الیداد

آلیداد. آلیداد یا عِضاده یا راستایاب (به انگلیسی: Alidade) نوعی خط کش رویت ساده در نقشه برداری است که برای مشاهده اشیاء دور و اندازه گیری های زاویه ای بکار می رود.آلیداد معمولاً دارای یک دوربین دارای نشانه است و یکی از اجزای دستگاه زاویه یاب یا تئودلیت می باشد. آلیداد هم چنین مدرج است و ملحقاتی برای خواباندن یا ثبت نتایج دارد.
تئودولیت
آلیداد به شکل U ساخته شده و بدنه اصلی و مهمترین قسمت زاویه یاب را تشکیل می دهد و شامل محور افقی تئودلیت نیز هست. این قسمت حول محور اصلی یا محور قائم دستگاه نامیده می شود و به طور سمتی چرخش می کند. با چرخش آلیداد در سمت تلسکوپ نیز همراه آن حول محور اصلی می چرخد.
واژه آلیداد شکل اروپایی شده واژه العضاده عربی است.
آلیداد قسمت فوقانی تئودولیت است و از یک دو شاخه فلزی محکم تشکیل شده است. بر انتهای شاخه های آلیداد یک محور افقی TT تکیه می کند که یک دوربین نقشه برداری (عمود بر آن) می تواند حول آن دوران نماید و به همین جهت آن را محور چرخش دوربین می نامیم. آلیداد نیز می تواند حول محور اصلی دستگاه که آن را به PP نمایش می دهیم دوران کند. برای آنکه بتوانیم محور اصلی دستگاه را در امتداد قائم قرار دهیم، بین دو شاخه آلیداد، یک تراز نصب شده و برای آن که دستگاه برای اندازه گیری زاویه قائم نیز آمادگی داشته باشد یک دایره مدرج به نام لمپ قائم کنار یکی از شاخه های آلیداد در نظر گرفته شده به طوریکه محور TT از مرکز آن می گذرد.