مسجد جامع بازار تهران یا مسجد جامع تهران، کهن سال ترین مسجد تهران است که قدیمی ترین شبستان آن بیش از هزار سال عمر دارد و به مسجد عتیق نیز معروف است.این اثر در تاریخ ۱۹ آذر سال ۱۳۷۵ شمسی و با شماره ۱۷۹۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
مسجد جامع بازار در ضلع جنوبی خیابان پانزده خرداد نرسیده به خیابان پامنار قرار دارد. نزدیکترین راه ارتباطی مسجد از خیابان پانزده خرداد و بازار مسجد جامع و کوچه نوروزخان و بازار آن می باشد که به علت وجود پله، پله نوروزخان نیز نامیده می شود. ادامه این مسیر منتهی می شود به درب غربی مسجد جامع که روبروی مدرسه خان محمدیه قرار گرفته و در بزرگ و اصلی ورود به مسجد است و به دلیل وجود مسجد جامع در این مسیر، به بازار مسجد جامع نامیده شد.از طرف بازار آهنگران که بعد از پله نورزخان قرار دارد پس از چند پیچ و خم به کوچه مسجد جامع که به درب شمال شرقی منتهی می گردد، می توان ادامه مسیر داد. از طرف جنوب شرقی نیز از سمت مدرسه و بازار صندوق سازها و چهل تن به دالان مسجد جامع و درب آن دسترسی می باشد؛ بنابراین مسجد جامع دارای سه درِب ورودی غربی، شمال شرقی و جنوب شرقی است.
از تاریخ دقیق احداث این مسجد اطلاعات دقیقی در دست نیست اما معماری بخش های مختلف آن حاکی از شکل گیری تدریجی این بنا در دوره های مختلف است. آثاری که در مسجد جامع وجود دارد و به ثبت ملی رسیده، به دوران آل بویه، صفویه و قاجار بازمی گردد و با توجه به برگزیده شدن تهران به عنوان پایتخت، بنای مسجد جامع تجدید و توسعه یافته است از این رو اثری قدیمی تر از قرن سیزدهم هجری قمری در این مسجد به چشم نمی خورد، هرچند ممکن است تاریخ بنای این مسجد قبل از قرون یاد شده باشد.احمد مسجد جامعی معتقد است سابقهٔ بعضی از قسمت های بنای فعلی مسجد، به دوران آل بویه می رسد و نزدیک به هزار سال عمر دارد.
مسجد جامع با مساحتی حدود ۴۵۰۰ متر مربع و زیربنایی با مجموع حدود ۲۰ هزار متر مربع دارای حیاطی در حدود ۹۰۰ متر مربع و دارای حوض، سقاخانه و هفت شبستان است که هرکدام به عنوان مساجدی مجزا، ولی داخل یک بافت قرار گرفته و در زبان عموم گاه از آن به عنوان شبستان و گاه به عنوان مسجد نام برده می شود که اسامی و جغرافیای آنها به قرار زیر است:
مسجد جامع بازار در ضلع جنوبی خیابان پانزده خرداد نرسیده به خیابان پامنار قرار دارد. نزدیکترین راه ارتباطی مسجد از خیابان پانزده خرداد و بازار مسجد جامع و کوچه نوروزخان و بازار آن می باشد که به علت وجود پله، پله نوروزخان نیز نامیده می شود. ادامه این مسیر منتهی می شود به درب غربی مسجد جامع که روبروی مدرسه خان محمدیه قرار گرفته و در بزرگ و اصلی ورود به مسجد است و به دلیل وجود مسجد جامع در این مسیر، به بازار مسجد جامع نامیده شد.از طرف بازار آهنگران که بعد از پله نورزخان قرار دارد پس از چند پیچ و خم به کوچه مسجد جامع که به درب شمال شرقی منتهی می گردد، می توان ادامه مسیر داد. از طرف جنوب شرقی نیز از سمت مدرسه و بازار صندوق سازها و چهل تن به دالان مسجد جامع و درب آن دسترسی می باشد؛ بنابراین مسجد جامع دارای سه درِب ورودی غربی، شمال شرقی و جنوب شرقی است.
از تاریخ دقیق احداث این مسجد اطلاعات دقیقی در دست نیست اما معماری بخش های مختلف آن حاکی از شکل گیری تدریجی این بنا در دوره های مختلف است. آثاری که در مسجد جامع وجود دارد و به ثبت ملی رسیده، به دوران آل بویه، صفویه و قاجار بازمی گردد و با توجه به برگزیده شدن تهران به عنوان پایتخت، بنای مسجد جامع تجدید و توسعه یافته است از این رو اثری قدیمی تر از قرن سیزدهم هجری قمری در این مسجد به چشم نمی خورد، هرچند ممکن است تاریخ بنای این مسجد قبل از قرون یاد شده باشد.احمد مسجد جامعی معتقد است سابقهٔ بعضی از قسمت های بنای فعلی مسجد، به دوران آل بویه می رسد و نزدیک به هزار سال عمر دارد.
مسجد جامع با مساحتی حدود ۴۵۰۰ متر مربع و زیربنایی با مجموع حدود ۲۰ هزار متر مربع دارای حیاطی در حدود ۹۰۰ متر مربع و دارای حوض، سقاخانه و هفت شبستان است که هرکدام به عنوان مساجدی مجزا، ولی داخل یک بافت قرار گرفته و در زبان عموم گاه از آن به عنوان شبستان و گاه به عنوان مسجد نام برده می شود که اسامی و جغرافیای آنها به قرار زیر است:
wiki: مسجد جامع بازار تهران