حزب پان ایرانیست

حزبِ پان ایرانیست تشکیلاتی است که هدفِ خود را مبارزه با استکبار، استبداد، استعمار و نژادستیزی می داند. پایه های ایدئولوژیکِ این تشکیلات، در ۱۵ شهریور ۱۳۲۰ بنیاد گذاشته شد و در سال ۱۳۳۰ واردِ مرحلهٔ حزبی و سیاسی شد.این سازمان در دوره های گوناگون در مجلس شورای ملی نماینده داشت. پس از انقلاب ایران (۱۳۵۷) مرکزِ اصلیِ حزب به خارج از کشور منتقل شد و هم اکنون در داخل و خارج از ایران به فعالیتِ خود ادامه می دهد.
۱ – سهراب اعظم زنگنه
۲ - قدرت الله جعفری – قائم مقام دبیرکل
۳ – ابراهیم می رانی
۴ – منوچهر یزدی – سخنگو
۵ – رضا کرمانی – اخراج
۶ – حسین شهریاری - اخراج
۷ – زهرا صفارپور – دبیرکل
نهضت ملی شدن نفت
محمدرضا پهلویثریا اسفندیاری
احمد قواممحمد ساعدحاجیعلی رزم آراحسین علاءمحمد مصدقفضل الله زاهدی

در ۱۳۲۶ش مکتب پان ایرانیست به وجود آمد و در ۱۳۳۰ش «حزب پان ایرانیست» رسماً تشکیل شد. رهبر حزب ، محسن پزشکپور بود. حزب پان ایرانیست در آغاز از نهضت ملی کردن صنعت نفت ایران حمایت کرد. اما با بروز اختلاف میان شاه و مصدق، جانب شاه را گرفت و در نتیجه برخی از پان ایرانیست ها، به رهبری داریوش فروهر، انشعاب کردند و حزب ملت ایران را تشکیل دادند. حزب پان ایرانیست در دوره های بیست ودوم و بیست وسوم نمایندگانی را به مجلس فرستاد. در مجلس بیست ودوم ، فراکسیون پان ایرانیست به جدایی بحرین از ایران رأی مخالف داد. فضل الله صدر، تنها نمایندۀ فراکسیون که رأی موافق داده بود، از حزب اخراج شد و حزب ایرانیان را به وجود آورد. در ۱۳۵۳ش با تشکیل حزب فراگیر رستاخیز، احزاب موجود از جمله حزب پان ایرانیست منحل و در آن ادغام شدند. در عین حال، پان ایرانیست ها در مجلس بیست وچهارم فراکسیون خود را داشتند. ارگان رسمی حزب پان ایرانیست روزنامۀ خاک و خون بود. در آستانۀ انقلاب اسلامی ایران ، این حزب بار دیگر تجدید سازمان کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی منحل شد.