انکه

( آنکه ) ( اسم ) آنکس که کسی که هر کس که.

( آنکه ) آنکه. [ ک ِ ] ( ضمیر + حرف ربط ) از موصولات ، به معنی آن کس که. کسی که. هر کس که. بجای الذی و الّتی عرب :
آنکه نشک آفرید و سرو سهی
آنکه بید آفرید و نار وبهی.ای آنکه من از عشق تو اندرجگر خویش
آتشکده دارم صد و در هر مژه ای ژی.آنکه گردون را بدیوان بر نهاد و کار بست
وآنکجا بودش خجسته مهر آهرمن گراه.خورید و دهید آنکه دارید چیز
کسی کو ندارید خواهید نیز.بیامد پس آن نرّه شیر دلیر
نبرده سوار آنکه نامش زریر.میر ابواحمد محمد خسرو ایران زمین
آنکه پیش آرد در شادی چو پیش آید کفا.آنکه خوبی از او نمونه بود
چون بیارائیش چگونه بود؟ای آنکه تاخته ریسی از منبر [ کذا ]
باریک تر از من نه بریسی نه برشتی.آنکه بود بر سخن سوار سوار اوست
آن نه سوار است کو بر اسب سوار است.ونیز آنکه سعی برای آخرت کند مرادهای دنیا بتبعیت بیابد. ( کلیله و دمنه ).
آنکه جنگ آرد بخون خویش بازی می کند
روز میدان ، وآنکه بگریزدبخون لشکری. || و در غیرذوی العقول و نیز غیرذوی الروح آمده است. آنچه. آن چیز که. آنچه را که :
رمنده ددان را همه بنگرید
سیه گوش و یوز از میان برگزید
بچاره بیاوردش از دشت و کوه
به بند آمدند آنکه بد زآن گروه.ز مرغان همان آنکه بد نیکساز...
بیاورد و آموختنْشان گرفت...کنون آنکه گفتی ز کار دو اسب
گریزان بکردار آذرگشسب...یکی آنکه گفتی شمار سپاه
فزون تر بد از تابش هور و ماه...چرا نخوانی [ خطاب به عبدالرحمن فضولی ] آنکه شاعر گوید... ( تاریخ بیهقی ).