کلمه جو
صفحه اصلی

الپ ارسلان

فرهنگ اسم ها

اسم: آلپ ارسلان (پسر) (ترکی)
معنی: آلب ارسلان، شیر مرد، شیر شجاع، کنایه از مرد شجاع و نترس، نام یکی از پادشاهان مقتدر سلجوقی

فرهنگ فارسی

عضد الدین ابو شجاع پادشاه سلجوقی ( جل. ۴۵۵ ه. ق . / ۱٠۶۳ م - مقت. ۴۶۵ ه. ق . / ۱٠۷۲ م . ) پسر چغری بیک . وی پس از فوت عم خود طغرل بیک موسس سلجوقیان بیاری خواجه نظام الملک بسلطنت رسید . او طی چند جنگ با عاصیان از جمله قتلمش و امیر ختلان و قاورد بر آنان غالب آمد و آرامش را در قلمرو خود بر قرار کرد . این پادشاه پس از فراغت از کار های داخلی کشور بتوسعه متصرفاتی که طغرل در مغرب ایران بدست آورده بود پرداخت ابتدا با لشکری عازم شام شد و پس از تصرف آن خطه متوجه ارمنستان گردید . همین هنگام رومن دیوژن ( رومانوس دیو جانوس ) امپراتور روم شرقی به آسیای صغیر آمد تا از پیشرفت الپ ارسلان جلو گیری کند ولی در نزدیکی ملاذ گرد ( شمال غربی دریاچه وان ) شکستی خورد و امپراتور اسیر شد ( ۴۶۳ ه. ق. ) الپ ارسلان پس از توبیخ شدید مبلغی هنگفت از او دریافت داشت و ویرا را آزاد کرد . این فتح از توسعه قدرت رومیان در آسیای صغیر و ارمنستان جلو گیری کرد و مقدمه انقراض روم شرقی گردید . الپ ارسلان پس از این فتح برای جلوگیری از قتل و خونریزیهای ترکان قرلق در حوالی بخارا و سمر قند بدان ناحیه شتافت ولی پس از عبور از رود جیحون بدست یوسف نامی که کوتوال قلعه ای در کنار جیحون بود کشته شد . ( ۴۶۵ ه. ق . ) وزیر وی خواجه نظام الملک در رتق و فتق امور مملکت و اشاعه علوم و معارف کوشش بسیار کرد .

لغت نامه دهخدا


دانشنامه عمومی

آلپ ارسلان. عضدالدین ابوشجاع آلپ ارسلان محمد (درگذشته ۱۵ دسامبر ۱۰۷۲) پسر چغری بیگ داوود دومین شاه از سلسله سلجوقی در ایران است. سلجوقیان نسب به سلجوق نامی می برند که یکی از خوانین ترکان در ماوراءالنهر و بخارا بوده است. «آلپ ارسلان» یک لقب تمجیدی به زبان ترکی به معنای «شیر شجاع» می باشد.
پتروشفسکی، ایوانف. تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز. تهران: پویش.
هرتسیگ، استوارت. سلجوقیان. تهران: مرکز.
دیانت، علی اکبر (۱۳۸۰). «الب ارسلان». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. نهم. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
پس از وفات طغرل، برادر زاده اش، اَلْپ ارسلان به جای او بر تخت سلطنت سلجوقیان نشست. دربارهٔ جانشینی الپ ارسلان، بین مورخان اختلاف نظر وجود دارد.برخی او را جانشین بلاواسطه طغرل دانسته اند و بعضی دیگر بر این باورند که الپ ارسلان پس از یک نزاع محدود خانوادگی جانشین طغرل شد. از جمله حمدالله مستوفی بر این رأی است و می گوید که پس از طغرل، سلیمان بن جغری بیک، برادر الپ ارسلان که در ری بود، بر تخت نشست.
قُتُلْمش پسر اسماعیل و عموزاده طغرل چون این خبر شنید به انگیزه این که جایگاه پادشاهی را از آن خود می دانست، با کمک گروهی از ترکمانان به جنگ سلیمان آمد و بر وی چیره شد.
الپ ارسلان نیز پس از آگاهی از این رویداد، از خراسان رهسپار ری شد و در دامغان قتلمش را شکست داد و وی به هنگام فرار از اسب به زیر افتاد و در دم جان سپرد و پادشاهی سلجوقیان از آن الپ ارسلان شد. راوندی، الپ ارسلان را پادشاهی با هیبت، خوبروی، ورزیده و دلاور توصیف می کند که تیر او هرگز به خطا نمی رفت.

پیشنهاد کاربران

نام سیاره


کلمات دیگر: