کلمه جو
صفحه اصلی

تله بست

فرهنگ فارسی

( اسم ) چوبهای افقی و عمودی که پیش از ساختن دیوار و حصار برپا کنند و میان آنها را تیغه کشند چوب بست چوب بندی .

فرهنگ معین

(تَ لِ بَ ) (اِمر. ) چوب بست .

فرهنگ عمید

۱. چوب های افقی و عمودی که پیش از ساختن دیوار بر پا می کنند و بعد میان آن ها را با آجر تیغه می کشند، چوب بست، چوب بندی.
۲. چوب بستی که کارگران ساختمانی در بیرون یا درون ساختمان برپا می کنند که روی آن بایستند و کار بکنند.

دانشنامه عمومی

در دوران معاصر برای ساختن طبقات اضافی و بناهای دو یا سه طبقه آجری و در مواردی جهت استفاده یک طبقه اضافی بر اسکلت خشتی یا ترکیب خشت و آجر از اسکلت بندی های چوبی استفاده شده و این شیوه امروزه نیزدر بسیاری از مناطق کاربرد دارد.اسکلت چوبی که در بسیاری از نقاط ایران به نام تله بست معروف است از ریشه لغوی تله موش گیری که فنر در حرکت سریع جانور را سخت درگیر و گرفتار می سازد، گرفته شده است. مسلماً باز کردن فنر و رهاسازی آن، کاری دشوار است به همین سبب برای مقاوم شدن اتصالات ساده از چند قطعه سیم نازک و فنر استفاده می کنند، از این رو معماران و سازندگان نام تله بست را برای این شیوه برگزیدند.
مصالح
در گوشه های دیوار و در قسمت های میانی طبقه زیرین، چوب مشته کار گذارده شده و کشهای زیر سری به چوب مشته میخ می گردند.تله بست دارای شمع ((ستون))است که شمع ها در محل های مشخص بر روی کش قرار می گیرد. در حالت شاقولی از دو طرف وسیله میخ بلند ۲۰ تا ۲۵ سانتی متری بکش (پل) میخ می گردد. برای اتصال بهتر عضو مایل (چپی) تحت زاویه ۴۵ درجه که دو سر آن فارسی شده، در شمع و کش نشست کرده و میخ می گردد. در مواردی ممکن است ستون تقریباً کوم برداشته شود و چپی در کوم نشست کرده و میخ گردد.چنانچه شمع در میان کش واقع گردد، می توان چپی را از دو جهت به کش و شمع متصل کرد، که حرکت پذیری آن از دو طرف مهار می شود. در مواردی ممکن است دیوار متقاطعی در محل شمع و کش نیز باشد که در این حالت می توان از سه جهت شمع را با چپی متصل کرد.
اجرای کلاف کشی افقی که اصطلاحاً کش گفته می شود. درگیری و کلاف بندی کامل تیرهای افقی با تیرهای عمودی شده، محل نشست و اتصال دو جز ذکر شده به وسیله برداشتن اصطلاحاً نیم آنیم از تیر افقی در تیرهای عمودی می شود.توجه: چنانچه محل نشست تیرهای افقی در تیرهای عمودی یا نشست تیر عمودی در تیر افقی اصطلاحاً (کوم) خزانه برداشته و تیر دوم افقی یا عمودی در کوم به شکل راسته در خزانه نشست بکند و سپس بر اتصالات تسمه کشی یا میخ کردن انجام شود، لاغر شدن حالت نیم آنیم از میان می رود.به طور کلی اجرای کش کشیدن چوبی در شروع کار و سپس استقرار تیرهای عمودی در خزانه تیر افقی و استفاده از تیرهای افقی در ناحیه زیر پنجره و همچنین در سطح تیر نعل در گاه پنجره یا درب ورودی به شکل پشت تا پشت طول و عرض فضا سبب کلاف بندی بسیار اصولی و در واقع اجرای کامل ضد زلزله در اسکلت تله بست ساختمان آجری یا خشتی و حتی ساختمان های چوبی سنتی می شود.
به طور کلی شمع های تله بست دو عمل را انجام می دهند.الف:باربری نیروهای فشاری از وزن سقف و همچنین بارهاب پیش بینی نشده آن با توجه به این که مقدار اصلی نیرهای مذکور را اسکلت آجری یا خشتی در قسمت زیرین تحمل می کند.ب:تعادل کلاف بندی اصلی تله بستبه وسیله شمع ها می باشد. در واقع شمع ها حالت شناژ عمودی را داشته که از ناحیه پایین بکش زیرین وصل شده و از ناحیه بالابکش بالایی که در مجموعه کش بالایی کار شناژ فوقانی را انجام می دهد متصل می گردد.با توجه به عضوهای دیگر تله بست حالت ضد زلزله را در طبقه بالایی بناهای آجری یا خشتی ایفا می کند. معمولاً پس از استقرار شمع ها بر روی کش های زیرین کش های بالایی نیز بر روی شمع ها نشست کرده و از ناحیه سر، میخ بلند باعث اتصال از کش به سر شمع می گردد. سپس با میخ اسکوپ دو عضو مذکور نیز از دو جهت اتصالات کافی را انجام می دهد. ضمناً بین شمع و کش از دو جهت دستک کوبیده می شود و بدین ترتیب اتصالات کاملی به وجود می آید. علاوه بر شمع ها در تقاطع دیوار شمع های میانی در فاصله های معینی بخصوص در نبش دربندها نیز بین کش زیرین و بالایی نصب می گردد.


کلمات دیگر: