کلمه جو
صفحه اصلی

شیر مادر

دانشنامه عمومی

شیر مادر، شیری است که از پستان جنس زن انسان برای فرزندش بدست می آید. شیر خوراک نخستین نوزاد تازه به دنیا آمدهٔ انسان است پیش از آنکه بتواند مواد خوراکی دیگر را بخورد یا هضم کند نوزاد کمی که بزرگتر شد ممکن است یا به خوردن شیر به صورت مستقل ادامه دهد یا آن را در ترکیبی با خوراکی های دیگر بخورد.
در اتاق با دمای ۲۵ درجه سانتیگراد: ۶ تا ۸ ساعت
در کیف عایق حرارتی با بسته یخ: تا ۲۴ ساعت
در یخچال با دمای ۴ درجه سانتیگراد: تا ۵ روز
در جایخی (در داخل یخچال) با دمای ۱۵- درجه سانتیگراد: تا ۲ هفته
در فریزر (مجزا از یخچال): با دمای ۱۸- درجه سانتیگراد: ۳ تا ۶ ماه
در فریزر با دمای ۲۰- درجه سانتیگراد: ۶ ماه تا ۱ سال
شیردهی به نوزاد می تواند از سوی مادر خودش باشد که در این صورت، این معمول ترین روش شیردهی خواهد بود، البته ممکن است مادر به صورت مستقیم شیر ندهد بلکه توسط شیردوش، شیر را از بدن بگیرد سپس آن را به کمک شیشه شیر، فنجان، قاشق یا دیگر ابزارهای شیردهی به نوزاد دهد. شیر ممکن متعلق به زنی غیر از مادر نوزاد باشد که ممکن است این شیر از انبار شیر فراهم شده باشد یا زنی غیر از مادر نوزاد مستقیم به او شیر دهد. این حالت در گذشته نیز وجود داشته که در این صورت به این زن، دایه گفته می شد. کارشناسان فنلاندی در پژوهش های خود دریافتند که اولین منبع پروبیوتیک شیر مادر است که باعث ازبین رفتن باکتری های بیماری زا شده و تأثیر سلامت بخش دارد.
سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که در شش ماه نخست، نوزاد تنها از شیر مادر بخورد که البته اگر آمادگی آن دیده شد کم کم مواد جامد هم افزوده شود. تا سن دو سالگی توصیه می شود به عنوان یک خوراک تکمیلی به نوزاد شیر داده شود اما برای بیش از دو سال شیردهی به تمایل نوزاد و مادر بستگی دارد. شیردهی برای مادر و نوزاد، سودمند است و اثر مثبت آن حتی در دوران کودکی هم دیده می شود. برای نمونه می توان به کاهش خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، افزایش هوش، تاحدی کاهش عفونت گوش میانی، مقاومت در برابر سرماخوردگی و آنفلوآنزا، اندک کاهش در خطر سرطان خون کودکی، کاهش خطر بیماری قند نوزادی، داشتن دندان هایی بهتر، کاهش خطر چاقی در آینده، کاهش خطر درخودماندگی کاهش خطر گرفتاری در آسم و اگزما، کاهش در خطر گرفتاری ناهنجاری های روحی به ویژه در بچه هایی که به فرزندی پذیرفته می شوند.شیر مادر، به محض تولد نوزاد، در غده های شیری تولید می شود. این شیر از مولکول هایی تشکیل شده که توسط بدن مادر تولید می شوند و طبیعتا با شیرهای پاستوریزه که منشاء حیوانی دارند متفاوت است. شیر مادر حاوی ترکیب بی نظیری از انواع ویتامین ها، پروتئین ها، چربی، آنتی بادی ها و مواد دفاعی دیگری می باشد که هم نیاز نوزاد به یک غذای کامل را برطرف می کند و هم نوزاد را برای مقابله با ویروس ها، باکتری ها و عوامل بیماری زای دیگر مقاوم میسازد.اما خواص بی نظیر شیر مادر به همینجا ختم نمیشود. در نوزادانی که حداقل تا 6 ماهگی از شیر مادر تغذیه شده اند، احتمال بروز انواع حساسیت ها، عفونت گوش، اسهال و بیماری های تنفسی مانند آسم به مقدار زیادی کاهش پیدا می کند. همچنین در اکثر موارد، نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند در آینده از IQ بالاتری برخوردار هستند.هضم شیر مادر برای نوزاد آسان تر از شیرهای پاستوریزه می باشد و همچنین شیر دادن مادر به نوزاد، باعث ایجاد حس آرامش و امنیت در نوزاد می شود که هم می تواند به هضم شیر کمک کند و هم در دراز مدت تأثیرات مثبتی برای کودک داشته باشد.به نظر پژوهشگران از دیگر مزایایی شیر مادر این است که تغذیه با آن به مقاومت کودک در برابر آلودگی هوا کمک می کند.
شیر مادر می تواند برای استفاده تا مدتی نگهداری شود. مدت ماندگاری بسته به محل نگهداری و دمای آن متفاوت است:


کلمات دیگر: