چلغوز

رجوع کنید به واژه ی چلغوز در همین لغتنامه.

چلغوز نام دانه ای سودمند و آجیلی است که طعم آن بسیار نزدیک و مشابه با پسته و بادام است. گیاه چلغوز ( به انگلیسی : Chilgoza Pine ) بومی کشورهای پاکستان، افغانستان و هیمالیا است و استفاده از این گیاه مانند روغن زیتون برای سلامتی بدن انسان مؤثر است. برگ های درخت چلغوز به شکل سوزنی مانند هستند. چلغوز دانه ای پر چرب و سرشار از اسید های چرب غیر اشباع مفید و همچنین اسید های آمینه ضروری برای بدن است. این دانه خواص و فواید فراوانی دارد.
کاج چلغوزه ( در فارسی چَلغوزه از چهل غوزه به معنای چهل دانه در مخروط کاج ) گونه ای کاج است که در منطقه شمال غربی هیمالیا شامل شرق افغانستان و شمال پاکستان و شمال غربی هند می روید. نام این کاج فارسی است و از ترکیب چهل و غوزه ساخته شده است.
منطقه رویش این درخت ارتفاعی بین 1800 تا 3350 متر دارد و گاهی با کاج آبی و دیودار جامعه مشترک می سازد. بلندی کاج چلغوزه بین 10 تا 20 متر است و معمولا دارای تاجی پهن و گسترده با شاخه هایی راست و کشیده است.

خواص دارویی چلغوز
– طبع آن گرم است
– به دلیل داشتن منیزیم موجب از بین رفتن بی خوابی های شبانه می شود.
– پتاسیم و منگنز موجود در چلغوز موجب تعادل فشار خون می شود.
– دردهای عضلانی، تنش و اضطراب و خستگی مفرط را از بین می برد.
– موجب دفع سنگ مثانه می شود.
– برای افرادی که سرد هستند و میلی به روابط جنسی ندارند، مصرف چلغوز توصیه می شود و موجب افزایش قوای جنسی در آن ها می شود.
– موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
– موجب افزایش عملکرد مغز و تقویت حافظه می شود.
– افرادی که کمبود اسپرم دارند چلغوز را همراه با بادام هندی روزانه مصرف نمایند.
– از دیگر خواص چلغوز، درمان تیرگی پوست است. برای رفع تیرگی پوست، مغز چلغوز را نرم کنید و به صورت پماد روی پوست یا صورت بمالید و پس از یک ساعت با آب ولرم بشویید. ( مغز چلغوز بسیار چرب است و به راحتی به شکل پماد یا خمیر در می آید. )
– چلغوز را در سرکه خیس کنید و سپس میل نمایید. درمان بسیار خوبی برای از بین رفتن مشکلات کبد می شود.
– چلغوز با چربی ها و فیبری که دارد موجب کاهش اشتها می شود در نتیجه کاهش وزن را به دنبال خواهد داشت.
– چلغوز سرشار از تک چربی اشباع نشده است. این نوع چربی علاوه بر کاهش کلسترول حون، موجب حفاظت از سرخرگ ها از هرگونه آسیب و در نتیجه خواص چلغوز باعث جلوگیری از حملات قلبی می شود.
– چلغوز منبع عالی از پتاسیم و منگنز است و همچنین سرشار از ویتامین E , K، نیاسین و فیبر است. وجود این مواد مفید در این دانه موجب تعادل در سطح فشار خون و حفظ سلامت قلب می شود.
– چلغوز دارای میزان بالایی از آنتی اکسیدان ها است که این عوامل موجب محافظت سلول های بدن از آسیب های رادیکال های آزاد می شود.
– چلغوز منبع غنی از آهن است که موجب افزایش گلبول های قرمز بدن می شود.
– وجود ویتامین A و E در چلغوز برای سلامت چشم و پوست موثر و مفید است.
– این گیاه در درمان بیماری های کلیوی، کبد، سرماخوردگی و دردهای عضلانی بسیار موثر بوده و چربی غیر اشباع موجود در چلغوز در زمان مصرف سکته قلبی، تپش قلب و کلسترول خون را کاهش می دهد.
– مصرف گیاه چلغوز به دلیل وجود چربی غیر اشباع و اسید آمینه باعث تقویت حافظه، چشم نافع و سیستم ایمنی بدن می شود.
– می توانید مغز چلغوز را نرم کرده و سپس بر روی پوست بمالید و بعد از مدت 45 دقیقه آن را بشویید، این عمل باعث تقویت پوست می شود.
– با ایجاد احساس سیری مانع از افزایش وزن می شود
چلغوز یک دانه مفید و مغذی می باشد، این دانه مانند انواع دیگر دانه های آجیل بسیار شناخته شده نیست. چلغوز منبع عالی از انواع مواد معدنی را در خود دارد که خوردن آن برای حفظ سلامتی بدن توصیه می شود.

چلغوز یا چلقوز ، در ترکی به معنی آدم کوچک_ ننر است : چل قوز / چل : مخفف چال است به معنی بکوب . کلمه ی چلتوک ( شلتوک : برنج پاک نشده ) و چلیک ( تکه چوب کوچک ) و حتی کلمه ی چلنگر ( کسی که آهن را میکوبد ) از این کلمه گرفته شده / قوْز یا قوز ، به معنی برجسته ، ننر ، خودخواه است . کلمه قوْزا ( غوزه ی پنبه ) ، قوزک به معنی برجستگی مچ پا از آن گرفته شده است .