مترادف زاد : توشه، خوراک، ره توشه، زادراه، قوت لایموت، فرزند، عمر
زاد
مترادف زاد : توشه، خوراک، ره توشه، زادراه، قوت لایموت، فرزند، عمر
فارسی به انگلیسی
natality, [in comb.] child
birth, childbirth, nativity
فارسی به عربی
ابن , ولادة
فرهنگ اسم ها
اسم: زاد (پسر) (فارسی)
معنی: فرزند، پسر، نام یکی از فرمانداران در زمان خسروپرویز پادشاه ساسانی، به صورت پسوند و پیشوند همراه با بعضی نامها می آید و نام جدید می سازد مانند زادعلی، زادمهر، مهرزاد
معنی: فرزند، پسر، نام یکی از فرمانداران در زمان خسروپرویز پادشاه ساسانی، به صورت پسوند و پیشوند همراه با بعضی نامها می آید و نام جدید می سازد مانند زادعلی، زادمهر، مهرزاد
مترادف و متضاد
توشه، خوراک، رهتوشه، زادراه، قوتلایموت
فرزند
عمر
کودک، طفل، بچه، زاد، فرزند، خردسال، زاده
زاد، فرزند، زاده، سلاله
مولد، مولود، متولد، زاد، زاییده شده، طبیعی
۱. توشه، خوراک، رهتوشه، زادراه، قوتلایموت
۲. فرزند
۳. عمر
فرهنگ فارسی
( اسم ) خوراکی که در سفر با خود دارند ذخیره سفر توشه جمع ازداد ازوده .
بمعنی زاییدن باشد مخفف زاده
بمعنی زاییدن باشد مخفف زاده
فرهنگ معین
1 - (ص مف .) مخفف زاده ، زاییده شده : آدمی زاد، پری زاد. 2 - (اِ.) سن و سال ، عمر.
(ص .) آزاد، آزاده .
[ ع . ] (اِ.) توشه ، خوراک اندک .
را شدن (شُ دَ) (مص ل .) = زابرا شدن : ناگریز از ترک جای مألوف گردیدن .
۱ - (ص مف . ) مخفف زاده ، زاییده شده : آدمی زاد، پری زاد. ۲ - (اِ. ) سن و سال ، عمر.
(ص . ) آزاد، آزاده .
[ ع . ] (اِ. ) توشه ، خوراک اندک .
را شدن (شُ دَ ) (مص ل . ) = زابرا شدن : ناگریز از ترک جای مألوف گردیدن .
(ص . ) آزاد، آزاده .
[ ع . ] (اِ. ) توشه ، خوراک اندک .
را شدن (شُ دَ ) (مص ل . ) = زابرا شدن : ناگریز از ترک جای مألوف گردیدن .
لغت نامه دهخدا
زاد. (مص مرخم ) بمعنی زائیدن باشد. (برهان قاطع) (فرهنگ رازی ). زادبوم ؛ وطن . رجوع به زادبوم شود. || مخفف زاده . زائیدن . (برهان قاطع) (آنندراج ) (شرفنامه ٔ منیری ). فرزند. (شرفنامه ٔ منیری ) :
بر شاه شد زادفرخ چو گرد
سخنهای ایشان همه یاد کرد.
دل روشن نامور شد سیاه
که تا چون کند بد بدان زاد شاه .
- آدمیزاد :
به هر بقعه ای کادمیزاد دید
به ایشان سخن گفت و زیشان شنید.
چنان کادمی زاد را زان نوا
برقص و طرب چیره گشتی هوا.
- پاک زاد :
چه خوش گفت فردوسی پاک زاد.
- پری زاد :
دستان که تو داری ای پری زاد
بس دل ببری بکف و معصم .
پری که در همه عالم بحسن موصوفست
ز شرم همچو پری زاد میشود پنهان .
- پیش زاد .
- ترک زاد :
سخن بس کن از هرمز ترک زاد
که اندر زمانه مباد آن نژاد.
- حورزاد :
می خور ز دست لعبتی حورزاد
چون زاد سروی بر گل و یاسمن .
تو گفتی که عفریت و بلقیس بود
قرین حورزادی به ابلیس بود.
شب خلوت آن لعبت حورزاد
مگر تن به آغوش مأمون نداد.
- خاک زاد :
نشاید بنی آدم خاک زاد.
- خانه زاد .
- دیوزاد :
همی هر چه روز آمد آن دیوزاد.
قوی دست گردد که دستش مباد.
- زاد بر زاد .
- زادبوم .
- زاد و بود .
- زاد و رود .
- زه و زاد .
- شهمیرزاد.
- فرخ زاد .
- کشمیرزاد :
همان پای کوبان کشمیرزاد
معلق زن از رقص چون دیوباد.
- مادرزاد :
ز مادر آمده بی گنج و ملک و خیل و حشم
همی روند چنان کآمدند مادرزاد.
- ناپاکزاد .
- نوزاد :
بگوش آمد آواز نوزاد من .
- نیوزاد :
نوازید و نالید و زین برنهاد
بر او برنشست آن یل نیوزاد.
- همزاد .
و رجوع به زاد بر زاد. زادبود. زاد و بوم . زادبوم . زاد و رود. زه و زاد. شهمیرزاد و فرخ زاد در این لغت نامه شود. || بمعنی کره ٔ نوزاده شده از اسب و خر نیز آمده است . (برهان قاطع). || (ص ) مخفف آزاد است که نقیض بنده باشد. (برهان قاطع) (آنندراج ) :
منوچهر چون زادسرو بلند
بکردار طهمورث دیوبند.
و رجوع به زاد سرو در این لغت نامه شود.
بدو گفت کای زادمرد جوان
چرائی پر از دردو تیره روان .
همی خواندند آفرینی بدرد
که این نیک پی خسرو زادمرد.
بماند به تیمار و دل پر ز درد
چو ما مانده ایم ای شه زادمرد.
بدو گفت کای زادمرد جوان
چنین رای از خود زدن چون توان .
جهان دار فرمود کان زادمرد
فروشویداز دامن خویش گرد.
زادمردی چاشتگاهی دررسید
درسرا عدل سلیمان دردوید.
رجوع به زادمرد در این لغت نامه شود.
بر شاه شد زادفرخ چو گرد
سخنهای ایشان همه یاد کرد.
فردوسی .
دل روشن نامور شد سیاه
که تا چون کند بد بدان زاد شاه .
فردوسی .
- آدمیزاد :
به هر بقعه ای کادمیزاد دید
به ایشان سخن گفت و زیشان شنید.
نظامی .
چنان کادمی زاد را زان نوا
برقص و طرب چیره گشتی هوا.
نظامی .
- پاک زاد :
چه خوش گفت فردوسی پاک زاد.
سعدی (بوستان ).
- پری زاد :
دستان که تو داری ای پری زاد
بس دل ببری بکف و معصم .
سعدی (ترجیعات ).
پری که در همه عالم بحسن موصوفست
ز شرم همچو پری زاد میشود پنهان .
سعدی .
- پیش زاد .
- ترک زاد :
سخن بس کن از هرمز ترک زاد
که اندر زمانه مباد آن نژاد.
فردوسی .
- حورزاد :
می خور ز دست لعبتی حورزاد
چون زاد سروی بر گل و یاسمن .
فرخی .
تو گفتی که عفریت و بلقیس بود
قرین حورزادی به ابلیس بود.
سعدی (بوستان ).
شب خلوت آن لعبت حورزاد
مگر تن به آغوش مأمون نداد.
سعدی (بوستان ).
- خاک زاد :
نشاید بنی آدم خاک زاد.
سعدی (گلستان ).
- خانه زاد .
- دیوزاد :
همی هر چه روز آمد آن دیوزاد.
قوی دست گردد که دستش مباد.
نظامی .
- زاد بر زاد .
- زادبوم .
- زاد و بود .
- زاد و رود .
- زه و زاد .
- شهمیرزاد.
- فرخ زاد .
- کشمیرزاد :
همان پای کوبان کشمیرزاد
معلق زن از رقص چون دیوباد.
نظامی .
- مادرزاد :
ز مادر آمده بی گنج و ملک و خیل و حشم
همی روند چنان کآمدند مادرزاد.
سعدی .
- ناپاکزاد .
- نوزاد :
بگوش آمد آواز نوزاد من .
نظامی .
- نیوزاد :
نوازید و نالید و زین برنهاد
بر او برنشست آن یل نیوزاد.
فردوسی .
- همزاد .
و رجوع به زاد بر زاد. زادبود. زاد و بوم . زادبوم . زاد و رود. زه و زاد. شهمیرزاد و فرخ زاد در این لغت نامه شود. || بمعنی کره ٔ نوزاده شده از اسب و خر نیز آمده است . (برهان قاطع). || (ص ) مخفف آزاد است که نقیض بنده باشد. (برهان قاطع) (آنندراج ) :
منوچهر چون زادسرو بلند
بکردار طهمورث دیوبند.
فردوسی .
و رجوع به زاد سرو در این لغت نامه شود.
بدو گفت کای زادمرد جوان
چرائی پر از دردو تیره روان .
فردوسی .
همی خواندند آفرینی بدرد
که این نیک پی خسرو زادمرد.
فردوسی .
بماند به تیمار و دل پر ز درد
چو ما مانده ایم ای شه زادمرد.
فردوسی .
بدو گفت کای زادمرد جوان
چنین رای از خود زدن چون توان .
نظامی .
جهان دار فرمود کان زادمرد
فروشویداز دامن خویش گرد.
نظامی .
زادمردی چاشتگاهی دررسید
درسرا عدل سلیمان دردوید.
مولوی (مثنوی ).
رجوع به زادمرد در این لغت نامه شود.
زاد. (ع اِ) طعامی که در سفر با خود گیرند. (اقرب الموارد) (غیاث اللغات ). توشه . (دهار) (آنندراج ) :
زاد همی ساز و شغل خوش همی بر
چند بری شغل نای و شغل چغانه .
بی زاد مشو برون و مفلس
زین خیمه ٔ بی در مدوّر.
زاد برگیر و سبک باش و مکن جای قرار
خانه ای را که مقیمانش همه بر سفرند.
الفنجگاه تست جهان زین جا
برگیر زود زاد ره محشر.
زادره هیچ نداریم چه تدبیر کنیم
سفری دور و دراز است ولی بیخبریم .
زین دم معجزنمای مگذر خاقانیا
کز دم این دم توان زاد عدم ساختن .
گر زاد ره مکه تحفه است به هر شهری
تو زاد مدائن بر، سبحه ز گل سلمان .
و با ایشان از وجه زاد و توشه گرده ای بیش نبود... تا آخرالامربر آن قرار گرفت که هر کدام از ایشان به زاد بیشتر بدین گرده خوردن اولی تر. (سندبادنامه ص 49). مدت آن مجاهدت دراز کشید و اهبت و زادی که داشتیم نماند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 16).
از دعا زاد راه میکردم
خیری از بهر شاه میکردم .
زاد ره و ذخیره ٔ این وادی مهیب
در طشت سربریده چو یحیی نهاده اند.
زاد راه مرد عاشق نیستی است
نیست شو در راه آن دلخواه نیست .
تا که شاخ افشان کند هر لحظه باد
بر سر خفته بریزد نقل و زاد.
راه گم کرده بودم و از زاد چیزی با من نمانده بود. (گلستان ). مردم کاروان را دل به لاف او قوی گشت ... و به زاد و آبش دستگیری واجب دانستند. (گلستان ).
چو مسکین و بیطاقتش دید و ریش
بدو داد یک نیمه از زادخویش .
مکارم تو به آفاق می برد شاعر
از او وظیفه و زاد سفر دریغ مدار.
زاد راه حرم وصل نداریم مگر
بگدائی ز در میکده زادی طلبیم .
از رباط تن چو بگذشتی دگر معموره نیست
زاد راهی برنمیداری از این منزل چرا.
|| طعام اندک . قوت لایموت :
گفت چون ندهی بدین سگ نان و زاد
گفت تا این حد ندارم اتحاد.
حکیم عرب راپرسید [ اردشیر بابکان ] که روزی چه مایه طعام بایدخوردن ، گفت روزی صد درم سنگ زاد کفایت کند.(گلستان ). || نوعی خرما است که آن را ازاذ و زاذ نیز نامند. رجوع به زاذ شود.
زاد همی ساز و شغل خوش همی بر
چند بری شغل نای و شغل چغانه .
کسائی .
بی زاد مشو برون و مفلس
زین خیمه ٔ بی در مدوّر.
ناصرخسرو.
زاد برگیر و سبک باش و مکن جای قرار
خانه ای را که مقیمانش همه بر سفرند.
ناصرخسرو.
الفنجگاه تست جهان زین جا
برگیر زود زاد ره محشر.
ناصرخسرو.
زادره هیچ نداریم چه تدبیر کنیم
سفری دور و دراز است ولی بیخبریم .
خاقانی .
زین دم معجزنمای مگذر خاقانیا
کز دم این دم توان زاد عدم ساختن .
خاقانی .
گر زاد ره مکه تحفه است به هر شهری
تو زاد مدائن بر، سبحه ز گل سلمان .
خاقانی .
و با ایشان از وجه زاد و توشه گرده ای بیش نبود... تا آخرالامربر آن قرار گرفت که هر کدام از ایشان به زاد بیشتر بدین گرده خوردن اولی تر. (سندبادنامه ص 49). مدت آن مجاهدت دراز کشید و اهبت و زادی که داشتیم نماند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 16).
از دعا زاد راه میکردم
خیری از بهر شاه میکردم .
نظامی .
زاد ره و ذخیره ٔ این وادی مهیب
در طشت سربریده چو یحیی نهاده اند.
عطار.
زاد راه مرد عاشق نیستی است
نیست شو در راه آن دلخواه نیست .
عطار.
تا که شاخ افشان کند هر لحظه باد
بر سر خفته بریزد نقل و زاد.
مولوی (مثنوی ).
راه گم کرده بودم و از زاد چیزی با من نمانده بود. (گلستان ). مردم کاروان را دل به لاف او قوی گشت ... و به زاد و آبش دستگیری واجب دانستند. (گلستان ).
چو مسکین و بیطاقتش دید و ریش
بدو داد یک نیمه از زادخویش .
سعدی (بوستان ).
مکارم تو به آفاق می برد شاعر
از او وظیفه و زاد سفر دریغ مدار.
حافظ.
زاد راه حرم وصل نداریم مگر
بگدائی ز در میکده زادی طلبیم .
حافظ.
از رباط تن چو بگذشتی دگر معموره نیست
زاد راهی برنمیداری از این منزل چرا.
صائب .
|| طعام اندک . قوت لایموت :
گفت چون ندهی بدین سگ نان و زاد
گفت تا این حد ندارم اتحاد.
مولوی (مثنوی ).
حکیم عرب راپرسید [ اردشیر بابکان ] که روزی چه مایه طعام بایدخوردن ، گفت روزی صد درم سنگ زاد کفایت کند.(گلستان ). || نوعی خرما است که آن را ازاذ و زاذ نیز نامند. رجوع به زاذ شود.
زاد. ( مص مرخم ) بمعنی زائیدن باشد. ( برهان قاطع ) ( فرهنگ رازی ). زادبوم ؛ وطن. رجوع به زادبوم شود. || مخفف زاده. زائیدن. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) ( شرفنامه منیری ). فرزند. ( شرفنامه منیری ) :
بر شاه شد زادفرخ چو گرد
سخنهای ایشان همه یاد کرد.
که تا چون کند بد بدان زاد شاه.
به هر بقعه ای کادمیزاد دید
به ایشان سخن گفت و زیشان شنید.
برقص و طرب چیره گشتی هوا.
چه خوش گفت فردوسی پاک زاد.
دستان که تو داری ای پری زاد
بس دل ببری بکف و معصم.
ز شرم همچو پری زاد میشود پنهان.
- ترک زاد :
سخن بس کن از هرمز ترک زاد
که اندر زمانه مباد آن نژاد.
می خور ز دست لعبتی حورزاد
چون زاد سروی بر گل و یاسمن.
قرین حورزادی به ابلیس بود.
مگر تن به آغوش مأمون نداد.
نشاید بنی آدم خاک زاد.
- دیوزاد :
همی هر چه روز آمد آن دیوزاد.
قوی دست گردد که دستش مباد.
- زادبوم .
- زاد و بود.
- زاد و رود.
- زه و زاد.
- شهمیرزاد.
- فرخ زاد.
- کشمیرزاد :
همان پای کوبان کشمیرزاد
معلق زن از رقص چون دیوباد.
ز مادر آمده بی گنج و ملک و خیل و حشم
همی روند چنان کآمدند مادرزاد.
- نوزاد :
بگوش آمد آواز نوزاد من.
نوازید و نالید و زین برنهاد
بر او برنشست آن یل نیوزاد.
و رجوع به زاد بر زاد. زادبود. زاد و بوم. زادبوم. زاد و رود. زه و زاد. شهمیرزاد و فرخ زاد در این لغت نامه شود. || بمعنی کره نوزاده شده از اسب و خر نیز آمده است. ( برهان قاطع ). || ( ص ) مخفف آزاد است که نقیض بنده باشد. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) :
بر شاه شد زادفرخ چو گرد
سخنهای ایشان همه یاد کرد.
فردوسی.
دل روشن نامور شد سیاه که تا چون کند بد بدان زاد شاه.
فردوسی.
- آدمیزاد : به هر بقعه ای کادمیزاد دید
به ایشان سخن گفت و زیشان شنید.
نظامی.
چنان کادمی زاد را زان نوابرقص و طرب چیره گشتی هوا.
نظامی.
- پاک زاد : چه خوش گفت فردوسی پاک زاد.
سعدی ( بوستان ).
- پری زاد : دستان که تو داری ای پری زاد
بس دل ببری بکف و معصم.
سعدی ( ترجیعات ).
پری که در همه عالم بحسن موصوفست ز شرم همچو پری زاد میشود پنهان.
سعدی.
- پیش زاد.- ترک زاد :
سخن بس کن از هرمز ترک زاد
که اندر زمانه مباد آن نژاد.
فردوسی.
- حورزاد : می خور ز دست لعبتی حورزاد
چون زاد سروی بر گل و یاسمن.
فرخی.
تو گفتی که عفریت و بلقیس بودقرین حورزادی به ابلیس بود.
سعدی ( بوستان ).
شب خلوت آن لعبت حورزادمگر تن به آغوش مأمون نداد.
سعدی ( بوستان ).
- خاک زاد : نشاید بنی آدم خاک زاد.
سعدی ( گلستان ).
- خانه زاد.- دیوزاد :
همی هر چه روز آمد آن دیوزاد.
قوی دست گردد که دستش مباد.
نظامی.
- زاد بر زاد.- زادبوم .
- زاد و بود.
- زاد و رود.
- زه و زاد.
- شهمیرزاد.
- فرخ زاد.
- کشمیرزاد :
همان پای کوبان کشمیرزاد
معلق زن از رقص چون دیوباد.
نظامی.
- مادرزاد : ز مادر آمده بی گنج و ملک و خیل و حشم
همی روند چنان کآمدند مادرزاد.
سعدی.
- ناپاکزاد.- نوزاد :
بگوش آمد آواز نوزاد من.
نظامی.
- نیوزاد : نوازید و نالید و زین برنهاد
بر او برنشست آن یل نیوزاد.
فردوسی.
- همزاد.و رجوع به زاد بر زاد. زادبود. زاد و بوم. زادبوم. زاد و رود. زه و زاد. شهمیرزاد و فرخ زاد در این لغت نامه شود. || بمعنی کره نوزاده شده از اسب و خر نیز آمده است. ( برهان قاطع ). || ( ص ) مخفف آزاد است که نقیض بنده باشد. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) :
زاد. (اِ) سن و سال . (برهان قاطع) (آنندراج ). لهذا مردم سالخورده را بزادبرآمده خوانند. (برهان قاطع) :
مردی جوان و زادش زیر چهل ولیکن
سنگش چو سنگ پیری دیرینه و معمّر.
همه کرامت زین رو همی رسید به وی
بدان زمان که کم از بیست ساله بود به زاد.
ای ماه سخنگوی من ای هورنژاد
از حسن بزرگ و کودک خرد به زاد.
بخاصه جوانی دل از بخت شاد
که باشد ورا بیست و یکسال زاد.
وزیران را گفت [ شاپور ذوالاکتاف ] مرا تا این غایت از نارفتن بجهاد مفسدان عذر آن بود که به زاد کوچک بودم و قوت سلاح برداشتن وجنگ کردن نداشتم . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ).
هر ساله بلا و سختی و رنج
من بیش کشیده ام در این زاد.
و ازپسران او آنکه به زاد بزرگتر بود و شهامت و حزامت بیشتر تاج فرق شاهی و سراج وهاج الهی ... (جهانگشای جوینی ). جایگاه او بر پسرش حسام الدین امیرحسین هر چند به زاد از پسران دیگر خردتر بود مقرر داشت . (جهانگشای جوینی ). علاءالدین هنوز در سن شباب بود چه در زاد میان ایشان هشتده سال بیش تفاوت نبود. (جهانگشای جوینی ).
- به زاد برآمده ؛ پیر. سالخورده :
سوده زنی بود بزاد برآمده ... (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). زنی بزاد برآمده ام و مرا به محمددادی و مقصودی نیست . (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
از طبیب پرسیدم گفت : بزادبرآمده است و در سه علت متضاد دشوار است علاج آن . اگر از این حادثه بجهد نادر باشد. (تاریخ بیهقی ).
- دیرینه زاد ؛ معمر. سالخورد. سالخورده :
جهاندیده ٔ پیر دیرینه زاد
جوان را یکی پند پیرانه داد.
- زادخوست ، زادخو، زادخور ؛ سالخورد. کهنسال . و رجوع به این کلمات شود.
مردی جوان و زادش زیر چهل ولیکن
سنگش چو سنگ پیری دیرینه و معمّر.
فرخی .
همه کرامت زین رو همی رسید به وی
بدان زمان که کم از بیست ساله بود به زاد.
فرخی .
ای ماه سخنگوی من ای هورنژاد
از حسن بزرگ و کودک خرد به زاد.
عنصری .
بخاصه جوانی دل از بخت شاد
که باشد ورا بیست و یکسال زاد.
شمسی (یوسف و زلیخا).
وزیران را گفت [ شاپور ذوالاکتاف ] مرا تا این غایت از نارفتن بجهاد مفسدان عذر آن بود که به زاد کوچک بودم و قوت سلاح برداشتن وجنگ کردن نداشتم . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ).
هر ساله بلا و سختی و رنج
من بیش کشیده ام در این زاد.
مسعودسعد.
و ازپسران او آنکه به زاد بزرگتر بود و شهامت و حزامت بیشتر تاج فرق شاهی و سراج وهاج الهی ... (جهانگشای جوینی ). جایگاه او بر پسرش حسام الدین امیرحسین هر چند به زاد از پسران دیگر خردتر بود مقرر داشت . (جهانگشای جوینی ). علاءالدین هنوز در سن شباب بود چه در زاد میان ایشان هشتده سال بیش تفاوت نبود. (جهانگشای جوینی ).
- به زاد برآمده ؛ پیر. سالخورده :
سوده زنی بود بزاد برآمده ... (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). زنی بزاد برآمده ام و مرا به محمددادی و مقصودی نیست . (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
از طبیب پرسیدم گفت : بزادبرآمده است و در سه علت متضاد دشوار است علاج آن . اگر از این حادثه بجهد نادر باشد. (تاریخ بیهقی ).
- دیرینه زاد ؛ معمر. سالخورد. سالخورده :
جهاندیده ٔ پیر دیرینه زاد
جوان را یکی پند پیرانه داد.
سعدی (بوستان ).
- زادخوست ، زادخو، زادخور ؛ سالخورد. کهنسال . و رجوع به این کلمات شود.
زاد. (اِخ ) (باب الَ ...) یکی از دروازه های نیشابور بوده است . مؤلف تاریخ سیستان آرد: عمرو لیث با لشکر رافعبن هرثمه [ که بنفع خلیفه نبرد میکرد و در نیشابور محصور شده بود ] نزدیک دروازه [ باب الزاد ] بهم رسیدند و عمرو بفرمود تا گرد نیشابور کنده کردند. (تاریخ سیستان ص 252).
زاد. (اِخ ) ابن خودکام مکنی به ابوالوفاء شاعر و نویسنده ٔ معاصر ابوسعد شهریاربن خسرو. وی نامه ای (متضمن توصیف حویزه و اهالی آن و شکایت از زمان و داستان گاوش که شکار درندگان گردیده ) خطاب به شهریاربن خسرو نگاشته که به این ابیات شروع میگردد:
لو شاب طرف شاب اسود ناظری
من طول ما انا فی الحوادث ناظر.
لو شاب طرف شاب اسود ناظری
من طول ما انا فی الحوادث ناظر.
(معجم البلدان ذیل کلمه ٔ حویزه ).
زاد. (اِخ ) ابن ماهیان بن مهربن دابر الهمدانی ازملوک حیره است که پس از ایاس بن قبیصه طائی فرمانروای عرب شد و هفده سال پادشاهی نمود. (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 261). و رجوع به زادیه در این لغت نامه شود.
زاد. (اِخ ) زاتون . زاد. امیر برشلونه . شکیب ارسلان آرد:امیر برشلونه را زاتون و زادو و زاد نیز خوانند و بنظر میرسد محرّف سعدون و یا سعد باشد. (الحلل السندسیة ج 2 ص 210). و رجوع به زاتون در این لغت نامه شود.
فرهنگ عمید
۱. زاده شده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): آدمی زاد، پاک زاد، پری زاد، خاک زاد، خانه زاد.
۲. (اسم ) [قدیمی] فرزند: بر شاه شد زاد فرخ چو گَرد / سخن های ایشان همه یاد کرد (فردوسی: ۸/۳۰۵ ).
۳. (اسم ) [قدیمی] سن وسال: همه کرامت از ایزد همی رسید به وی / بدان زمان که کم از بیست ساله بود به زاد (فرخی: ۳۵ )، هر ساله بلا و سختی و رنج / من بیش کشیده ام در این زاد (مسعودسعد: ۱۰۲ ).
* زاد برآمدن: (مصدر لازم ) ‹به زاد برآمدن› [قدیمی]
۱. پیر شدن، سال خورده شدن.
۲. پیر بودن.
طعام یا خوراک که در سفر با خود برمی دارند، توشه.
* زاد راه: = زاد۲
۲. (اسم ) [قدیمی] فرزند: بر شاه شد زاد فرخ چو گَرد / سخن های ایشان همه یاد کرد (فردوسی: ۸/۳۰۵ ).
۳. (اسم ) [قدیمی] سن وسال: همه کرامت از ایزد همی رسید به وی / بدان زمان که کم از بیست ساله بود به زاد (فرخی: ۳۵ )، هر ساله بلا و سختی و رنج / من بیش کشیده ام در این زاد (مسعودسعد: ۱۰۲ ).
* زاد برآمدن: (مصدر لازم ) ‹به زاد برآمدن› [قدیمی]
۱. پیر شدن، سال خورده شدن.
۲. پیر بودن.
طعام یا خوراک که در سفر با خود برمی دارند، توشه.
* زاد راه: = زاد۲
۱. زاده‌شده (در ترکیب با کلمۀ دیگر): آدمیزاد، پاک‌زاد، پری‌زاد، خاک‌زاد، خانه‌زاد.
۲. (اسم) [قدیمی] فرزند: ◻︎ بر شاه شد زادفرخ چو گَرد / سخنهای ایشان همه یاد کرد (فردوسی: ۸/۳۰۵).
۳. (اسم) [قدیمی] سن‌وسال: ◻︎ همه کرامت از ایزد همی‌رسید به وی / بدان زمان که کم از بیست‌ساله بود به زاد (فرخی: ۳۵)، ◻︎ هر ساله بلا و سختی و رنج / من بیش کشیده‌ام در این زاد (مسعودسعد: ۱۰۲).
⟨ زاد برآمدن: (مصدر لازم) ‹به زاد برآمدن› [قدیمی]
۱. پیر شدن؛ سالخورده شدن.
۲. پیر بودن.
طعام یا خوراک که در سفر با خود برمی‌دارند؛ توشه.
⟨ زاد راه: = زاد۲
دانشنامه عمومی
زاد (به فرانسوی: zone à défendre، به انگلیسی: Zone to Defend, ZAD) یا منطقهٔدفاعی سرواژه ای فرانسوی است که به اشغال مبارزاتی اشاره دارد که به صورت محاصرهٔ فیزیکی یک پروژهٔ توسعه ای صورت می گیرد. زادها به طور مشخص در نواحی ای سازمان می یابند که ابعاد کشاورزی یا اکولوژیک داشته باشند، و به طور خاص می توان یه روستایی اشاره کرد که علیه ساخت فرودگاهی در نوترودم دیلون به طور پایدار محاصره شده است. با این حال از این نام برای اشغال برخی نواحی شرحی، مثلاً در روئن در دسینو-شارپیو نیز استفاده شده است. یکی از نخستین شعارهای جنبش (زادها در همه جا) بود و اگرچه هیچ چهرهٔ رسمی ای وجود نداشت، تخمین زده می شود که در اوایل سال ۲۰۱۶ در سراسر فرانسه بین ۱۰ تا ۱۵ زاد وجود داشته است.
کمون (سوسیالیسم)
منطقه خودمختار موقت
منطقه خودمختار دائمی
آنارشیسم
آنارشیسم در فرانسه
سرواژهٔ زاد (ZAD) در واقع استفاده ای مطایبه آمیز از اصطلاح انگلیسی deferred development area به معنای «منطقهٔ تعطیل شده به خاطر توسعه» است که در فرانسوی zone d'aménagement différé ترجمه شده و سرواژهٔ آن ZAD می شود. در سال ۲۰۱۵ اصطلاح فرانسوی زادیست (به فرانسوی: zadiste، به انگلیسی: Zadist) وارد نسخهٔ ۲۰۱۶ فرهنگ واژگان پوتی روبر شد و در برابر آن نوشته شده بود: «مبارزان یک زاد را در اعتراض به توسعهٔ پیشنهادشده ای اشغال می کنند که ممکن است به طبیعت آسیب برساند».
این اصطلاح برای نخستین بار در اوایل دههٔ ۲۰۱۰ در فرانسه و در جریان اعتراض به ساخت فرودگاهی در نوترودم دیلون در شمال نانت مورد استفاده قرار گرفت. جنبش زاد در به چالش کشیدن پروژه های ابرسازه ای در دقاع از طبیعت و حق مردم محلی در تصمیم گیری برای آیندهٔ قلمروی شان و رد اقتصاد سرمایه داری ریشه دارد و در صورت ضرورت با قدرت دولتی درگیر هم می شود. مهم ترین پیش زمینه ها برای جنبش زاد در فرانسه، پیکار برای لارزاک (۱۹۸۱-۱۹۷۱)، اعتراضات علیه طرح نیروگاه هسته ای در کری-ملویل در ایزر (۱۹۷۷)، و نیز در پلوگف در دهه های ۷۰ و ۸۰ بوده است.
پس از شکست خوردن اخراج معترضان از کمون نوترودم دیلون در پاییز ۲۰۱۲، زادها در فرانسه تکثیر شدند. یکی از آن ها زادی به نام مزرعهٔ بویون در نزدیکی روئن بود که در زمستان ۲۰۱۲ در اقدامی علیه یک پروژهٔ مستغلات توسط گروه اوشان اشغال شد. علاوه بر زاد نوترودم دیلون، شناخته شده ترین موارد مربوط به اعتراض به پروژهٔ سد سیوانس در تارن بوده است که طی آن کنش گری به نام رِمی فِرِس توسط پلیس فرانسه به قتل رسید و همچنین می توان به مورد پارک های مرکزی در جنگل شامبرون در ایزر اشاره کرد.
کمون (سوسیالیسم)
منطقه خودمختار موقت
منطقه خودمختار دائمی
آنارشیسم
آنارشیسم در فرانسه
سرواژهٔ زاد (ZAD) در واقع استفاده ای مطایبه آمیز از اصطلاح انگلیسی deferred development area به معنای «منطقهٔ تعطیل شده به خاطر توسعه» است که در فرانسوی zone d'aménagement différé ترجمه شده و سرواژهٔ آن ZAD می شود. در سال ۲۰۱۵ اصطلاح فرانسوی زادیست (به فرانسوی: zadiste، به انگلیسی: Zadist) وارد نسخهٔ ۲۰۱۶ فرهنگ واژگان پوتی روبر شد و در برابر آن نوشته شده بود: «مبارزان یک زاد را در اعتراض به توسعهٔ پیشنهادشده ای اشغال می کنند که ممکن است به طبیعت آسیب برساند».
این اصطلاح برای نخستین بار در اوایل دههٔ ۲۰۱۰ در فرانسه و در جریان اعتراض به ساخت فرودگاهی در نوترودم دیلون در شمال نانت مورد استفاده قرار گرفت. جنبش زاد در به چالش کشیدن پروژه های ابرسازه ای در دقاع از طبیعت و حق مردم محلی در تصمیم گیری برای آیندهٔ قلمروی شان و رد اقتصاد سرمایه داری ریشه دارد و در صورت ضرورت با قدرت دولتی درگیر هم می شود. مهم ترین پیش زمینه ها برای جنبش زاد در فرانسه، پیکار برای لارزاک (۱۹۸۱-۱۹۷۱)، اعتراضات علیه طرح نیروگاه هسته ای در کری-ملویل در ایزر (۱۹۷۷)، و نیز در پلوگف در دهه های ۷۰ و ۸۰ بوده است.
پس از شکست خوردن اخراج معترضان از کمون نوترودم دیلون در پاییز ۲۰۱۲، زادها در فرانسه تکثیر شدند. یکی از آن ها زادی به نام مزرعهٔ بویون در نزدیکی روئن بود که در زمستان ۲۰۱۲ در اقدامی علیه یک پروژهٔ مستغلات توسط گروه اوشان اشغال شد. علاوه بر زاد نوترودم دیلون، شناخته شده ترین موارد مربوط به اعتراض به پروژهٔ سد سیوانس در تارن بوده است که طی آن کنش گری به نام رِمی فِرِس توسط پلیس فرانسه به قتل رسید و همچنین می توان به مورد پارک های مرکزی در جنگل شامبرون در ایزر اشاره کرد.
wiki: زاد
گویش مازنی
۱زادن – متولد شدن ۲سرشت – ذات
/zaad/ زادن – متولد شدن - سرشت – ذات
واژه نامه بختیاریکا
دا
جدول کلمات
توش
پیشنهاد کاربران
کلمه که آخرش زاده
زاد معانی مختلف داره . . .
اما چند تا از پرکاربرد ترینش رو براتون میگم:
۱. زاد : فعل ماضی ( از زاییدن گرفته شده )
۲. زاد : توشه ، خوراک ، آذوقه ، خوردنی و آشامیدنی که در سفر همراه می برند.
۳. زاد : سن و سال ، عمر
مثال: به زاد کوچک بودم : کم سن و سال بودم .
۳. زاد : فرزند
۴. زادَ : زیاد شد ، زیاد کرد ( فعل عربی است - مضارع آن: یَزیدُ - مصدر آن : زیاده )
مثال : زاد الله : خدا زیاد کند
اما چند تا از پرکاربرد ترینش رو براتون میگم:
۱. زاد : فعل ماضی ( از زاییدن گرفته شده )
۲. زاد : توشه ، خوراک ، آذوقه ، خوردنی و آشامیدنی که در سفر همراه می برند.
۳. زاد : سن و سال ، عمر
مثال: به زاد کوچک بودم : کم سن و سال بودم .
۳. زاد : فرزند
۴. زادَ : زیاد شد ، زیاد کرد ( فعل عربی است - مضارع آن: یَزیدُ - مصدر آن : زیاده )
مثال : زاد الله : خدا زیاد کند
معنی شب زاد چیه
( زاد ) یکی از واژگان فارسی است که به عربی راه یافته، وبا کمی تغییر ، یا بهتره بگیم معرب شده بکار میرود.
واژگان:زیاد، یزید وچندتا دیگر ، برگرفته از این واژه ی پارسی هستند. و ریشه ی فارسی دارند.
واژگان:زیاد، یزید وچندتا دیگر ، برگرفته از این واژه ی پارسی هستند. و ریشه ی فارسی دارند.
کلمات دیگر: