جنگل زدایی

جنگل زدایی به ریشه کنیِ درختان جنگلیِ یک منطقه یا زمین گفته می شود که در نتیجهٔ آن، تمام یا بخشِ بزرگی از درختان قطع می شود و پهنهٔ جدید به عنوانِ یک منطقهٔ غیرجنگلی موردِ استفاده قرارمی گیرد. تبدیلِ زمین های جنگلی به مزارع یا استفادهٔ شهری، نمونه هایی از جنگل زدایی است. حدود نیمی از جنگل های اصلیِ دنیا تا سال ۲۰۱۱ از بین رفته اند که بیشترِ آن ها در طولِ ۵۰ سالِ گذشته از بین رفته بودند. همچنین تا سال ۱۹۹۰ میلادی، نیمی از جنگل های بارانی دنیا نابود شده بودند. بیش از نیمی از جانوران و گیاهانِ جهان در جنگل های استوایی زندگی می کنند.
جنگل زدایی به دلایل گوناگونی از قبیل استفاده یا فروش درختان قطع شده به عنوان سوخت یا چوب، استفاده از جنگل برای چراگاه دام، ساخت مزارع یا شهرک ها به وقوع می پیوندد. حذف زیاد درختان بدون احیای جنگل کافی به زیستگاه صدمه وارد کرده و باعث کاهش تنوع زیستی شده است. جنگل زدایی نیز در جنگ به منظور محروم کردن دشمن از پوشش برای نیروهای خود و همچنین منابع حیاتی مورد استفاده قرار می گرفت. نمونه ای مدرن از این نوع جنگل زدایی عامل نارنجی توسط ارتش ایالات متحده در ویتنام در دوران جنگ ویتنام بود. مناطق زدوده شده از درخت معمولاً متحمل فرسایش خاک شدید شده و غالباً به سمت تنزل می روند.
بی توجهی یا فقدان ارزش نسبت داده شده به جنگل ها، کمبود دانش، مدیریت غلط، سهل انگاری و کمبود قوانین زیست محیطی باعث می شود که جنگل زدایی در مقیاسی بزرگ تر رخ دهد. جنگل زدایی در بسیاری از کشورها به طور طبیعی و انسانی رخ می دهد و در حال حاضر نیز انجام می پذیرد. جنگل زدایی، باعث انقراض گونه های زیستی، تغییرات اساسی در چرخهٔ کربن، تغییرات شرایط آب و هوایی، ایجاد بیابان ها و جابه جایی جمعیت می شود.

جنگل زدایی (deforestation)
تخریب جنگل برای تهیۀ الوار، سوخت، زغال چوب، و پاک سازی زمین جنگلی از درخت به منظور کشاورزی و صنایع استخراجی، مانند معدن کاری، بدون کاشتن درختان جدید برای جانشینی درختان قطع شده (احیای جنگل) یا ایجاد چرخه ای که رویش دوبارۀ جنگل طبیعی را ممکن کند. جنگل زدایی سبب می شود که خاک بارور رانده یا به داخل رودخانه شسته شود، امری که به فرسایش خاک، خشک سالی، جریان سیلاب، و ازدست رفتن حیات وحش می انجامد (← تنوع_زیستی). جنگل زدایی ممکن است بر میزان دی اکسید کربن جوّ نیز بیفزاید و اثر گلخانه ای را شدت بخشد، زیرا برای جذب دی اکسید کربن از هوا برای عمل فتوسنتز درخت کمتری وجود خواهد داشت. برای بسیاری از مردم، سرعت جنگل زدایی نگران کننده است، زیرا این روند به زیستگاه های گیاهان و جانوران آسیب بسیار وارد می آورد. جنگل زدایی سرانجام به قحطی می انجامد، و تصور می شود که تاحدودی عامل راه افتادن سیلاب در زمین های پست است، زیرا درختان به کند کردن جریان آب کمک می کنند. جنگل زدایی نخستین بار بیش از ۲هزار سال قبل در نواحی پیرامون مدیترانه رخ داد، زیرا چوب به نحو فزاینده ای برای سوخت، مصالح ساختمانی، و ساخت کشتی به مصرف می رسید. طی ۲هزار سال بعد، قسمت عمدۀ درختزارها و جنگل های اروپا به سبب افزایش تقاضا برای چوب نابود شد. موج فعلی جنگل زدایی در مناطق استوایی فقط ۳۰ سال قدمت دارد، اما در همین مدت کوتاه، مساحت اکوسیستم دست نخوردۀ جنگلی از ۳۴ درصد کلّ نواحی در مناطق جنگل زدایی شده، به دوازده درصد کاهش یافته است. جنگل زدایی به خصوص در نواحی استوایی فوق العاده خطرناک و جدی است، زیرا چنین جنگل هایی به آسانی باز تولید نمی شوند و این جنگل ها منبعی غنی از تنوع زیستی به شمار می آیند. سازمان خواروبار و کشاورزی سازمان ملل متحد۱ (فائو) آهنگ جنگل زدایی در نواحی استوایی از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ را ۱۳۰هزار کیلومتر مربع در سال برآورد کرد.
Food and Agriculture Organization (of the United Nations)