منطقه زمانی

منطقهٔ زمانی (یا زمان پهنه) به هر یک از قاچ های ۱۵ درجه ای کرهٔ زمین گفته می شود که زمان متوسط نصف النهاری مرکز آن را می توان به عنوان زمان رسمی کشورها و مناطق قرارگرفته در آن قاچ محسوب کرد. تعداد این قاچ ها ۲۴ عدد است. اگر کشوری از ۳۰ درجه طول بیشتری داشته باشد غالباً دارای چند ساعت می شود.
ساعت مکه
با نگاه به تاریخ می توان دریافت که تعیین ساعت های مرجع و تقسیم بندی جهان به محدوده های زمانی گوناگون به همان اندازه که به موضوع تنظیم و تعیین وقت مربوط می شود به سیاست، دیپلماسی و حتی شورش های محلی و منطقه ای مربوط بوده است. به همین دلیل، ساعات رسمی درون کشورها تقسیم جهان به محدوده های زمانی براساس طول جغرافیایی با نظم و ترتیب چندانی صورت نگرفته است.
این مفهوم ابتدا در انگلستان عصر ویکتوریا به وجود آمد. در تاریخ ۱ دسامبر ۱۸۴۷ و سپس در ۲۳ اوت ۱۸۵۲ نود و هشت درصد انگلستان چنین ساعتی را پذیرفته بودند. پس از انگلستان، نیوزیلند دومین کشوری بود که برای خود منطقه زمانی تعریف کرد. برای اولین بار در ایران مفهوم منطقه زمانی، توسط پروفسور محمود حسابی با نامه نگاری به وجود آمد.
در آغاز، حرکت قطارها، کار زمان بندی حرکت قطارها همه را سردرگم می کرد. قطارها و شبکه راه آهن که در قرن نوزدهم در رشد اقتصادی و پیشرفت صنعتی کشورها نقش مهمی ایفا می کردند در حرکت تدریجی به سمت تعیین یک ساعت مرجع و استاندارد تأثیر زیادی داشتند.

منطقۀ زمانی (time zone)
نواری طولی از سطح کرۀ زمین، از یک قطب تا قطب دیگر، به قسمی که ساعت در همه جای آن یکی است. در یک دورۀ ۲۴ ساعته، کرۀ زمین یک دور کامل حول محور خود می چرخد؛ بنابراین پرتوهای مستقیم خورشید در هر چهار دقیقه، یک درجه جابه جا می شوند. پهنای هر منطقۀ زمانی را ۱۵ درجۀ طول جغرافیایی در نظر می گیرند تا زمان در هر منطقه با منطقۀ مجاور خود یک ساعت اختلاف داشته باشد. اما در عمل، خطوط مرزی منطقۀ زمانی بر اساس تقسیم بندی های سیاسی تنظیم می شوند. نیز ← خط بین المللی تقویم