous

agleam, bright, flashy, lustrous, shining, shiny

فارسی به عربی

حار , رائع , لامع , منیر

فرهنگ اسم ها

اسم: تابان (دختر، پسر) (فارسی) (تلفظ: tābān) (فارسی: تابان) (انگلیسی: taban)
معنی: روشن، درخشان، ریشه تاباندن، دارای نور و روشنی

(تلفظ: tābān) دارای نور و روشنی ، درخشان ، روشن .

مترادف و متضاد

light (صفت)
خفیف، خل، چابک، باز، تابان، روشن، ضعیف، بی عفت، زود گذر، هوس باز، سبک، هوس امیز، اسان، اندک، سهل، سهل الهضم، کم، اهسته، سبک وزن، بی غم و غصه، وارسته، کم قیمت
bright (صفت)
درخشان، فروزان، زرنگ، تابان، روشن، با هوش، تابناک، افتابی، باکله
shining (صفت)
درخشان، تابان، براق، خوشحال، تابناک، بارقه دار، تابش دار
luminous (صفت)
درخشان، فروزان، تابان، متشعشع، نورانی، شب نما، روشنی بخش
brilliant (صفت)
با استعداد، زیرک، تابان، مشعشع، غرا
hot (صفت)
تند، حاد، تیز، با حرارت، تابان، گرم، داغ، تند مزاج، اتشین، برانگیخته، پر حرارت، تفته
agleam (صفت)
تابان
incandescent (صفت)
تابان، دارای نور سیمابی
aglow (صفت)
تابان، در حال اشتعال، مشتعل و فروزان، در حالت هیجان، براق
fulgent (صفت)
درخشان، تابان، درخشنده
perfervid (صفت)
تابان، مشتاق، گرم، حریص، بسیار با حرارت، بسیار غیور

صفت ≠ بی‌نور، تاریک، مستنیر

براق، تابنده، تابناک، درخشنده، درخشان، رخشان، رخشنده، روشن، فروزان، لامع، متجلی، مشعشع، مضی‌ء، منیر

۱. براق، تابنده، تابناک، درخشنده، درخشان، رخشان، رخشنده، روشن، فروزان، لامع، متجلی، مشعشع، مضیء، منیر ≠ بینور، تاریک، مستنیر
۲. تاوان، خسارت، غرامت، مغرم

فرهنگ فارسی

تابنده، درخشان، روشن، برافروختن، گرم کردن
( اسم ) غرامت تاوان .

فرهنگ معین

(ص فا. ) روشن ، درخشان .

لغت نامه دهخدا

تابان . (نف ) (از تابیدن و تافتن ) روشن و براق . (آنندراج ). صفت مشبهه از مصدر تابیدن بمعنی روشنی دهنده و جلادار. (فرهنگ نظام ). بهی ّ (ملحض اللغات حسن خطیب )دزی گوید: در فارسی صفت است ، در دمشق مانند اسم بکار رفته است بمعنی «درخشش تیغه » و همچنین بمعنی «تیغی تابان » بکار رفته است . (دزی ج 1 ص 138). درخشان ، درخشنده ، رخشنده ، درفشنده ، درفشان ، فروزان ، تابنده ، مسروج ، مسروجه ، لامع، منور، بازغ ، وهاج ، مُشرق ، مسخوت . (منتهی الارب ). زهلول ، نیر،مضی ٔ، نیره ، مضیئه . خلق ؛ املس و نرم و تابان گردیدن . صلفاء؛ زمین تابان . فأو؛ جای تابان و لغزان . افئاء؛ در زمین تابان و لغزان در آمدن . دلوص ؛ نرم و تابان گردیدن زره . دلاصة؛ نرم و تابان گردیدن زره . تدلیص نرم و تابان گردانیدن . دلیص ؛ نرم ، تابان ، درخشان . فرفح ؛ زمین نرم تابان . هیصم ؛ نوعی از سنگ تابان . صبهوج ؛ صلیق ؛ تابان از هر چیزی . صلمعة؛ تابان کردن چیزی را. اصلج ؛ سخت تابان . دملق ؛ تابان گردانیدن چیزی را. دمالق ؛ سنگ تابان . دملکة؛ تابان گردانیدن چیزی را. جرش ؛ مالیدن پوست تا نرم و تابان گردد. حجر دملوج ؛ سنگ تابان . دموک ؛ تابان و نرم گردیدن چیزی . سُلطوع ؛ کوه تابان و هموار. دلمز؛ تابان بدن (ج دلامز). تملّس ؛ تابان و نرم گردیدن . ملاسة؛ تابان و نرم گردیدن . طَلق ُ الوجه ؛ تابان روی . زَهَل ؛ تابان شدن . بزغ ؛ تابان شدن . تملط؛ تابان شدن تیر. (منتهی الارب ) :
ز سیمین فغی من چو زرین کناغ
ز تابان مهی من چو سوزان چراغ .

منجیک .


نگه کرد موبد شبستان شاه
یکی لاله رخ بود تابان چو ماه .

فردوسی .


بقیصر یکی نامه باید نوشت
چو خورشید تابان بخرم بهشت .

فردوسی .


همی باش در پیش پرده سرای
چو خورشید تابان برآید ز جای .

فردوسی .


بهشتی بد آراسته پرنگار
چو خورشید تابان بخرم بهار.

فردوسی .


ز گرد سواران و جوش سران
گرائیدن گرزهای گران
دل سنگ خارا همی بردرید
کسی روی خورشید تابان ندید.

فردوسی .


بسان ستونی بسیم آزده
رُخش رشک خورشید تابان شده .

فردوسی .


یکی چشمه ای دید تابان زدور
یکی سروبالا دلارام پور.

فردوسی .


چه گویی که خورشید تابان که بود
کزو در جهان روشنایی فزود.

فردوسی .


چو خورشید تابان ز گنبد بگشت
شد آن باره ٔ دژ بکردار دشت .

فردوسی .


سیاوش چو اندر شبستان رسید
یکی تخت زرین رخشنده دید
بر آن تخت سودابه ٔ ماه روی
بسان بهشتی پر از رنگ و بوی
نشسته چو تابان سهیل یمن
سر جعدزلفش شکن برشکن .

فردوسی .


یکی تخت بر کوهه ٔ ژنده پیل
ز پیروزه تابان بکردار نیل .

فردوسی .


همی رفت منزل بمنزل سپاه
شده روی خورشید تابان سیاه .

فردوسی .


یکی نامه ای بر حریر سفید
نویسنده بنوشت تابان چو شید.

فردوسی .


نگار من به دو رُخ آفتاب تابان است
لبی چو وُسد و دندانکی چو مروارید.

اسدی .


برخشش بکردار تابان درخشی
که پیچان پدید آید از ابر آذر.

(از حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نخجوانی ).


آفتابم شد بمغرب چون بسی
بر سرم بگذشت تابان آفتاب .

ناصرخسرو.


بر آسمان ز کسوف سیه رهایش نیست
مر آفتاب درخشان و ماه تابان را.

ناصرخسرو.


سپاس و ستایش مرخدای را جل جلاله که آثار قدرت او بر چهره ٔ روز روشن تابان است . (کلیله و دمنه ).
هست قد یار من سرو خرامان در چمن
بر سر سرو خرامان ماه تابان را وطن
بلکه خد و قد آن زیباصنم را بنده اند
ماه تابان بر فلک سرو خرامان در چمن .

سوزنی .


آتش غم در دل تابان خاقانی زدی
اینهمه کردی و میگویم که تاوانت نبود.

خاقانی .


چو از فرهاد خالی شد زمانه
برست آن ماه تابان از بهانه .

نظامی .


بیاد مرگ مرد، آن ماه تابان
ازین ماتم سیه پوشید کیوان .

نظامی .


رخی مانند تابان بدر دارد
فزون از هر دو عالم قدر دارد.

نظامی .


روان کردند آن مه دلنوازان
چو مه تابان و چون خورشیدتازان .

نظامی .


صبح تابان را دست از صباحت او بردل و سرو خرامان را پای از خجالت او در گل . سعدی (گلستان ).
عظیم است پیش تو دریا به موج
بلند است خورشید تابان به اوج .

سعدی (بوستان چ یوسفی ص 93).


زهی نادان که او خورشید تابان
بنور شمع جوید در بیابان .

شبستری .


نشین در دلو چون خورشید تابان
ز مغرب سوی مشرق شو شتابان .

جامی .


|| (ق ) در حال تابیدن : ماه تابان . آفتاب تابان . ستاره ٔ تابان . || (ص ) زن زیبا. معشوق بسیار جمیل :
بفرمود اختران را ماه تابان
کز آن منزل شوند آن شب شتابان .

نظامی .


تابان. ( نف ) ( از تابیدن و تافتن ) روشن و براق. ( آنندراج ). صفت مشبهه از مصدر تابیدن بمعنی روشنی دهنده و جلادار. ( فرهنگ نظام ). بهی ( ملحض اللغات حسن خطیب )دزی گوید: در فارسی صفت است ، در دمشق مانند اسم بکار رفته است بمعنی «درخشش تیغه » و همچنین بمعنی «تیغی تابان » بکار رفته است. ( دزی ج 1 ص 138 ). درخشان ، درخشنده ، رخشنده ، درفشنده ، درفشان ، فروزان ، تابنده ، مسروج ، مسروجه ، لامع، منور، بازغ ، وهاج ، مُشرق ، مسخوت. ( منتهی الارب ). زهلول ، نیر،مضی ٔ، نیره ، مضیئه. خلق ؛ املس و نرم و تابان گردیدن. صلفاء؛ زمین تابان. فأو؛ جای تابان و لغزان. افئاء؛ در زمین تابان و لغزان در آمدن. دلوص ؛ نرم و تابان گردیدن زره. دلاصة؛ نرم و تابان گردیدن زره. تدلیص نرم و تابان گردانیدن. دلیص ؛ نرم ، تابان ، درخشان. فرفح ؛ زمین نرم تابان. هیصم ؛ نوعی از سنگ تابان. صبهوج ؛ صلیق ؛ تابان از هر چیزی. صلمعة؛ تابان کردن چیزی را. اصلج ؛ سخت تابان. دملق ؛ تابان گردانیدن چیزی را. دمالق ؛ سنگ تابان. دملکة؛ تابان گردانیدن چیزی را. جرش ؛ مالیدن پوست تا نرم و تابان گردد. حجر دملوج ؛ سنگ تابان. دموک ؛ تابان و نرم گردیدن چیزی. سُلطوع ؛ کوه تابان و هموار. دلمز؛ تابان بدن ( ج دلامز ). تملّس ؛ تابان و نرم گردیدن. ملاسة؛ تابان و نرم گردیدن. طَلق ُ الوجه ؛ تابان روی. زَهَل ؛ تابان شدن. بزغ ؛ تابان شدن. تملط؛ تابان شدن تیر. ( منتهی الارب ) :
ز سیمین فغی من چو زرین کناغ
ز تابان مهی من چو سوزان چراغ.
منجیک.
نگه کرد موبد شبستان شاه
یکی لاله رخ بود تابان چو ماه.
فردوسی.
بقیصر یکی نامه باید نوشت
چو خورشید تابان بخرم بهشت.
فردوسی.
همی باش در پیش پرده سرای
چو خورشید تابان برآید ز جای.
فردوسی.
بهشتی بد آراسته پرنگار
چو خورشید تابان بخرم بهار.
فردوسی.
ز گرد سواران و جوش سران
گرائیدن گرزهای گران
دل سنگ خارا همی بردرید
کسی روی خورشید تابان ندید.
فردوسی.
بسان ستونی بسیم آزده
رُخش رشک خورشید تابان شده.
فردوسی.
یکی چشمه ای دید تابان زدور
یکی سروبالا دلارام پور.
فردوسی.
چه گویی که خورشید تابان که بود
کزو در جهان روشنایی فزود.

تابان . (اِ) تاوان [ تبدیل «واو» به «ب » ]. غرامت : هابیل گفت مرا در این تابان نیست . (تفسیر ابوالفتوح چ 1 ج 2 ص 136).

تابان . (اِخ ) امیرعبد الحی دهلوی . یکی از امراء و شعرای هندوستان است ، در عصر محمد شاه می زیسته ، غزلیاتش در زمان او بسیار مشهور بوده است . (قاموس الاعلام ترکی ).

فرهنگ عمید

= تاباندن٢
۱. تابنده، درخشان، روشن، روشنایی دهنده.
۲. (بن مضارع تاباندن ) = تاباندن۱

۱. تابنده؛ درخشان؛ روشن؛ روشنایی‌دهنده.
۲. (بن مضارع تاباندن) = تاباندن۱

تاباندن٢#NAME?

دانشنامه عمومی

واژه نامه بختیاریکا

زِل

جدول کلمات

رخشان , منور

پیشنهاد کاربران

روشنایی
رخشا
رخشان
یعنور درخشان و نر
نام اولین همسر بردیا و اولین عروس کوروش کبیر و مادر شهبانو پارمیدا
تابان :/tābān/ تابان اسم دخترانه فارسی به معنی درخشیدن . نور افشاندن . تابش . فروزان . روشنی بخش . دارای نور و روشنی، درخشان، روشن. روشنایی دهنده . روشن و براق . رخشنده . تابناک .
نوار
نور - روشنایی
ثاقب
تابان : روشن - درخشان - دارای نور و روشنایی .
کلمات دیگر: