جاما

جاما یک حزب سیاسی اسلام گرا و سوسیالیست ایرانی بود که در سال ۱۳۴۲ به رهبری کاظم سامی برای مبارزه با حکومت پهلوی تأسیس شد. بنیان این حزب با انشعاب گروهی از اعضای حزب مردم ایران گذاشته شد. سامی و همفکرانش به جناح رادیکال حزب مردم (از حزب های عضو جبهه ملی ایران) تعلق داشتند که از نهضت خداپرستان سوسیالیست به حزب مردم ایران پیوسته بودند و اختلاف آنها با بقیه اعضای حزب مردم این بود که معتقد به مبارزه قهرآمیز برای سرنگونی حکومت پهلوی بودند.
حبیب الله پیمان، نظام الدین قهاری و معین الدین مرجایی از دیگر همراهان سامی در جاما بودند. این حزب توانست بسیاری از اعضا و طرفداران حزب مردم را به خود جذب کند و تشکیلات خود را به صورت کاملاً مخفی در هسته های مستقل جدا از هم بنا کند. اما ساواک به سرعت توانست در یکی از هسته های سازمانی جاما در بندر انزلی نفوذ کرده و در ۲۷ مرداد ۱۳۴۴ رهبران آن را دستگیر و روانه زندان کرد. حبیب الله پیمان پس از آزادی از زندان موفق شد تا تعدادی از اعضای جاما را دوباره گرد هم آورد و با کمک نیروهای جدید سازمان تازه ای را با نام جنبش مسلمانان مبارز تأسیس کند.
در جریان انقلاب ۱۳۵۷ جاما فعالیت خود را از سر گرفت و کاظم سامی رهبر آن به عنوان وزیر بهداشت دولت موقت مهدی بازرگان انتخاب شد اما اختلافات جاما با دیگر اعضای دولت موقت باعث شد تا کمی بعد سامی از مقام خود استعفا دهد. سامی در این دوران طرحی به نام «طب ملی» را پیشنهاد داده بود که طبق آن خدمات درمانی به کلی رایگان می شد. وی در متن استعفایش مواردی چون «بی توجهی به نقش سیاست های خارجی و عمق مخالفت های امپریالیسم با انقلاب ایران»، «عدم همکاری و وجود سانسور در سیستم ارتباط جمعی به ویژه رادیو تلویزیون در معرفی دستاوردهای انقلاب و زمینه سازی فرهنگی و انقلابی» و «عدم تجانس در هیئت وزیران و تمایلات گروهی و فرقه ای و دسته بندی برای کسب قدرت بیشتر» را از جمله علل استعفای خود بیان کرده بود.
جاما در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی (۱۳۵۸) با چندین گروه دیگر جناح چپ مذهبی از جمله سازمان مجاهدین خلق و جنبش مسلمانان مبارز ائتلاف کرده و مسعود رجوی، حبیب الله پیمان، کاظم سامی، مهدی ابریشم چی، ناصر کاتوزیان، عبدالکریم لاهیجی، علی اصغر حاج سیدجوادی، زهرا رهنورد، محمد ملکی، و طاهر احمدزاده را به عنوان کاندیداهای خود از حوزه انتخابیه استان تهران معرفی کرد که هیچ یک موفق به ورود به این مجلس نشدند.

رجوع شود به:جنبش آزادی بخش مردم ایران