کلمه جو
صفحه اصلی

خاکی شیرازی

فرهنگ فارسی

یکی از شعرای دوره شاه طهماسب صفوی است

لغت نامه دهخدا

خاکی شیرازی . [ ی ِ ] (اِخ ) یکی از شعرای دوره ٔ شاه طهماسب صفوی است و این بیت از اوست :
بر تربت خاکی ز کرم یار گذر کرد
کوجان که فدای قدم یار کند کس .

(از قاموس الاعلام ترکی ج 3 ص 2013).



خاکی شیرازی . [ی ِ ] (اِخ ) وی یکی از دراویش و شعراء است . هدایت در«ریاض العارفین » شرح حال او را چنین می آورد: اسم اومیرزا امین ، فقیری است دردمند و سالکی است دل نژند. پیوسته در زحمت و ابتلاء مبتلی و گرفتار و از ملامت و شناعت منکرین در آزار. رنجهای بیشمار کشیده و مجاهدات بسیار گزیده ، در کنج قناعت آرمیده ، در ایام شباب سیاحت فارس و عراق و عراق عجم نموده و مدتها در عتبات زائر بوده اگر چه بسیاری از مشایخ معاصرین را دریافته ، اما در وادی اخلاص و ارادت محب علی شاه چشتی شتافته از میامن خدمت او بمقاصد اصلی کامیاب آمده چندی درقلمرو علی تنکر توقف داشته و جمعی همت بر ارادتش گماشته طریقه ٔ سلسله ٔ چشتیه دریافتند. اکنون در خارج شیراز در بقعه ٔ هفت تنان زاویه و خانقاهی دارند و احباء صحبت ایشان را غنیمت می شمارند. صحبتش مکرر دست داده اشعار خوب دارند اکنون جز این ابیات حاضر نیست :
ای دل اگر دمی ز خودی با خدا شدی
از پای تا بسر همه نور و ضیا شدی
گفتی کز اختلاف جهان نیستم خلاص
هستت خلاص گر بخلافش رضا شدی
یا بی فراغتی ز ستمهای نفس اگر
با سالکان راه خدا آشنا شدی .
و نیز او را این رباعی است :
چندی پی علم و مذهب و کیش شدم
یکی چند دگر طالب درویش شدم
دیدم که دل است مبداءهر فیضی
برگشتم و طالب دل خویش شدم .

(از ریاض العارفین چ 1 ص 258).


هدایت در مجمع الفصحاء چ 1 ج 2 ص 108 نیز از اویاد می کند.

خاکی شیرازی. [ی ِ ] ( اِخ ) وی یکی از دراویش و شعراء است. هدایت در«ریاض العارفین » شرح حال او را چنین می آورد: اسم اومیرزا امین ، فقیری است دردمند و سالکی است دل نژند. پیوسته در زحمت و ابتلاء مبتلی و گرفتار و از ملامت و شناعت منکرین در آزار. رنجهای بیشمار کشیده و مجاهدات بسیار گزیده ، در کنج قناعت آرمیده ، در ایام شباب سیاحت فارس و عراق و عراق عجم نموده و مدتها در عتبات زائر بوده اگر چه بسیاری از مشایخ معاصرین را دریافته ، اما در وادی اخلاص و ارادت محب علی شاه چشتی شتافته از میامن خدمت او بمقاصد اصلی کامیاب آمده چندی درقلمرو علی تنکر توقف داشته و جمعی همت بر ارادتش گماشته طریقه سلسله چشتیه دریافتند. اکنون در خارج شیراز در بقعه هفت تنان زاویه و خانقاهی دارند و احباء صحبت ایشان را غنیمت می شمارند. صحبتش مکرر دست داده اشعار خوب دارند اکنون جز این ابیات حاضر نیست :
ای دل اگر دمی ز خودی با خدا شدی
از پای تا بسر همه نور و ضیا شدی
گفتی کز اختلاف جهان نیستم خلاص
هستت خلاص گر بخلافش رضا شدی
یا بی فراغتی ز ستمهای نفس اگر
با سالکان راه خدا آشنا شدی.
و نیز او را این رباعی است :
چندی پی علم و مذهب و کیش شدم
یکی چند دگر طالب درویش شدم
دیدم که دل است مبداءهر فیضی
برگشتم و طالب دل خویش شدم.
( از ریاض العارفین چ 1 ص 258 ).
هدایت در مجمع الفصحاء چ 1 ج 2 ص 108 نیز از اویاد می کند.

خاکی شیرازی. [ ی ِ ] ( اِخ ) یکی از شعرای دوره شاه طهماسب صفوی است و این بیت از اوست :
بر تربت خاکی ز کرم یار گذر کرد
کوجان که فدای قدم یار کند کس.
( از قاموس الاعلام ترکی ج 3 ص 2013 ).

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] وی یکی از دراویش و شعراء است.
هدایت در «ریاض العارفین» شرح حال او را چنین می آورد: اسم او میرزا امین، فقیری است دردمند و سالکی است دل نژند، پیوسته در زحمت و ابتلاء مبتلی و گرفتار و از ملامت و شناعت منکرین در آزار، رنجهای بیشمار کشیده و مجاهدات بسیار دیده، در کنج قناعت آرمیده در ایام شباب سیاحت فارس و عراق و عراق عجم نموده و مدتها در عتبات زائر بوده اگرچه بسیاری از مشایخ معاصرین را دریافته، اما در وادی اخلاص و ارادت محب علی شاه چشتی شتافته از میامن خدمت او به مقاصد اصلی کامیاب آمده چندی در قلمرو علی تنکر توقف داشته و جمعی همت بر ارادتش گماشته طریقه سلسله چشتیه دریافتند.
اکنون در خارج شیراز در بقعه هفت تنان زاویه و خانقاهی دارند و احباء صحبت ایشان را غنیمت می شمارند. صحبتش مکرر دست داده اشعار خوب دارند، اکنون جز این ابیات حاضر نیست:
                      
و نیز او را این رباعی است:


کلمات دیگر: