کلمه جو
صفحه اصلی

کهکشان مارپیچی

فرهنگ فارسی

کهکشانی با ساختاری قرص‌مانند و درحال‌چرخش که بازوهای مارپیچی متشکل از ستاره‌های جوان و ابرهای گازی از مرکز آن بیرون آمده است


دانشنامه عمومی

یک کهکشان مارپیچی (به انگلیسی: spiral galaxy)یک نوع از سه نوع اصلی کهکشان ها است که اولین بار توسط ادوین هابل و در سال ۱۹۳۶ رده بندی شد.
یک دیسک چرخان که از چند بازو تشکیل شده است و ستارگان غالباً در آن قرار دارند
مرکز آن که یک برآمدگی کره مانند است و غالباً از ستارگان پیر تشکیل شده است.
هاله کهکشانی که خوشه های ستاره ای کروی زیادی در آن قرار دارند
سیاه چاله ابرپرجرم که در مرکز آن قرار دارد
کهکشان های مارپیچی چند بخش اصلی دارند:
بازوهای مارپیچی نقاطی هستند که از مرکز مارپیچی و کهکشان های مارپیچی بسته کشیده شده اند این نواحی باریک به شکل مارپیچ می باشند و از این رو به آن ها کهکشان های مارپیچی می گویند طبقه بندی متفاوت کهکشان های مارپیچی بستگی به ساختار بازوهای مشخص در ان هاست. کهکشان های Sc و SBc به علت بعد مسافت بازوهای شل و آویزانی دارند در حالی که که کهشان های Sa و SBa کهکشان هایی با بازوهای تنگ و به هم پیچیده شده ای هستند (با مراجعه به طبقه بندی هابل). در هر دو حالت بازوهای مارپیچی از تعداد بسیار زیادی ستارهٔ ابی و بزرگ و جوان تشکیل شده اند (ناشی از چگالی جرمی و نرخ بالای شکل گیری ستارگاان) بازوها را قابل توجه می سازد
برآمدگی ها bulge گروه عظیم الجثه و بسیار فشرده ستارگان هستند. این اصطلاح به گروه مرکزی ستارگان در اکثر کهکشان های مارپیچی اشاره می کند. برامدگی(bulg) کهکشان Sa معمولاً از ستاره های II تشکیل شده است، که که ستاره های قرمز و پیر همراه با حجم فلزی کم می باشند علاوه بر این کهکشان های saوsba تمایل به بزرگ بودن دارند در مقابل ان برآمدگی های (bulges)کهکشان های Sc و SBc بسیار کوچک تر هستندو غالباً از تراکم ستاره های جوان و آبی I تشکیل شده اند بعضی از برآمدگی ها ویژگی های مشابهی با کهکشان های بیضوی دارند (تمایل به سمت جرم و درخشندگی کم) و بقیه دارای چگالی دیسک مرکزی بسیار بالا همراه با ویژگی های مشابه صفحهٔ کهکشان می باشند این گونه تصور می شود که بسیاری از برآمدگی ها در مرکزشان میزبان سیاهچالهٔ ابر پر جرم می باشند اگرچه سیاهچاله تاکنون به صورت مستقیم مشاهد نشده است اما شواهد غیرمستقیم آن وجود دارد. به عنوان مثال در کهکشان خودمان شیئی که Sagittarius A* نامیده می شود احتمالاً یک سیاهچالهٔ ابر پر جرم می باشد یک ارتباط قوی بین جرم سیاهچاله و سرعت انشار ستاره ها در برآمدگی وجود دارد رابطه یM-sigma

دانشنامه آزاد فارسی

کَهکِشان مارپیچی (spiral galaxy)
کَهکِشان مارپیچی
در اخترشناسی، یکی از رده های اصلی کهکشان، در رده بندی هابل. این رده حدود ۳۰ درصد کهکشان های شناخته شده را دربرمی گیرد. کهکشان مارپیچی با برآمدگی مرکزی و قرصی مسطح در اطراف آن، معمولاً دربردارندۀ دو بازوی مارپیچی، مشخص می شود که شامل ستاره های جوانِ داغ و ابرهای غبار و گاز است. در نیمی از کهشکان های مارپیچی، معروف به مارپیچی های میله دار، بازوها از دو انتهای میله ای آغاز می شوند که در امتداد برآمدگی مرکزی است. این میله جسمی سخت نیست بلکه متشکل از ستاره هایی است که برگرداگرد مرکز کهکشان در حرکت اند.

فرهنگستان زبان و ادب

{spiral galaxy} [نجوم] کهکشانی با ساختاری قرص مانند و درحال چرخش که بازوهای مارپیچی متشکل از ستاره های جوان و ابرهای گازی از مرکز آن بیرون آمده است


کلمات دیگر: