کلمه جو
صفحه اصلی

خدابنده لو

فرهنگ فارسی

نام شعبه ایست از ایل شاهسون .

لغت نامه دهخدا

خدابنده لو. [ خ ُ ب َ دَ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستان های پنجگانه بخش قیدار شهرستان زنجان است. این دهستان در قسمت خاوری بخش قیدار واقع و از 54 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل میشود که سکنه آن در حدود 24 هزار تن میباشد. قراء مهم آن عبارت است از: دو تپه پائین توپ دره ، نورآباد، جزین ، حسین آباد، محمودآباد، پرچین ، آبی ، آقجه قیه. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2 ).

خدابنده لو. [ خ ُ ب َ دَ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش قروه شهرستان سنندج است. این دهستان در انتهای شمال باختری آن شهرستان واقع و خلاصه اطلاعات جغرافیایی آن بشرح زیر است :
حدود:از طرف شمال محدود است بدهستان مهربان از بخش کبودرآهنگ شهرستان همدان ، از طرف خاور بدهستان حاجیلو از بخش کبودرآهنگ ، از طرف جنوب بدهستان چهاربلوک بهار شهرستان همدان ، از طرف باختر بدهستان اسفندآباد بخش قروه شهرستان سنندج. وضع طبیعی آن : دهستان خدابنده لو فلات مرتفعی است که متجاوز از 1850 متر ارتفاع دارد واکثر قراء آن در ارتفاع بیش از دوهزارمتری قرار گرفته. و منطقه ای است کوهستانی و خاکی با شیب ملایم که هوای آن سرد و سالم ، دارای زمستانهای طولانی و تابستان معتدل است. راه شوسه همدان به بیجار از این دهستان میگذرد. آبادیهای آغجه خرابه ، حسن قشلاقی ، سیهمله ، سوباشی ، گل تپه ، آلان و سلیم سرای کنار شوسه واقع شده و بواسطه مسطح بودن اراضی و شیب ملایم تابستان از شوسه مذکور به اکثر قراء مهم این دهستان اتومبیل رفت و آمد مینماید. ارتفاعات شمال خاوری دهستان اسفندآباد که جهت آن از شمال باختری بجنوب خاوری است ، از این دهستان میگذرد. بلندترین قله های آن کوه بیگ داغ ، کوه سوباشی ، کوه حاجتگاه نامیده میشوند و قراء خدابنده لو قسمتی در دره های شمال خاوری و قسمتی در دره های جنوب باختری این ارتفاعات واقع شده اند. ارتفاع قله بیگ داغ از سطح دریا 2607 متر و سوباشی 2568 و حاجتگاه 2378 متر است ارتفاع گردنه سوباشی که راه شوسه از آن میگذرد و در اکثر ایام سال بواسطه کثرت برف مسدود می باشد؛ از سطح دریا 2287 متر و ارتفاع قصبه گل تپه مرکزدهستان 2125 متر است. رودخانه های متعددی از ارتفاعات مذکور سرچشمه میگیرد و بدشت حاجیلو و چهاربلوک و اسفندآباد منتهی میشود. کلیه اراضی دهستان برای زراعت دیم مناسب و مورد استفاده است. آب قرای دهستان از چشمه های متعدد که در طول دره های دهستان جاری است ، تأمین می شود. محصول عمده دهستان عبارتند از: گندم و جو ( دیمی و آبی ) و انگور و لبنیات و محصولات دیگر دامی. این دهستان از 61 آبادی تشکیل یافته و دارای 21500 تن سکنه می باشد. مرکز دهستان آبادی گل تپه است که در کنار شوسه واقع و قراء مهم آن عبارتند از: پرلک ، سیمهله ، داس قلعه ، طاهرلو، سوباشی ، گزل ابدال ، ایدلو، طراقبه ، مردم این ناحیه همه ترک زبانند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ).

خدابنده لو. [ خ ُ ب َ دَ ] (اِخ ) نام یکی از دهستان های پنجگانه ٔ بخش قیدار شهرستان زنجان است . این دهستان در قسمت خاوری بخش قیدار واقع و از 54 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل میشود که سکنه ٔ آن در حدود 24 هزار تن میباشد. قراء مهم آن عبارت است از: دو تپه ٔ پائین توپ دره ، نورآباد، جزین ، حسین آباد، محمودآباد، پرچین ، آبی ، آقجه قیه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).


خدابنده لو. [ خ ُ ب َ دَ ] (اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش صحنه ٔ شهرستان کرمانشاه است . این دهستان در شمال و شمال باختری صحنه واقع و منطقه ای است کوهستانی با آب و هوای مناطق سردسیری ولی خوش . راه مالرو صحنه به سقز از این دهستان میگذرد. خدابنده لو از 21 آبادی تشکیل شده و دارای 3900 تن سکنه میباشد. قراء مهم آن عبارتند از کنگرشاه پایین و دهلق پایین . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).


خدابنده لو. [ خ ُ ب َ دَ ] (اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش قروه ٔ شهرستان سنندج است . این دهستان در انتهای شمال باختری آن شهرستان واقع و خلاصه ٔ اطلاعات جغرافیایی آن بشرح زیر است :
حدود:از طرف شمال محدود است بدهستان مهربان از بخش کبودرآهنگ شهرستان همدان ، از طرف خاور بدهستان حاجیلو از بخش کبودرآهنگ ، از طرف جنوب بدهستان چهاربلوک بهار شهرستان همدان ، از طرف باختر بدهستان اسفندآباد بخش قروه ٔ شهرستان سنندج . وضع طبیعی آن : دهستان خدابنده لو فلات مرتفعی است که متجاوز از 1850 متر ارتفاع دارد واکثر قراء آن در ارتفاع بیش از دوهزارمتری قرار گرفته . و منطقه ای است کوهستانی و خاکی با شیب ملایم که هوای آن سرد و سالم ، دارای زمستانهای طولانی و تابستان معتدل است . راه شوسه ٔ همدان به بیجار از این دهستان میگذرد. آبادیهای آغجه خرابه ، حسن قشلاقی ، سیهمله ، سوباشی ، گل تپه ، آلان و سلیم سرای کنار شوسه واقع شده و بواسطه ٔ مسطح بودن اراضی و شیب ملایم تابستان از شوسه ٔ مذکور به اکثر قراء مهم این دهستان اتومبیل رفت و آمد مینماید. ارتفاعات شمال خاوری دهستان اسفندآباد که جهت آن از شمال باختری بجنوب خاوری است ، از این دهستان میگذرد. بلندترین قله های آن کوه بیگ داغ ، کوه سوباشی ، کوه حاجتگاه نامیده میشوند و قراء خدابنده لو قسمتی در دره های شمال خاوری و قسمتی در دره های جنوب باختری این ارتفاعات واقع شده اند. ارتفاع قله ٔ بیگ داغ از سطح دریا 2607 متر و سوباشی 2568 و حاجتگاه 2378 متر است ارتفاع گردنه ٔ سوباشی که راه شوسه از آن میگذرد و در اکثر ایام سال بواسطه ٔ کثرت برف مسدود می باشد؛ از سطح دریا 2287 متر و ارتفاع قصبه ٔ گل تپه مرکزدهستان 2125 متر است . رودخانه های متعددی از ارتفاعات مذکور سرچشمه میگیرد و بدشت حاجیلو و چهاربلوک و اسفندآباد منتهی میشود. کلیه ٔ اراضی دهستان برای زراعت دیم مناسب و مورد استفاده است . آب قرای دهستان از چشمه های متعدد که در طول دره های دهستان جاری است ، تأمین می شود. محصول عمده ٔ دهستان عبارتند از: گندم و جو (دیمی و آبی ) و انگور و لبنیات و محصولات دیگر دامی . این دهستان از 61 آبادی تشکیل یافته و دارای 21500 تن سکنه می باشد. مرکز دهستان آبادی گل تپه است که در کنار شوسه واقع و قراء مهم آن عبارتند از: پرلک ، سیمهله ، داس قلعه ، طاهرلو، سوباشی ، گزل ابدال ، ایدلو، طراقبه ، مردم این ناحیه همه ترک زبانند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).


خدابنده لو. [ خ ُ ب َ دَ / دِ ] (اِخ ) نام شعبه ای است از ایل شاهسون . (یادداشت بخط مؤلف ). در جغرافیای سیاسی کیهان ص 376: یورت این ایل به اطراف خمسه آمده است که بجوار آن ایلهای مقدم و بیات نیز زندگی می کنند و در مجمل التواریخ گلستانه چ مدرس رضوی ص 154 آمده است : چون سردار عظیم الشأن (کریم خان زند) از آن بلده (کردستان ) و مکان عطف عنان بجانب همدان نموده کوچ بر کوچ داخل محال فراهان و از آنجا بمحال پیری و کمازان ؛ محل سکنای خود و فرقه ٔ زندیه رسیده ، بسبب جمعآوری لشکر قلمرو و بندوبست محالات دور و نزدیک دو ماه در آنجا مقام نموده . جمعی دیگر از خوانین ایل قراگوزلو و خدابنده لو و بیات و سایر ایلات بخدمت سردار آمده با او متفق واوامر و نواهی او را مطیع گردیدند. این ایل چنانکه دیدیم در کمک به کریمخان از بذل جان در موارد عدیده کوتاهی نکرده و باز چون کریم خان ببروجرد آمد: ایلات دور و نزدیک از آمدن او مطلع گردیده فرقه ٔ سله و جماعت دلفان و خزل و قوم قراگوزلو و خدابنده لو و سایر ایلات با دواب و مواشی و زنانه خود را بخدمت کریم خان و سرداران رسانیدند. (مجمل التواریخ گلستانه ص 238).


دانشنامه آزاد فارسی

طایفۀ ترک ایران، از طوایف شاملو، ساکن محال خدابنده لو در منطقۀ هرسین از توابع استان کرمانشاه. ظاهراً گروه هایی از این طایفه در قرون ۱۱ـ۱۲ق چادرنشین بودند اما در قرن ۱۳ق و بعد از آن تمامی خدابنده لوها چادرنشینی را ترک کردند و یک جانشین شدند. حکومت ناحیۀ هرسین در زمان شاه عباس با شاه علی سلطان خدابنده لو بود. خوانین این طایفه تا انقراض قاجاریه، در بسیاری مواقع حاکم محال خدابنده لو و ناحیۀ هرسین بودند. سرافرازبیگ خدابنده لو از مین باشیان دورۀ نادرشاه، پس از قتل او حکومت ناحیۀ همدان را به دست گرفت و با کمک خوانین قراگوزلو، چند ماهی حاکم همدان بود، اما سرانجام مغلوب آنان شد و به قتل رسید. این مردم پس از آن به خدمت کریم خان زند درآمدند و سپس به قاجاریه پیوستند. فوج خدابنده لو در تعدادی از جنگ های دورۀ قاجاریه شرکت داشت.


کلمات دیگر: