رحمت علیشاه

زین العابدین شیرازی ملقب به میرزا کوچک و رحمت علیشاه (زاده ۱۲۰۸ قمری – درگذشت ۱۲۷۸ قمری در شیراز) از پیران سلسله نعمت اللهی بود که در علوم ظاهری و باطنی مقامی ارجمند داشت. او به دلالت زین العابدین شیروانی دست ارادت به مجذوب علی شاه همدانی داد و پس از شیروانی مقتدای درویشان نعمت اللهی گردید. وی از جانب محمدشاه لقب نایب الصدر یافت و اداره وظایف فارس در اختیار او گذاشته شد.
میرزا زین العابدین فرزند حاجی معصوم (متوفی ۱۲۶۴ قمری) و نواده حاجی محمدحسن مجتهد قزوینی بود. جد اعلای او حاجی معصوم از تاجران ثروتمند قزوین بود که به عتبات عالیات رفت و درآنجا رحل اقامت افکند. سپس پسرش حاجی محمدحسن که در نزد وحید بهبهانی تحصیل کرده بود، به شیراز آمد و به وعظ و ارشاد پرداخت. پسران حاجی محمدحسن هر سه، تحصیلات دینی داشتند و علاوه بر وعظ و امامت جماعت، به کار تجارت می پرداختند.
میرزا زین العابدین در شیراز خدمت زین العابدین شیروانی (ملقب به مست علی شاه) به فقر نعمت اللهی مشرف شد. چندی بعد برای درک محضر مجذوب علی شاه به همدان رفت. پس از مدتی مجذوب علیشاه نامه ای به وی داد که به مست علی شاه برساند، او از همدان بازگشته و در قمشه به مست علی شاه رسید که از شیراز با همسر و فرزندان تبعید شده بود. مست علی شاه نامه را خواند و فرمود "همه را به شما سپرده اند" و خود از کاروانسرا بیرون رفت. سواران حکومتی برای کشتن مست علی شاه سر رسیدند و به جای او رحمت علی شاه را گرفته و نزد امیرقاسم خان ظهیرالدوله پسر سلیمان خان اعتضادالدوله قاجار بردند. در خانه حاکم او را مورد شکنجه قرار دادند تا محل اختفای مست علی شاه را نشان دهد. چون امام جمعه اصفهان، آقامیر محمدمهدی خاتون آبادی، از دستگیری رحمت علی شاه اطلاع یافت برآشفت و با جمعی به منزل حاکم رفت و گفت ایشان فرزند حاجی معصوم از فحول علمای شیراز است و او را خلاص کرد و در مجلس بالای دست خود نشانید. رحمت علی شاه چند روزی در منزل امام جمعه اصفهان بود، پس از آن همسر مست علی شاه را به وطن مآلوف رسانید. او بار دیگر در سال ۱۲۴۹ هجری قمری به قمشه و محلات و تبریز سفر کرد.
چون محمدشاه به پادشاهی رسید به سبب ارادتی که به درویشان داشت وی را به عنوان نایب الصدر شیراز انتخاب نمود و اوقاف و وظایف علما و سادات آن دیار را به او واگذار کرد. در زمان رحمت علی شاه سلسله نعمت اللهی به اوج قدرت خود رسید و عده بسیاری در دیار اسلام به طریقت نعمت اللهی گرویدند. رحمت علیشاه مشایخ بسیاری را تربیت کرد که از آن جمله صفی علی شاه و حاج محمدکاظم اصفهانی را باید نام برد. رحمت علیشاه در سن ۷۰ سالگی شب یکشنبه ۱۷ صفر ۱۲۷۸ هجری قمری وفات یافت و در قبرستان وادی السلام شیراز مدفون گردید.