دستگاه مختصات دکارتی، در هندسه، به نمایش هر نقطه از صفحه با دو عدد (یک زوج مرتب) گفته می شود. این دو عدد را معمولاً به نام های مختصه X و مختصه Y می خوانند.در دستگاه محورهای مختصات دوبعدی، محورهای X و Y برهم عمودند، از همین رو این دستگاه را دستگاه محورهای متعامد نیز می گویند.برای نمایش هندسی هر نقطه، دو خط عمود برهم را، که محور مختصات X (خُفت یا آبسیس) و محور مختصات Y، (یا رُست) نامیده می شوند، رسم می کنند و از محل تقاطع این دو محور، که مبدأ مختصات نام دارد، روی هر محور به اندازه مختصه X و مختصه Y دو طول را (بر حسب واحد طول) مشخص می کنند. خط هایی که در انتهای این طول ها عمود بر محورهای مختصات رسم شود در نقطه ای یکدیگر را قطع می کنند. این محل تقاطع نمایش هندسی نقطه مورد نظر است.نام این دستگاه مختصات از نام ریاضیدان و فیلسوف فرانسوی رنه دکارت (۱۵۹۶-۱۶۵۰) که این روش را برای مشخص کردن یک نقطه در صفحه کشف کرد، گرفته شده است.با کاربرد دستگاه مختصات دکارتی امکان رسم معادلات جبری به صورت خط و منحنی یا محاسبه زوایا و فواصل و همچنین نوشتن معادله مختصات یک شکل در صفحه فراهم می شود.
wiki: دستگاه مختصات دکارتی