پیش از تاریخ (prehistory)
فرهنگ های انسانی پیش از اختراع خط. پژوهش در زمینۀ پیش از تاریخ بیشتر به باستان شناسی وابسته است. مرزبندی کلی گاهشمارانه بین دوره های پیش از تاریخ یا بین تاریخ و پیش از تاریخ، به سبب رشد متفاوت جوامع، دشوار است. کریستیان تومسن، باستان شناس دانمارکی، در ۱۸۳۶ نظام طبقه بندی سه عصری را مطرح کرد (← نظام سه عصری)، که براساس مصالحی که انسان های اولیه برای ساخت ابزار یا جنگ افزار استفاده می کردند استوار است. این سه عنصر عبارت اند از عصر حجر، عصر مفرغ، و عصر آهن. دوران پیش از تاریخ با پیدایش بشر اولیۀ مدرن آغاز می شود. نخستین انسان ابزارساز (هوموهابیلیس)، حدود دو میلیون سال قبل در محل هایی چون کوبی فورا، کنیا، و درۀ اولدووای تانزانیا می زیست.
عصر حجر. مرحله ای که در آن مادّۀ اصلی برای ساخت ابزار و سلاح سنگ بود. عصر حجر به چند دوره تقسیم می شود که عبارت اند از:
عصر دیرینه سنگی (پالئولیتیک) از ۳,۵۰۰,۰۰۰ تا ۸۵۰۰پ م. در این عصر، بشرِ اولیه یا انسان گونه ها ـ در افریقا، آسیا، خاورمیانه، و اروپا ـ و بعداً انسان نئاندرتالو کرومانیون ابزار سنگی و استخوانی می ساختند؛ تنها حیوان اهلی سگ بود. شماری از آسیایی ها با عبور از تنگۀ برینگدر قارۀ امریکا سکونت گزیدند. نمونه هایی از هنر پیش از تاریخ به حدود ۲۰,۰۰۰ سال قبل بازمی گردند و در بسیاری از مناطق جهان دیده می شوند؛ مثلاً در آلتامیرای اسپانیا، لاسکوی فرانسه، جنوب افریقا، و استرالیا.
عصر میان سنگی (مزولیتیک) و نوسنگی (نئولیتیک). در این عصر از ابزار استخوانی و سنگی یا سنگ چخماق استفاده می شد. در دوران نوسنگی کشاورزی و اهلی کردن بز، گوسفند، و گاو آغاز شد. فرهنگ های عصر حجر تا قرن نوزدهم و بیستم در امریکا، آسیا، افریقا، اقیانوسیه، و استرالیا باقی ماندند.
عصر مفرغ. ابزار و سلاح های مفرغی از حدود ۵۰۰۰پ م در خاور دور پدیدار شدند. این دوره در خاورمیانه تا حدود ۱۲۰۰پ م و در اروپا تا حدود ۲۰۰۰ تا ۵۰۰پ م ادامه یافت.
عصر آهن. آهن را با افزودن کربن به آن سخت می کردند و به جای مفرغ برای ساخت ابزار کار و اسلحه استفاده می کردند؛ در جهانِ کهن، این روند به تدریج از حدود ۱۰۰۰ پ م آغاز شد.
فرهنگ های انسانی پیش از اختراع خط. پژوهش در زمینۀ پیش از تاریخ بیشتر به باستان شناسی وابسته است. مرزبندی کلی گاهشمارانه بین دوره های پیش از تاریخ یا بین تاریخ و پیش از تاریخ، به سبب رشد متفاوت جوامع، دشوار است. کریستیان تومسن، باستان شناس دانمارکی، در ۱۸۳۶ نظام طبقه بندی سه عصری را مطرح کرد (← نظام سه عصری)، که براساس مصالحی که انسان های اولیه برای ساخت ابزار یا جنگ افزار استفاده می کردند استوار است. این سه عنصر عبارت اند از عصر حجر، عصر مفرغ، و عصر آهن. دوران پیش از تاریخ با پیدایش بشر اولیۀ مدرن آغاز می شود. نخستین انسان ابزارساز (هوموهابیلیس)، حدود دو میلیون سال قبل در محل هایی چون کوبی فورا، کنیا، و درۀ اولدووای تانزانیا می زیست.
عصر حجر. مرحله ای که در آن مادّۀ اصلی برای ساخت ابزار و سلاح سنگ بود. عصر حجر به چند دوره تقسیم می شود که عبارت اند از:
عصر دیرینه سنگی (پالئولیتیک) از ۳,۵۰۰,۰۰۰ تا ۸۵۰۰پ م. در این عصر، بشرِ اولیه یا انسان گونه ها ـ در افریقا، آسیا، خاورمیانه، و اروپا ـ و بعداً انسان نئاندرتالو کرومانیون ابزار سنگی و استخوانی می ساختند؛ تنها حیوان اهلی سگ بود. شماری از آسیایی ها با عبور از تنگۀ برینگدر قارۀ امریکا سکونت گزیدند. نمونه هایی از هنر پیش از تاریخ به حدود ۲۰,۰۰۰ سال قبل بازمی گردند و در بسیاری از مناطق جهان دیده می شوند؛ مثلاً در آلتامیرای اسپانیا، لاسکوی فرانسه، جنوب افریقا، و استرالیا.
عصر میان سنگی (مزولیتیک) و نوسنگی (نئولیتیک). در این عصر از ابزار استخوانی و سنگی یا سنگ چخماق استفاده می شد. در دوران نوسنگی کشاورزی و اهلی کردن بز، گوسفند، و گاو آغاز شد. فرهنگ های عصر حجر تا قرن نوزدهم و بیستم در امریکا، آسیا، افریقا، اقیانوسیه، و استرالیا باقی ماندند.
عصر مفرغ. ابزار و سلاح های مفرغی از حدود ۵۰۰۰پ م در خاور دور پدیدار شدند. این دوره در خاورمیانه تا حدود ۱۲۰۰پ م و در اروپا تا حدود ۲۰۰۰ تا ۵۰۰پ م ادامه یافت.
عصر آهن. آهن را با افزودن کربن به آن سخت می کردند و به جای مفرغ برای ساخت ابزار کار و اسلحه استفاده می کردند؛ در جهانِ کهن، این روند به تدریج از حدود ۱۰۰۰ پ م آغاز شد.
wikijoo: پیش_از_تاریخ