مقاومت فشاری

مقاومت فشاری عبارت است از ظرفیت تحمل یک جسم، مصالح ساختمانی یا سازه در مقابل نیروهای فشاری محوری مستقیم. هنگامی که حد مقاومت فشاری یک ماده فرا می رسد، آن ماده منهدم خواهد شد. بتن، ماده ای است که دارای مقاومت فشاری بالایی است. برای مثال، بتن به کار رفته در بسیاری از سازه های بتنی، توانایی تحمل فشارهای بالای ۵۰ مگاپاسکال را دارد؛ این در حال است که مصالح نرمی همچون ماسه سنگ های نرم، مقاومت فشاری ای در حدود ۵ یا ۱۰ مگاپاسکال دارند. مقاومت فشاری معمولاً به وسیله دستگاه آزمایش جهانی (به انگلیسی: Universal Testing Machine)، اندازه گیری می شود. بزرگی این دستگاه ها از اندازهٔ میزهای کوچک تا دستگاه هایی با ظرفیت ۵۳MN متغیر است. سنجش میزان مقاومت فشاری، تحت روش های آزمایش و شرایط ویژه ای است. تاب فشاری به طور معمول در قالب تکنیک های استاندارد ویژه ای گزارش می شوند که می تواند در هنگام بهره برداری به کار آید یا ممکن است مورد استفاده قرار نگیرند.
در فشار، نمونه مورد آزمایش، تمایل به پهن و چاق شدن دارد که این خود عاملی است برای افزایش سطح مقطع.
در آزمایش فشار، نمونه از طرفین، مهار شده و محکم نگه داشته شده است. از این رو نیروی اصطکاکی پدید می آید که در مقابل چاق و پهن شدن نمونه مقاومت می کند. این بدین معنی است که بخشی از بار اعمال شده در طول آزمایش، باید صرف غلبه بر همین نیروی اصطکاک شود. نتایج حاصل از این آزمایش، مقداری از اندازهٔ واقعی مقاومت فشاری نمونه، متفاوت خواهد بود.
هنگامی که نمونه ای تحت نیروی اعمال شده، افزایش طول پیدا کند، نیروی مورد نظر، از نوع کششی است. اما اگر تحت نیروی فشاری، کاهش طول داشته باشد، به این حالت فشار گفته می شود.
از منظر اتمی، در حالت کشش، هر یک از مولکول ها یا اتم ها تمایل دارند که از هم جدا شوند؛ در حالی که در فشار، آن ها به هم نزدیک تر می شوند. از آنجایی که همیشه اتم ها در جامدات سعی دارند که به یک حالت متعادل رسیده و با اتم های پیرامون خود فاصله مناسب داشته باشند، نیروهایی در کل ماده به وجود می آیند که در مقابل کشش و فشار مقاومت می کنند.
پدیدهٔ غالب در سطح اتمی، مشابه همین است. در مقیاس بزرگتر نیز ویژگی های مواد در کشش و فشار کاملاً مشابه هم هستند.