حسن زیرک

حسن زیرک (به کردی: حه سه ن زیره ک) ( صدای وی راهنما·اطلاعات) (زادهٔ ۸ آذر ۱۳۰۰ در بوکان - درگذشتهٔ ۵ تیرماه ۱۳۵۱ در بوکان) خوانندهٔ پرآوازهٔ ترانه های کردی در مناطق کردنشین غرب ایران بود.
نوروز
کتانه
بارانه
خان باجی (ارمنی - کردی سورانی)
مریم بوکانی / تنظیم و ویولن از مجتبی میرزاده
زارا
گوهره
نالشکینه
لێم زیز بووه
آمنه و آمنه
ریبوار و ریبوار (کردی - فارسی)
لای لای
آمان دکتر
وره قوربان
عرق چین
غریب ماوم یا خوم به غولامی
کرماشان
یالا شوفر
نورانی گیان (آهنگ مذهبی در وصف خاندان و شیوخ منطقه)
کابوکه (کبوکه)
دیسان شه و هات
گولدور مَنی گولدور (آذری - کوردی)
له سینه قبران هاواره
هو لیلی
به ناز
حسن زیرک با ضبط تعداد زیادی آوازهای سنتیِ مردم کرد، سبب حفظ و نگهداری این آثار فرهنگی از گزند فراموشی شد. از او بیش از ۱۰۰۰ ترانه و آواز به یادگار مانده است. استاد حسن زیرک جزو موسیقی دانان برجستهٔ ایرانی است.
زیرک، علاوه بر زبان کردی سورانی لهجه بوکانی، به زبان های فارسی، ترکی آذری، ارمنی، هَورامی (اورامی) و لری نیز آواز اجرا کرده و دارای ۳ مقام ترکی، ۸ مقام فارسی و ۲ مقام اورامی است و ۶۴ مقام به زبان کُردی خوانده است. حسن زیرک در «ارکستر موسیقی کردی» برادران یوسف زمانی، ارکستر مشیر همایون شهردار در تهران و ارکستر مجتبی میرزاده در کرمانشاه همکاری داشته و به اجرای برنامه پرداخته است.
حسن زیرک نفوذ فرهنگی فوق العاده ای نه تنها در کردها بلکه در همسایگان فارس، ترک و لر زبان آن ها نیز داشته است. زیرک به بخشی از هویت کُرد تبدیل شده است.