چاندراگوپتا موریا

چاندراگوپتا موریا ( ـ ح ‍۲۹۷پ م)(Chandragupta Maurya)
فرمانروای شمال هند، نخستین امپراتور هند (ح ۳۲۵ـ۲۹۶پ م)، و بنیاد گذار سلسلۀ موریا. سلسلۀ ناندا۱ی مگادا۲ را در ۳۲۵پ م سرنگون و پنجاب۳ را در ۳۲۲پ م، پس از مرگ اسکندر مقدونی، تصرف کرد و امپراتوری خود را از غرب تا ایران گسترش داد. وحدت قسمت اعظم سرزمین هند را به او نسبت می دهند. در مَنصب فرماندهی ارتش داناناندا۴، آخرین پادشاه سلسلۀ ناندای مگادا، برضد پادشاه تلاشی ناموفق کرد و با کائوتیلیا۵، مشاور بِرَهْمن حیله گر خود، به ارتش مهاجم اسکندر پیوست که در آن جا از او با نام «ساندراکوتوس۶» یاد کرده اند. اسکندر را برای حمله به داناناندا زیر فشار گذاشت ولی موفقیتی نیافت؛ پس خود ارتشی برضد پادشاه تشکیل داد و سرانجام جای او را گرفت. با کمک کائوتیلیا به شیوۀ پادشاهان هخامنشی۷ ایران، امپراتوری متمرکزی برقرار کرد و بر سلوکوس (اول) نیکاتور۸ پیروز شد؛ سلوکوس که می کوشید حکومت مقدونی۹ را در شرق (در ۳۰۵پ م) اعاده کند، هند (پاکستان امروزی و بخشی از پنجاب) و شرق افغانستان را دربرابر ۵۰۰ فیل جنگی برای استفاده در نبردهای غرب واگذار کرد. چاندراگوپتا موریا سرانجام از سلطنت کناره گرفت و راهبِ جِینی۱۰ شد و به شیوۀ قِدیسان جینی براثر مداومت در روزه داری درگذشت.NandaMagadhaPunjabDananandaKautilyaSandracottosAchaemenidsSeleucus (I) NicatorMacedonianJain