شهرستان چالوس

شهرستان چالوس از شهرستان های استان مازندران ایران است. مرکز این شهرستان شهر چالوس است.
بخش مرکزی شهرستان چالوس
دهستان کلارستاق شرقی
دهستان کلارستاق غربی
دهستان کوهستان
جمعیت این شهرستان طبق سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، ۱۱۶٬۵۴۲ نفر بوده که متشکل از ۳۹٬۱۰۵ خانوار است. این شهرستان دارای دو بخش، پنج دهستان و سه شهر تابعه است.
شهرها: چالوس، هچی رود و مرزن آباد
این شهرستان از شمال به دریای مازندران از مشرق به شهرستان نوشهر، از جنوب شرقی به شهرستان نور، از جنوب به استان قزوین و از غرب به شهرستان تنکابن محدود و دارای دو بخش مرکزی و کلاردشت است. چالوس که در متون تاریخی از آن به نام های «شالوس» و «سالوش» نیز یاد شده بخشی از سرزمین رویان و از آبادی های معتبر طبرستان محسوب می شد و دارای پادگان نظامی و قلعه و استحکاماتی برای دفع حمله دیلمان بود و در زمان قاجار پس از فتح گیلان و ضمیمهٔ دوبارهٔ تنکابن به مازندران منطقه کلارستاق (چالوس)، کجور و تنکابن محال ثلاث را در مازندران تشکیل می دادند.اکثر جنگها در این منطقه صورت می گرفت. مقدسی در آثار خود از قلعه سنگی و مسجد جامع چالوس یاد کرده است. از این آثار اکنون چیزی باقی نمانده است. نخستین بیعت هایی که مردم طبرستان در سال ۲۵۰ ه‍.ق با سادات نمودند در همین مسجد جامع انجام شد. تاریخ این شهر حکایت از نشیب و فرازهای فراوان به ویژه در زمان حکومت سادات علوی در طبرستان دارد.منطقه رویان کهن از نواحی غربی طبرستان بوده است که شامل شهرستان های نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت (کلار)، عباس آباد (لنگا)، تنکابن و رامسر (سختسر) می شده است و گاهی مرز غربی آن تا رودسر (هوسم) ادامه می یافت مردم رویان کهن به زبان طبری و گویش طبری رویانی که زبان اسپهبدان طبرستان نیز بود سخن می گفتند دو لهجه طبری کلارستاقی و طبری کجوری شاخه ای از گویش طبری رویانی هستند که از شهرستان نور تا شهرستان تنکابن گویش می شود.مردم بومی شهرستان چالوس به زبان مازندرانی صحبت می کنند که به تبری کلارستاقی شهرت دارد.